Annotations

[1] Streuvels reageert hier op de brief van Anton Kippenberg van 6 augustus 1916.
[2] Kippenberg stuurde na het ontvangen van Streuvels' brief onmiddellijk een militaire koerier naar Ingooigem en vroeg Streuvels om uitleg. Deze herinnerde zich plots alles haarscherp. Hij had zelfs Gärtners brief van 5 maart 1914 teruggevonden. Kippenberg loste meteen het probleem op. Om te beginnen verontschuldigde hij Streuvels bij Gärtner. Streuvels, schreef hij op 12 augustus 1916 aan Gärtner, meende dat er van een Duitse uitgave van De werkman niets meer terecht zou komen. En Gärtner mocht rustig de novelle in een of ander tijdschrift plaatsen, mits hij maar wachtte tot het boek in de Flämische Reihe bij Insel Verlag was verschenen. Bovendien zou hij schadeloos worden gesteld. Kippenberg zond hem de som van 200 mark. Gärtner verklaarde zich op 16 augustus akkoord met dit compromis. Maar in 1917 zou een einde komen aan deze samenwerking. H. Speliers, Als een oude Germaanse eik, p. 77-78

Register

Naam - persoon

Gaertner, Georg (° Schney, 1864-06-05 - ✝ Nürnberg, 1939-07-09)

Duits schrijver, vertaler, en redacteur voor de Fränkischen Tagespost. Hij schreef vooral streekliteratuur, en vertaalde uit het Engels, Frans en Nederlands naar het Duits.

Gezelle, Guido (° Brugge, 1830-05-01 - ✝ 1899-11-27)

Priester-dichter en leraar.

Oom van Caesar Gezelle en Stijn Streuvels. Priester-dichter en leraar die met zijn nationaal-religieus geïnspireerde lessen, gedichten en journalistieke publicaties grote invloed uitoefende op de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Gezelle werkte achtereenvolgens in Roeselare (Klein Seminarie), Brugge, Kortrijk en opnieuw Brugge. Hij maakte vlug naam als Vlaams literair auteur met zijn Kerkhofblommen (1858), en was ook zeer actief als taalgeleerde, volkskundige, pamflettist, polemist, en stichter-stimulator en uitgever van tijdschriften als Rond den Heerd, Loquela en Biekorf. Gezelle was een taalparticularist, wat tot uiting kwam in zijn bijdragen aan deze tijdschriften. Hij liet tevens een bundel Laatste Verzen na die in 1901 postuum uitgegeven zou worden.

Gezelle, Guido (° 1830 - ✝ 1899)

Priester-dichter, West-Vlaamse taalparticularist. De groep rond Van Nu en Straks bewonderde hem als dichter en heeft bijgedragen tot de grote interesse die er tot vandaag nog voor zijn werk bestaat.

Gezelle, Guido (° 1830 - ✝ 1899)

Priester, dichter, taalkundige en journalist. Zijn zus Louise Gezelle (1834 1909 was de moeder van Stijn Streuvels, die bijgevolg een neef was van Guido Gezelle.

Huysmans, Camille (° Bilzen, 1871-05-26 - ✝ Antwerpen, 1968-02-25)

Leraar, journalist, socialistisch politicus.

Huysmans schreef in de jaren 1890 een aantal bijdragen voor culturele tijdschriften. Hij zou zich opwerpen als een van de meest spraakmakende leiders van de Vlaamse Beweging, vooral n.a.v. de campagne voor de vernederlandsing van de Gentse rijksuniversiteit. Hiervoor wilde hij echter geen steun van de Duitsers: hij keurde samenwerking met de Duitse bezetter radicaal af. Hij hing een marxistische overtuiging aan: eerder was hij al benoemd tot secretaris van de Internationale. In 1925 nam hij ontslag uit het Antwerpse schepencollege om minister van Kunsten en Wetenschappen te worden in de regering-Prosper Poullet-Vandervelde en daarna in de regering-Henri Jaspar. Huysmans was één van Streuvels' 'Antwerpse en Brusselse' vrienden. Na de oorlog klopte Streuvels verscheidene malen bij hem (af en toe ook bij een andere minister) aan ten voordele van iemand die door de repressie getroffen was; niet uit winstbejag, maar om iemand in nood aan een broodwinning te helpen. Zo hielp Huysmans - op voorspraak van Streuvels - E. De Bom aan een redactiestoel bij de Volksgazet nadat deze ontslagen was uit zijn functie als stadsbibliothecaris te Antwerpen en verscheidene vruchteloze pogingen had ondernomen om werk te vinden.

Kippenberg, Anton (° Bremen, 1874-05-22 - ✝ Luzern, 1950-09-21)

Duits uitgever. In 1905 kwam hij aan het hoofd van het 6 jaar eerder opgerichte Insel Verlag, dat hij uitbouwde tot een artistieke en literaire uitgeverij. Hij vertaalde zelf "De werkman" van Streuvels naar het Duits als "Der Arbeiter" (1917).

Pottmeyer, Heinrich (° 1862 - ✝ 1930)

Duitse taalkundige en vertaler van onder meer Guido Gezelle, Anton Bergmann en August Snieders. Zijn vertaling van Van de Woestijnes 'Drie gevoelerige parabelen' werd nooit gepubliceerd. Van Streuvels vertaalde hij "Minnehandel" als "Minnehandel" (1919).

Titel - werken van Streuvels

Streuvels, Stijn, De werkman (1913). [novelle]
Streuvels, Stijn, De werkman (1913).
Voorpublicatie
  • Groot Nederland, X, 1912, dl. 2, p. 237-283.
Druk
  • [Eerste druk], Amsterdam, L.J. Veen, [1913], 152 + [VIII] p., 16 x 10,7 cm. Veen's Gele Bibliotheek.
  • Tweede druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1916], 152 + [XXIV] p., 16 x 10,7 cm. Veen's Gele Bibliotheek.
  • [Derde afzonderlijke druk], Amsterdam, L.J. Veen's Uitgeversmij N.V., [1965], 110 + [II] p., 17,8 x 9 cm. Amstel Literaire Vierkant 2.