Annotations

[1] De Kövari-vertaling Des Lebens Blütezeit is pas in 1949 bij Wiener Volksbuchverlag verschenen.
[2] De lijst met Abänderungsvorschläge ('voorstellen tot verandering') wordt nog steeds bij Franz Latals brief aan Streuvels in het Letterenhuis bewaard en we zien dat o.a. volgende zinnen uit de vertaling moesten geschrapt worden:
  • und viele derabgelegenen kleinen Häuschen erinnern unwilkürlich an der Stall zu Bethlehem p. 61
  • Wir müssen all unser Leid Gott überlassen, in christlicher Demut ihm vertrauen: die Wege der göttlichen Vorsehung sind unergründlich. p. 251
[3] Streuvels was allerminst tevreden met de Abänderungsvorschläge die Franz Latal van Wiener Volksbuchverlag bij zijn brief aan Streuvels van 19 september 1947 voegde en bracht zijn uitgever Spemann van de voorstellen tot verandering op de hoogte. Spemann wijtte het voorval aan de verrotting van de moraal door de oorlog en raadde zijn auteur op 22 oktober 1947 aan om Wiener Volksbuchverlag zeer duidelijk zijn voorwaarden te stellen voor een mogelijke Duitse vertaling van Levensbloesem: geen wijzigingen, geen verkorting.
Zowel de Weense uitgeverij als zijn vertaler Kövari kreeg in december 1947 een brief, waarin Streuvels uitlegde waarom hij de 'volzinnen' weigerde te schrappen. Het zou inconsequent geweest zijn, 1° omdat het de psychologie van zijn roman zou vervalsen, 2° omdat het weglaten van de aangehaalde volzinnen niets aan de vermelde bezwaren van de uitgever zou veranderen. Volgens Streuvels zou dan zelfs 2/3 van het boek moeten weggelaten of herschreven worden. Hij vervolgde: mijn roman speelt immers in een katholiek milieu en met godsdienstig opgevoede menschen! (...) Luister hier: Mijn boek bevat geen tendenz noch godsdienstige strekking[.] Onder het schrijven van een boek denk ik niet aan mijn publiek of mogelijk lezers of aan hun religieuze of anti-religieuze opvatting, en allerminst aan den verkoop v.m. boek. (...) Als de uitgever aanmerkingen te maken had over den inhoud v.m. boek, kon hij dat gedaan hebben bij het aanbod en indien hij het ongeschikt vond voor zijn publiek, had hij kunnen weigeren het op te nemen. En dat is nu nog niet te laat: ik sta er op dat de duitsche vertaling van Levensbloesem integraal gedrukt worde naar den voorgelegden oorspronkelijken tekst [d.i. de door Streuvels herwerkte Lijsternestuitgave, JD] - anders ben ik dadelijk bereid het contract terug te sturen en de zaak ongedaan te maken. Brief in Letterenhuis, S 935/B2
Wiener Volksbuchverlag besloot Des Lebens Blütezeit ongewijzigd te drukken, omdat ieder mensch van zijn kinderen [houdt]- ook van zijn geestelijken, aan die hij met opzet een bepaalde gedaante heeft gegeven', zoals Kövari het zo treffend verwoordde in zijn brief aan Streuvels van 15 november 1947. Brief in Letterenhuis, S 935/B2
[4] Cf. brief van Wiener Volksbuchverlag aan Stijn Streuvels van 4 juli 1947. Engelhorn Verlag verklaarde zich akkoord met het voorstel van Wiener Volksbuchverlag, zoals blijkt uit de brief van Hans Müller aan Stijn Streuvels d.d. 1 september 1947.
[5] Zoals blijkt uit de brief van Wiener Volksbuchverlag aan Streuvels van 3 december 1947 heeft Streuvels op deze brief niet gereageerd.

Register

Naam - persoon

Kövari, Heinz

Oostenrijks vertaler voor Wiener Volksbuchverlag. Van Streuvels verzorgde hij volgende vertalingen naar het Duits:

  • "Des Lebens Blütezeit" (1949, o.t. "Levensbloesem")
  • "Diebe in des Nachbars Garten" (1953, o.t. "Beroering over het dorp")
  • "Bäume" (1968, o.t. "De boomen")

Streuvels, Stijn (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Naam - uitgever

Engelhorn Verlag

Duitse uitgeverij die in 1860 werd opgericht door Johann Christoph Engelhorn. In 1876 trad zijn zoon Carl Engelhorn toe tot het bedrijf, na zijn studies in de Verenigde Staten. Hij introduceerde het idee van eeen romanbibliotheek, een reeks waarin om de twee weken een goedkope uitgave verscheen van een populaire Duitse schrijver. In 1910 werd het bedrijf verkocht aan Paul Schumann en Adolf Spemann; vanaf Schumanns dood in 1937 leidde Spemann de uitgeverij alleen.

Titel - werken van Streuvels

Streuvels, Stijn, Levensbloesem (1937). [roman]
Streuvels, Stijn, Levensbloesem (1937).
Voorpublicatie
  • Hoofdstuk I - De Standaard, nummer van 5 december 1934.
  • Hoofdstuk II - De Stem, XVII, 1937, p. 48-60 (afl.1: jan.), onder de titel: 'Lieveke's afkomst'.
  • Hoofdstuk VI - De Stem, XVI, 1936, p. 447-451 (afl. 5: mei), onder de titel: 'Lieveke is op vacantie'.
  • Hoofdstuk VII - Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift, XLVI, 1936, dl. 92, p. 395-411 (afl. 12: dec.), onder de titel: 'Lieveke op kostschool'.
  • Hoofdstuk IX - Dietsche Warande en Belfort, XXXVII, 1937, p. 3-19 (afl. 1: jan.) en De Stem, XXVII, 1937, p. 458-473, (afl. 5: mei), onder de titel: 'Lieveke Glabbeke's wedervaren'.
  • Hoofdstuk X - Dietsche Warande en Belfort, XXXVII, 1937, p. 93-110 (afl. 2: feb.), onder de titel: 'De twee vriendinnen'.
Druk
  • [Eerste druk], Amsterdam, L.J. Veen, [1937], 336 p., 21,4 x 15,7 cm.
  • Tweede druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1937], 336 p., 29,9 x 15,2 cm.
  • Derde druk, Amsterdam, L.J. Veen, [1937], 336 p., 20,9 x 15,2 cm.
  • Tweede [= vierde] herwerkte druk. Tielt, Lannoo; Antwerpen, Standaard-Boekhandel, [1943], 352 p. (De Lijsternestreeks, nr. XXIII), 20,8 x 15,8 cm.
  • [Vijfde druk], In: Stijn Streuvels' Volledige Werken. Deel XI. Kortrijk, 't Leieschip, [1955], p. 227-547.
  • Vierde [= zesde] druk, Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven, [1966], 269 p. (Reinaert Romanreeks, 171), 18 x 12,3 cm.
  • [Zevende druk], in: Volledig werk. Deel III. Brugge-Utrecht: Uitgeverij Orion, N.V. Desclée De Brouwer, [1972], p. 1235-1498.
  • [Achtste druk], Tielt, Lannoo, 2004, In: Jaarboek van het Stijn Streuvelsgenootschap, IX: Levensbloesem. Bezorgd door Marcel De Smedt, p. 9-372.
Streuvels, Stijn, Levensbloesem (1937).
Roman
  • Streuvels, Stijn, Des Lebens Blütezeit, Roman (1949). Vertaald door: Kövari, Heinz P..
Streuvels, Stijn, Des Lebens Blütezeit, Roman (1949). Vertaald door: Kövari, Heinz P.. [roman]
Aus dem Flämischen übertragen von Heinz P. Kövari, Wien, Wiener Volksbuchverlag, 1949, 290 + [II] p., 21,1 x 13,5 cm. Ausstattung: Bruno Schwatzek.
Vertaling van: Streuvels, Stijn, Levensbloesem (1937).
Streuvels, Stijn, Des Lebens Blütezeit, Roman (1949). Vertaald door: Kövari, Heinz P..
Druk
  • Aus dem Flämischen übertragen von Heinz P. Kövari, Wien, Wiener Volksbuchverlag, 1949, 290 + [II] p., 21,1 x 13,5 cm. Ausstattung: Bruno Schwatzek.
  • Vom Dichter autorisierte Übertragung aus dem Flämischen von Heinz P. Kövari. 1. - 5. Tausend, Stuttgart, Engelhornverlag Adolf Spemann, 1950, 303 + [I] p., 20,3 x 13,3 cm. Einband und Umschlag von Hela Seewald.

Naam - instituut/vereniging

Büchergilde Gutenberg

De 'boekengilde Gutenberg' is een in 1924 via de vakvereniging van Duitse boekdrukkers opgerichte 'boekengemeenschap', indertijd ontstaan met als doel arbeiders met mooie en betaalbare boeken tot regelmatig lezen aan te sporen. Om bij de boekengilde boeken te kunnen kopen, moet men lid zijn, maar men wordt ook meteen verplicht minstens vier aankopen per jaar te doen.