Annotations

[1] Adolf Spemann bracht zijn vakantie door in de Dolomieten, het bergmassief in noordoost Italië nabij Bolzano (of Bozen, de hoofdstad van Zuid-Tirol). Als alpinist en verwoed bergwandelaar was dit een van Spemanns favoriete vakantieplaatsen. H. Speliers, Als een oude Germaanse eik, p. 267
[2] Cf. brief van Stijn Streuvels aan Adolf Spemann van 5 juni 1935.
[3] Cf. brief van Stijn Streuvels aan Adolf Spemann van 5 juni 1935.
[4] Stijn Streuvels richtte op 14 juni 1935 een brief aan Hans Friedrich Blunck van de Reichsschrifttumskammer. Streuvels stelde de brief op in het Nederlands en Hans Nimtz vertaalde hem in het Duits. Streuvels schreef: Ik wilde Uw raad inwinnen over eene ingewikkelde zaak waarin ik mij in een moeilijk parket bevind en de Präsident der Reichsschrifttumskammer bij te pas komt. Namelijk: Met mijn vroegere Duitsche vertalers en uitgevers heb ik veel onverkwikkelijke ondervindingen opgedaan - te lang om te melden - zoodanig dat ik langen tijd besloten was niets meer te laten vertalen of uitgeven in Duitschland. Tot, voor een paar jaren zich iemand aanbood als agent of Vermittler, die voorstelde als tusschenpersoon al mijne zaken met uitgevers en vertalers te regelen en mij van alle moeilijkheden te ontlasten; meteen deed hij mij een uitgever aan de hand (Engelhorns Nachf. te Stuttgart) die dadelijk bereid was de vertaling uit te geven van "Prutske" waarvan de duitsche tekst klaar lag. Voornoemde agent (Gerhart Pohl te Wolfshau, Riesengebirge, Schlesien) liet mij voorhands een contract onderteekenen, dat ik - onbedrevene zakenman, om van allen last ontslagen te zijn, zonder achterdocht onderteekende. Inmiddels mocht ik ondervinden dat de firma Engelhorn, en in 't bijzonder Dr. A. Spemann, de zaakvoerder der firma, met wien ik ondertusschen persoonlijk kennis had gemaakt, uitstekend en geschikte vertrouwbare lieden waren, en daarom teekende ik met deze firma een optie-contract waarbij in princiep al mijne verdere werken ter uitgave zouden voorbehouden worden. Bij het verschijnen van dit laatste boek ontstonden echter zware moeilijkheden tusschen mijn Vermittler en mijne vertaalster, omdat hij haar onmogelijke voorwaarden stelde. Want G. Pohl had zich bij haar als mijn zaakgelastigde gerant aangesteld en stelde haar meteen de wet. Nu verneem ik dat Frl. Smülling (de vertaalster) heel het dossier van hare zaak met Pohl aan de Reichsschrifttumskammer heeft opgestuurd. Met deze aangelegenheid werden er inlichtingen genomen over den persoon Pohl, die alles behalve geruststellend waren, o.a. dat hij opzettelijk op de uiterste grens verblijf zou hebben gezocht om desnoods buiten het land in veiligheid te komen. Zoo kwam het dat ik den uitgever mededeeling maken moest van mijn contract met Pohl, die na inzage er van, bevond dat zulk contract van rijkswege "unbillig betrachtet" werd. Verder schrijft dr. Spemann mij dat Herr Dr. Haupt v.d. ReichssK. op de hoogte is der zaak, en dat hij na inzage van zulk contract;;;;; entsetzt darüber gewesen sei! Verder: dat zulk soort Vermittler ongewenscht zijn in Duitschland, omdat zij alle zaken ingewikkelder maken en met een overdreven % van auteur en vertaler er van door strijken. De firma Engelhorn wilde bepaald geen zaken doen met Pohl als tusschenpersoon, en met Frl. Schmülling ook zou het bepaald misloopen, omdat zij eene idealiste is, en Pohl louter zakenman! Nu een en ander mij overtuigd had dat mijn contract met Pohl in elk geval kon en moest verbroken worden, heb ik aan Pohl geschreven dat ik ons contract opzegde. Daarop heeft hij gereageerd met een brief waarbij ik U hier afschrift mededeel, naast een afschrift ook van bedoelde contract. Indien Gij geduld hebt gehad deze uiteenzetting te lezen, zult Gij weten waarover het loopt, en welke mijne positie is tusschen uitgever en Vermittler. De vraag is: wàt Gij mij aanraden kunt te doen,- of ik wèl gerechtigd ben het contract op te zeggen en te laten verbreken, ofwel ik aan Pohl verbonden blijven moet door het contract. Uit me-zelf weet ik niet hoe het van rechtswege daarmede gesteld is, en moest mij tot hiertoe laten geleiden door 't geen mij in vertrouwen geraden werd. Ik hoop dat ik bij U aan het rechte adres ben om eene uitkomst te vinden. Brief in Letterenhuis, S 935/B2, 100603/25
In zijn brief aan Stijn Streuvels van 1 juli 1935 beklemtoonde Gerhart Pohl dat zijn inzet en engagement in niets waren verminderd door Streuvels' contract met Spemann. Hij bewees dit aan de hand van vier punten. Hij had een Amerikaans aanbod ontvangen voor een vertaling van Prütske op basis dan nog wel van de Duitse vertaling. De Frankfurter Sozietäts Druckerei was geïnteresseerd in mogelijke vertalingen van Streuvels. Frau Nora Reinhard, die eerder al toestemming had gevraagd om Der Flachsacker te dramatiseren, was op eigen risico aan de slag gegaan. De 'Reichsschrifttumskammer' had het licht op groen gezet. Mocht Streuvels nu ook nog zijn fiat geven, dan kom men geen grotere propaganda meer bedenken. Bovendien zou 'Der Deutschlandsender' Pohls radiobewerking van Knecht Jan (Langs de wegen) eindelijk uitzenden. De Deutschlandsender kende de roman en loofde de kwaliteit van mijn radiobewerking, schreef Pohl. Hij vroeg Streuvels om te reageren en zo spoedig mogelijk ook te reageren op zijn vorige dreigbrief. Letterenhuis, S 935/B2
Op 9 juli 1935 antwoordde Stijn Streuvels op de brief van Gerhart Pohl. Hij schreef o.a. dat hij wachtte op de beslissing van de 'Reichsschrifttumskammer' die het laatste woord had in deze zaak en waaraan wij ons moeten onderwerpen - u zowel als ik. Een kopie van deze brief wordt bewaard bij Streuvels' brief aan Spemann van 10 juli 1935.
[5] De optie van J. Engelhorns Nachf. op de Duitse vertaling van Minnehandel werd contractueel vastgelegd in het akkoord dat werd gesloten tussen Gerhart Pohl, Stijn Streuvels en J. Engelhorns Nachf. voor Prütske. Die Geschichte einer Kindheit, d.d. 24 december 1934. Artikel 19 luidt: Herr Pohl überträgt an J. Engelhorns Nachf. die Option auf den von Herrn Stijn Streuvels verfaßten Roman "Liebeshändel" zu den Bedingungen dieses Vertrags mit der Ausnahme, daß Herr Pohl das Recht hat, einen einmaligen Vorabdruck des Werks vor der Buchausgabe für eigene Rechnung, beziehungsweise die des Herrn Streuvels zu verkaufen. Der Verlag hat sich innerhalb von vier Wochen nach Eintreffen der druckfertigen Übersetzung von "Liebeshändel" für Annahme oder Ablehnung zu entscheiden. Letterenhuis, S 935/C
[6] Cf. verder de brief van Adolf Spemann aan Stijn Streuvels van 3 juli 1935.

Register

Naam - persoon

Blunck, Hans Friedrich

Haupt, Georg

Haupt, Gunther

Krieger

Nimtz, Hans

Pohl, Gerhart (° Trachenberg, 1902-07-09 - ✝ (West-)Berlijn, 1966-08-15)

Duits schrijver en redacteur.

Schumann, Paul

Streuvels, Stijn (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Naam - uitgever

Engelhorn Verlag

Duitse uitgeverij die in 1860 werd opgericht door Johann Christoph Engelhorn. In 1876 trad zijn zoon Carl Engelhorn toe tot het bedrijf, na zijn studies in de Verenigde Staten. Hij introduceerde het idee van eeen romanbibliotheek, een reeks waarin om de twee weken een goedkope uitgave verscheen van een populaire Duitse schrijver. In 1910 werd het bedrijf verkocht aan Paul Schumann en Adolf Spemann; vanaf Schumanns dood in 1937 leidde Spemann de uitgeverij alleen.

Titel - werken van Streuvels

Streuvels, Stijn, Minnehandel, Dat is het abele verloop der vrije jongenschap met al de landelijke leute van 't lustige jonge leven. (1903). [roman]
Streuvels, Stijn, Minnehandel, Dat is het abele verloop der vrije jongenschap met al de landelijke leute van 't lustige jonge leven. (1903).
Voorpublicatie
  • Joel - Vlaanderen, I, 1903, p. 1-12, 49-81. (januari, februari)
    Het zomerlief - Vlaanderen, I, 1903, p. 145-150 (april), fragment onder de titel: Zomerboodschap
    In de wonnegaarde - Vlaanderen, I, 1903, p. 217-220 (mei), fragment onder dezelfde titel.
Druk
  • [Eerste druk], Eerste deel, Amsterdam, L.J. Veen, [1903], [VIII] + 213 + [III] p., 20,9 x 15,8 cm; Tweede deel, Amsterdam, L.J. Veen, [1903], [VIII] + 288 p., 20,9 x 15,8 cm.
  • Tweede druk, Eerste deel, Amsterdam, L.J. Veen, [1921], [VIII] + 168 p., 18 x 12 cm, in: Stijn Streuvels' Werken. Tweede deel, Amsterdam, L.J. Veen, [1921], [VIII] + 204 p., 18 x 21 cm, in: Stijn Streuvels' Werken.
  • Derde druk, in: Stijn Streuvels' Werken. Deel I., Kortrijk, Zonnewende N.V., [1941], p. 7-385.
  • Vierde druk, Antwerpen, N.V. Standaard Boekhandel; Tielt, Drukkerij-Uitgeverij J. Lannoo, [1943], 223 + [I] p., 19 x 13,3 cm.
  • [Vijfde druk], in: Stijn Streuvels' Verzamelde Werken. Deel I., Kortrijk, Zonnewende N.V., 1948, p. 63-345.
  • [Zesde druk], in: Stijn Streuvels' Volledige Werken. Deel V., Kortrijk, 't Leieschip, [1952], p. 7-323.
  • [Zevende druk], Brussel, Reinaert-Uitgaven, [1961], 255 + [I] p., 18,7 x 11,4 cm. Reinaert Reeks. Romans voor Volwassenen (122).
  • [Achtste druk], in: Volledig werk. Deel I. Brugge-Utrecht: Uitgeverij Orion, N.V. Desclée De Brouwer, [1971], p. 1043-1311.
Streuvels, Stijn, Prütske, Die Geschichte einer Kindheit. (1935). Vertaald door: Schmülling, Hermine. [bio]
Vertaling van:
Streuvels, Stijn, Prütske, Die Geschichte einer Kindheit. (1935). Vertaald door: Schmülling, Hermine.
Druk
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. Mit zwei Bildern. Einbandvignette nach einem Relief von Prütske. 1. Auflage (1. - 5. Tausend), Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., März 1935, 190 + [II] p., 19,5 x 12,3 cm. Lebendige Welt. Erzählungen - Bekenntnisse - Berichte. Herausgeber der deutschen Streuvels-Ausgabe: G. Pohl.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 2. Auflage, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., 1937, 190 + [II] p., 19,7 x 12,4 cm. Lebendige Welt. Erzählungen - Bekentnisse - Berichte (uitg.).
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 3. Auflage, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf. Adolf Spemann, September 1940, 190 + [II] p., 19,8 x 12,5 cm. Schutzumschlag von Fritz Busse. Einband von Ilse Schüle. Lebendige Welt. Erlebnisbücher und Tatsachenromane.
  • Stuttgart, Engelhornverlag, 1944, 190 p. Lebendige Welt. [Neue Aufl.] (Deutsche Bücherverzeichnis, 1941-1950, niet bevestigd door de uitgever).
  • Stuttgart, J. Engelhorns Nachf. Adolf Spemann, 1944, 185 + [VII] p., 19,5 x 12,3 cm. Adolf Spemanns Sonderausgabe.
  • Übertragen von Hermine Schmülling, in: Ausgewählte Werke in zwei Bänden. Erster Band, [1945], p. 529-687.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 4. Auflage, Stuttgart, Deutsche Verlags-Anstalt, 1961, 167 + [I] p., 19,1 x 11,8 cm.
Streuvels, Stijn, Der Flachsacker (1918). Vertaald door: Rüttgers, Severin. [roman]
Vertaling van:
Streuvels, Stijn, Der Flachsacker (1918). Vertaald door: Rüttgers, Severin.
Druk
  • Aus dem Flämischen übertragen durch Severin Rüttgers, Leipzig, Insel-Verlag, [1918], 310 + [II] p., 18,9 x 12,3 cm. Bibliothek der Romane (46).
Streuvels, Stijn, Knecht Jan, Roman aus dem Landleben, Roman (1928). Vertaald door: Rost, Nico, Ackermann, Werner. [roman]
Vertaling van: Streuvels, Stijn, Langs de wegen (1902).
Streuvels, Stijn, Knecht Jan, Roman aus dem Landleben, Roman (1928). Vertaald door: Rost, Nico, Ackermann, Werner.
Druk
  • Aus dem Flämischen übertragen von Nico Rost und mit einem Nachwort versehen von Augustin Habaru. (Autorisierte Übertragung aus dem Französischen von Otto Flechsig), Berlin, Zürich, Universum-Bücherei für Alle, 1928, 258 + [II] p., 19,1 x 13 cm. Der dreiundzwanzigste Band der Universum-Bücherei.
  • Autorisierte Übertragung aus dem Flämischen von Nico Rost und Werner Ackermann, Lübeck, Berlin, Leipzig, Otto Quitzow Verlag, 1929, 288 p., 19,2 x 12,9 cm. Einbandentwurf von Hugo Steiner-Prag.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von W. Ackermann und N. Rost. 3. Auflage. 14. - 17. Tausend, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., [1934], 185 + [VII] p., 19,9 x 13 cm. Einband von Ilse Schüle. Herausgeber der deutschen Streuvels-Ausgabe: Gerhart Pohl.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von W. Ackermann und N. Rost. 4. Auflage. 18. - 20. Tausend, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., [1938], 185 + [VII] p., 19,8 x 12,3 cm. (uitg.)
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von W. Ackermann und N. Rost. 5. Auflage. 21. - 25. Tausend, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., [1941], 185 + [VII] p., 19,8 x 12,3 cm. (P.A., nr. 528).
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Werner Ackermann, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf. Adolf Spemann, [194?], 185 + [VII] p., 19,8 x 12,2 cm. Gesammtauflage: 25.000.
  • In: Ausgewählte Werke in zwei Bänden. Erster Band, 1945, p. 75-260; herdruk: 1948.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Werner Ackermann, Wien, Büchergilde Gutenberg, [1951], 221 + [III] p., 19,4 x 12,8 cm. Einband von Hermann Schmutzenhofer. Vom Engelhorn-Verlag Adolf Spemann, Stuttgart, genehmigte Lizenz-ausgabe für die Mitglieder der Büchergilde Gutenberg. Nachwort (Wien, im Februar 1951) von Heinz. P. Kövari, p. 219-221.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Werner Ackermann, Stuttgart, Engelhorn-Verlag Adolf Spemann, [1951], 190 + [II] p., 19,6 x 12,5 cm.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Werner Ackermann, Gütersloh : Bertelsmann, 1953. Lizenz-ausgabe.
Streuvels, Stijn, Langs de wegen (1902). [roman]
Streuvels, Stijn, Langs de wegen (1902).
Voorpublicatie
  • De Gids, LXV, 1901, dl. 1, p. 405-467 (maart)
    De Gids, LXVI, 1902, dl. 1, p. 1-48, p. 209-254 (januari, februari).
Druk
  • [Eerste druk], Amsterdam, L.J. Veen, [1902], [IV] + 290 + [II] p., 20,9 x 15,5 cm.
  • Tweede druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1905], [IV] + 258 + [II] p., 20 x 14,5 cm.
  • Derde druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1915], [IV] + 258 + [II] p., 21,3 x 15,8 cm.
  • Vierde druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1920], [IV] + 247 + [I] p., 18 x 12 cm, in: Stijn Streuvels' Werken.
  • Derde [= Vijfde] druk, in: Stijn Streuvels' Werken. Deel I., Kortrijk, Zonnewende, [1941], p. 387-635.
  • Zesde druk, Tielt, Drukkerij-Uitgeverij J. Lannoo; Antwerpen, N.V. Standaard Boekhandel, 1944, 265 + [I] p., 19,6 x 14 cm.
  • [Zevende druk], 's-Graveland, Uitgeverij 'De Driehoek', 1948, 243 + [XIII] p., 16,9 x 11,7 cm, Pyramide Zakroman [nr. 6], onverkorte roman.
  • [Achtste druk], in: Stijn Streuvels' Volledige Werken. Deel IV., Kortrijk, 't Leieschip, [1951], p. 7-211.
  • Achtste [= Negende] druk, [Brugge], Desclée De Brouwer, [1961], 214 + [II] p., 18,5 x 12,8 cm.
  • Negende [= Tiende] druk, [Brugge - Utrecht], Desclée De Brouwer, [1967], 214 + [II] p., 18,5 x 12,8 cm.
  • Tiende [= Elfde] druk, in: Volledig werk. Deel I. Brugge-Utrecht: Uitgeverij Orion, N.V. Desclée De Brouwer, [1971], p. 711-886.
Streuvels, Stijn, Langs de wegen (1902).
Roman
  • Streuvels, Stijn, Knecht Jan, Roman aus dem Landleben, Roman (1928). Vertaald door: Rost, Nico, Ackermann, Werner.
Streuvels, Stijn, Prütske, Die Geschichte einer Kindheit. (1935). Vertaald door: Schmülling, Hermine. [bio]
Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. Mit zwei Bildern. Einbandvignette nach einem Relief von Prütske. 1. Auflage (1. - 5. Tausend), Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., März 1935, 190 + [II] p., 19,5 x 12,3 cm. Lebendige Welt. Erzählungen - Bekenntnisse - Berichte. Herausgeber der deutschen Streuvels-Ausgabe: G. Pohl.
Vertaling van:
Streuvels, Stijn, Prütske, Die Geschichte einer Kindheit. (1935). Vertaald door: Schmülling, Hermine.
Druk
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. Mit zwei Bildern. Einbandvignette nach einem Relief von Prütske. 1. Auflage (1. - 5. Tausend), Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., März 1935, 190 + [II] p., 19,5 x 12,3 cm. Lebendige Welt. Erzählungen - Bekenntnisse - Berichte. Herausgeber der deutschen Streuvels-Ausgabe: G. Pohl.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 2. Auflage, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf., 1937, 190 + [II] p., 19,7 x 12,4 cm. Lebendige Welt. Erzählungen - Bekentnisse - Berichte (uitg.).
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 3. Auflage, Stuttgart, J. Engelhorns Nachf. Adolf Spemann, September 1940, 190 + [II] p., 19,8 x 12,5 cm. Schutzumschlag von Fritz Busse. Einband von Ilse Schüle. Lebendige Welt. Erlebnisbücher und Tatsachenromane.
  • Stuttgart, Engelhornverlag, 1944, 190 p. Lebendige Welt. [Neue Aufl.] (Deutsche Bücherverzeichnis, 1941-1950, niet bevestigd door de uitgever).
  • Stuttgart, J. Engelhorns Nachf. Adolf Spemann, 1944, 185 + [VII] p., 19,5 x 12,3 cm. Adolf Spemanns Sonderausgabe.
  • Übertragen von Hermine Schmülling, in: Ausgewählte Werke in zwei Bänden. Erster Band, [1945], p. 529-687.
  • Alleinberechtigte Übertragung aus dem Flämischen von Hermine Schmülling. 4. Auflage, Stuttgart, Deutsche Verlags-Anstalt, 1961, 167 + [I] p., 19,1 x 11,8 cm.

Naam - instituut/vereniging

Reichsschrifttumskammer

Vanaf 22 september 1933 gold in Duitsland de 'Reichskulturkammer'-wet. Deze wet bepaalde in 7 paragrafen het culturele landschap in Duitsland. In het kader van de nationaal-socialistische gelijkschakeling werden alle professionele kunstenaars verenigd in de 'Reichskulturkammer'. Joseph Goebbels (Reichspropagandaminister) stond aan het hoofd van deze organisatie, die diende om politieke tegenstanders en ongewenste personen uit te schakelen, aangezien het lidmaatschap een vereiste was tot verdere beroepsuitoefening. De 'Reichskulturkammer' werd opgedeeld in een 'Schrifttums-', 'Theater-', 'Film-', 'Musik-' en 'Pressekammer' en een 'Kammer der bildenden Künsten'. Voor de literatuur speelde vooral de 'Reichsschrifttumskammer' een belangrijke rol. Deze 'Kammer' was verantwoordelijk voor die personen die 'von der Urproduktion der Dichtung angefangen, bis zum gewerblichen Vertrieb am Schrifttum arbeiten'. Op 21 december 1933 werd bekend gemaakt welke personen in het 'Reichsverband Deutscher Schriftsteller' (RDS), de voorloper van de Reichsschrifttumskammer, opgenomen dienden te worden. Naast schrijvers en dichters behoorden ook uitgevers, boekhandelaren en bibliothecarissen tot de RDS. Vele schrijvers die het niet eens waren met de nationaal-socialistische ideeën, ontvluchtten Duitschland. Het RDS telde ca. 12.000 leden, die vanaf 1 oktober 1935 automatisch leden werden van de 'Reichsschrifttumskammer' (en wier lidgeld voortaan diende om de RSK ('Reichsschrifttumskammer') uit te bouwen.

In 1935 werd de RDS ontbonden en met de 'Reichsschrifttumskammer' versmolten. Een aanvraag tot lidmaatschap bestond uit een uitvoerige vragenlijst met betrekking tot de levensloop. Daarbij moest men ook een bewijs van herkomst voegen, een advies van de NSDAP, de Gestapo en van de leiding van de 'Reichsschrifttumskammer'. Werd men geweigerd of werd men later uitgesloten, dan werd dit op vier plaatsen vermeld: in het beursblad van de Duitse boekhandel, in het blad van de uitleenbibliotheken en in de tijdschriften Der Schriftsteller en Der Autor.

Een van de belangrijkste taken van de 'Reichsschrifttumskammer' was het opstellen van heel vertrouwelijke lijsten met de ongewenste literatuur. Met de 'Liste I des schädlichen und unerwünschten Schrifttums' (eind 1935) had men het middel bij uitstek om een systematische en gerichte invloed uit te oefenen op de literatuurproductie. Alle geëmigreerde auteurs werden verboden en ook buitenlandse literatuur werd in grote lijnen als schadelijk geclassificeerd. De 'Reichsschrifttumskammer' werd tot in 1937 geleid door Hans Friedrich Blunck. In 1937 werd hij opgevolgd door Hanns Johst.