De Haerne, Désiré (° Ieper, 1804-07-04 - ✝ Sint-Joost-ten- Node, 1890-03-22)

Volgde in 1823 les aan het Grootseminarie te Gent (tot 1829) en was vanaf 1824 bestuurder van het stedelijk college van Kortrijk. In 1829 werd De Haerne priester gewijd en aangesteld als onderpastoor te Moorslede. Hij steunde campagnes tegen het Nederlandse protestantse bewind en was medewerker van Le Catholique de Pays-Bas, Journal des Flandres en Le drapeau belge. In 1830 werd hij aangesteld als leraar aan het Klein Seminarie van Roeselare maar na tien maanden door de Nederlandse bestuurders geschorst wegens zijn politieke actie. Zo werd hij onderpastoor van de Sint-Jacobsparochie te Brugge. Na de Belgische Revolutie was hij lid van het Nationaal Congres. Hij was er voorstander van een republiek en van een eenkamerstelsel. In navolging van de Fransman Hugues Félicité de Lammenais had hij liberale sympathieën en verdedigde de vrijheid van godsdienst. In 1830 werd hij gekozen als volksvertegenwoordiger voor Roeselare, maar stelde zich na de ontbinding van de Kamers in 1833 onder druk van bisschop Frans R. Boussen geen kandidaat meer. De ultramontaanse bisschop was tegen de te liberale opstelling van De Haerne en deelde niet in zijn sympathie voor het Algemeen Beschaafd Nederlands. De Haerne werd leraar aan het nieuwe Sint-Amandscollege te Kortrijk en zette zijn leerlingen aan tot de beoefening van hun moedertaal. In 1842 werd hij diocesaan inspecteur van het lager onderwijs. In 1844 (tot zijn dood) zetelde hij terug in de Kamer voor het arrondissement Kortrijk en ijverde er voor meer welvaart voor Vlaanderen. Hij was erg begaan met het lot van de Vlaamse werklieden en wakkerde het staatsbestuur aan om de Vlaamse industrie meer te ondersteunen. Hij waarschuwde in deze context ook voor het opkomende socialisme en was voorstander van een burgerlijk paternalisme. Vanaf 1847 kwam hij op voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs, voor een goed vakonderwijs in de moedertaal en kantte hij zich tegen een te vergaand taalparticularisme. Zo was hij een gematigd aanhanger van de spellingbesluiten van 1844 en 1863 en nam hij deel aan het eerste Nederlandsch Letterkundig Congres te Gent. Hij beïnvloedde in gunstige zin het humanioraprogramma van bisschop Jean-Baptiste Malou (1851-1862). Toen de strijd tussen de katholieken en liberalen scherpere vormen begon aan te nemen, werd hij mee onder invloed van zijn geestelijke oversten verplicht de katholieke belangen voor de Vlaamse te plaatsen. Zo evolueerde hij meer en meer naar het conservatisme; in 1858 werd hij lid van de Association conservatrice et constitutionelle en in 1868 van het centraal comité van de Union catholique. In 1852 was hij intussen hoofdinspecteur van het diocesaan onderwijs geworden en in 1856 promoveerde hij aan de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) in de letteren. In 1869 werd hij rector van het Engels Seminarie te Brugge en het jaar daarop kamerheer van de paus. In 1879 promoveerde hij in Rome in de theologie. Hij genoot internationale faam voor zijn stimulering van het buitengewoon onderwijs aan dove kinderen.

Lateur, Frank (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Brepols, Philippus Jacobus

Grafisch bedrijf en uitgeverij, in 1796 te Turnhout gevestigd door Pieter Corbeels. Hij werd in 1798 opgevolgd door Philippus Jacobus Brepols (1778-1845). Er werden kerk- en schoolboeken, almanakken, administratief drukwerk, kinderprenten, volksprentjes,... gemaakt. Brepols breidde zijn bedrijf nog uit door andere drukkerijen op te kopen en zocht afzetgebieden in het buitenland. Na jaren experimenteren keerde Brepols terug tot zijn beginperiode, nl. alles wat met de drukkerij te maken had. Naast het drukken en inbinden van boeken zouden vooral de gemarmerde en gekleurde papieren alsmede de speelkaarten een bron van inkomsten worden. Het bedrijf bestaat nog steeds en is eigendom gebleven van de afstammelingen van de stichter.

Erasmus

Drukkerij te Gent.