Wiener Volksbuchverlag
Theobaldstrasse, 19
Wien. Vl.
Theobaldstrasse, 19
Wien. Vl.
Verehrter Herr Direktor,
De redenen waarom ik meende mij te moeten verzetten tegen het schrappen van enkele volzinnen uit mijn boek "Levensbloesem" heb ik aan den heer Kövari medegedeeld.[1] In zake vertalingen is mijn princiep:
Keine Änderung, Keine Kürzung!
En hier in het geval van levensbloesem heeft het toch waarlijk geen zin enkele volzinnen te schrappen als daardoor niets aan den eigenlijken inhoud en strekking van het heele verhaal veranderd wordt. Mijn boek is geschreven in den geest der Vlaamsche menschen èn voor Vlaamsche lezers. Wat er het buitenland bij vertaling aan heeft of hebben kan, laat mij onverschillig: ze moeten het nemen gelijk het is.
Keine Änderung, Keine Kürzung!
En hier in het geval van levensbloesem heeft het toch waarlijk geen zin enkele volzinnen te schrappen als daardoor niets aan den eigenlijken inhoud en strekking van het heele verhaal veranderd wordt. Mijn boek is geschreven in den geest der Vlaamsche menschen èn voor Vlaamsche lezers. Wat er het buitenland bij vertaling aan heeft of hebben kan, laat mij onverschillig: ze moeten het nemen gelijk het is.
Hierbij stuur ik U de "Erklärung" onderteekend terug. En verwacht dus de proeven van den tekst ter inzage.
Wat U bedoelt met de vraag of der Verlag Engelhorn sich schon zu unseren Vorschlag geäusert hat begrijp ik niet.[2]
7 Juli '47 hebt U mij een Abschrift laten geworden van de voorwaarden door U aan Engelhorn gesteld aangaande de overname der vertaling voor Duitschland.[3] Die voorwaarden moet men in Stuttgart toch wel ontvangen hebben, want op 1 September, '47 ontving ik een schrijven van Engelhorn waarin vermeld wordt:[4]
7 Juli '47 hebt U mij een Abschrift laten geworden van de voorwaarden door U aan Engelhorn gesteld aangaande de overname der vertaling voor Duitschland.[3] Die voorwaarden moet men in Stuttgart toch wel ontvangen hebben, want op 1 September, '47 ontving ik een schrijven van Engelhorn waarin vermeld wordt:[4]
Dat is toch duidelijk? En dat schrijven moet U toch ook ontvangen hebben? Of wat? Er werd dan ook afgesproken daar het onmogelijk was met Engelhorn direkt zu korrespondieren, ik als tusschenpersoon zou handelen? Hetgeen ik toch gedaan heb.
Hochachtungsvoll
Annotations
[1]
Streuvels was allerminst tevreden met de Abänderungsvorschläge die Franz Latal van Wiener Volksbuchverlag bij zijn brief aan Streuvels van 19 september 1947 voegde en bracht zijn uitgever Spemann van de voorstellen tot verandering op de hoogte. Spemann wijtte het voorval aan de verrotting van de moraal door de oorlog en raadde zijn auteur op 22 oktober 1947 aan om Wiener Volksbuchverlag zeer duidelijk zijn voorwaarden te stellen voor een mogelijke Duitse vertaling van Levensbloesem: geen wijzigingen, geen verkorting.
Zowel de Weense uitgeverij als zijn vertaler Kövari kreeg in december 1947 een brief, waarin Streuvels uitlegde waarom hij de 'volzinnen' weigerde te schrappen. Het zou inconsequent geweest zijn, 1° omdat het de psychologie van zijn roman zou vervalsen, 2° omdat het weglaten van de aangehaalde volzinnen niets aan de vermelde bezwaren van de uitgever zou veranderen. Volgens Streuvels zou dan zelfs 2/3 van het boek moeten weggelaten of herschreven worden. Hij vervolgde: mijn roman speelt immers in een katholiek milieu en met godsdienstig opgevoede menschen! (...) Luister hier: Mijn boek bevat geen tendenz noch godsdienstige strekking[.] Onder het schrijven van een boek denk ik niet aan mijn publiek of mogelijk lezers of aan hun religieuze of anti-religieuze opvatting, en allerminst aan den verkoop v.m. boek. (...) Als de uitgever aanmerkingen te maken had over den inhoud v.m. boek, kon hij dat gedaan hebben bij het aanbod en indien hij het ongeschikt vond voor zijn publiek, had hij kunnen weigeren het op te nemen. En dat is nu nog niet te laat: ik sta er op dat de duitsche vertaling van Levensbloesem integraal gedrukt worde naar den voorgelegden oorspronkelijken tekst [d.i. de door Streuvels herwerkte Lijsternestuitgave, JD] - anders ben ik dadelijk bereid het contract terug te sturen en de zaak ongedaan te maken. Brief in Letterenhuis, S 935/B2
Wiener Volksbuchverlag besloot Des Lebens Blütezeit ongewijzigd te drukken, omdat ieder mensch van zijn kinderen [houdt]- ook van zijn geestelijken, aan die hij met opzet een bepaalde gedaante heeft gegeven', zoals Kövari het zo treffend verwoordde in zijn brief aan Streuvels van 15 november 1947. Brief in Letterenhuis, S 935/B2
[2]
Cf. vraag van Franz Latal in zijn brief aan Streuvels van 19 september 1947.
[3]
Het bedoelde afschrift wordt bewaard bij de brief van Franz Latal aan Stijn Streuvels d.d. 4 juli 1947.
[4]
Hier ontbreekt het citaat uit de brief van Engelhorn Verlag aan Stijn Streuvels. Engelhorn Verlag verklaarde zich akkoord met het voorstel van Wiener Volksbuchverlag, zoals blijkt uit de brief van Hans Müller aan Stijn Streuvels d.d. 1 september 1947.
