Veen, Maria Theresia (° 1901 - ✝ 1961)

Maria Theresia Veen was de oudste dochter van L.J. Veen, oprichter van de gelijknamige drukkerij in Amsterdam. Na de dood van haar vader in 1919 had ze een groot aandeel in de uitgeverij. Zij nam in 1941, samen met haar broer L.J. Veen jr. de leiding over van het bedrijf en werd daarbij bijgestaan door de letterkundige Johan Van der Woude. Zij huwde met de Hongaarse uitgever Kolloman Kollàr, die door zijn langdurige buitenlandse ervaring het fonds een internationaal tintje gaf. Mevrouw Veen stapte in 1961 uit de directie.

Wiek Op

In 1932, toen haar moeder overleden was, dacht Martha Van de Walle eraan een zelfstandige zaak op te richten. Geheel in de lijn van haar Vlaamse en groot-Nederlandse overtuiging, werd het, met behulp van het mecenaat van Jozef en Maria Lootens uit Oostrozebeke, een uitgeverij, de Zeemeeuw, die zich zou specialiseren in het uitgeven van Verschaeves werk. Aanleiding gaf de zestigste verjaardag van de kapelaan van Alveringem om een groot tiendelig verzameld werk (1934-1941) op de markt te brengen. Het werd een stijlvolle editie van hoge Vlaamse uitgeverskunst. Om ook werk van anderen uit te geven stichtte ze in 1935 een tweede uitgeverij, Wiek Op, om boeken over Vlaamse Beweging, romans, poëzie, Zuid-Afrika aan te vatten. Ze publiceerde werk van Stijn Streuvels, Wies Moens, Ernest Van der Hallen, Bert Peleman, Renaat Joostens, Arthur De Bruyne, Leo Delfosse, en anderen, in totaal 83 boeken en 45 auteurs. Heel wat deed ze voor de verspreiding van het Zuidafrikaanse boek in Vlaanderen. Tijdens de bevrijding werd een groot gedeelte van haar inboedel en bibliotheek vernield of gestolen. Bij besluit van 20 november 1944 kreeg ze verbod haar uitgeversactiviteiten te hervatten, maar ze werd op 28 april 1947 buiten vervolging gesteld. Het Verschaeve-archief had zij weten te redden. Regelmatig bezocht ze Verschaeve in Solbad Hall (Oostenrijk) en ze was de enige Vlaming die in 1949 op zijn begrafenis aanwezig was. Vanaf de jaren 1950 hernam Vande Walle het initiatief. Tussen 1954 en 1961 verscheen een tweede editie van het verzameld werk van Verschaeve, in acht delen. Zij stichtte een vereniging om het archief van Verschaeve te beheren. Uiteindelijk werd dit in 1960 het Jozef Lootensfonds. Haar uitgeverijen stopte zij in 1963. Zij zorgde er ook voor dat in 1970 de Verschaeviana konden verschijnen. Omwille van gezondheidsredenen slaagde zij er niet meer in een grootse Verschaeve-herdenking in 1974 te organiseren.