Ik ontvange regelmatig mijne gezette en ik zie er in staen waer blijft gij toch,[3] waer ik blijve altyd op de zelfde plaetse alleenlik dat ik nog roeren nog keeren kan van verlaennigheid,[4] ik heb zeer aen mijn herte als ik peize op Moeders kleed, op Guidos hemden op fleuren en op iedereen aen wien ik iets zenden moet, ook alle dagen schikke ik van te schrijven en ik vinde nooit den tyd meer, sedert zes weken hebben wij ons huis vol vremdelingen die alle moeten eten en drynken en slapen en opgepast zijn, ik doe nooit anders meer dan tafels pareren, en zorgen den eenen dag voor den anderen dat ik s'avonds zoo moede ben dat ik rond den elven en half niet meer en zie van den vaek, tot nu toe is er nog niemand naer Brugge gekomen iedereen is hier overlast van werk, nogtans zal hetp3(2)beteren den zoon van hier gaet vertrekken naer Engeland binne korte en dan zullen wij alle mede gaen tot Ostende ik zal alles konnen mede pakken in de koffers wat ik wil,
ik weet geen nieuws, anders als de gezette mij schrijft ik heb er eenen article gezien die van P.J.G. komt dat is van Vader zeker Slynks slaen om reks te weten, de walen zijn iederkeer dul dat zij mijn blad brengen zij zeggen dat de feuille titatou[5] daer is voor Mevrouw de hertoginne nogtans iedereen die vlamsch kan leest het geern en men komt er om van den maendag, het gaet in het Collegie bij de Paters, in de congrigatie en dan nog in vier ander huizen die alle curieus zyn tegen dat het komt, ik peize op den Pastor van St Jooris boomen Koo Seis gaet er zeker moeten ander planten, en toen de kerke in Paris, hier heeft men reeds gedaen met hunne kerke te bouwen en des zondags gae ik er naer toe; men begint hier Vlamsche uitsteekberden tep4(3)hangen, in groote handelshuizen, voor de vlamingen, er is dees week eene vrouw beregt, en als zij ten slegtsten was riep zij nog naer eenen Pater maer toch eenen Vlamink, want de fransche hebben geene bermhertigheid, zij gink nooit in de kerke anders, de vlamingen hebben eene societint[6] ingestel s van zieke bezoekers, onder het voorzitterschap van de capucinen, er zijn er bij honderden in, en zij hebben eenen doctor, eenen priester en eene apotekerie in; ook eene gel kasse en ‘t'is wonder hoe de fransche dul zijn op den voortgank van al die werken, er was eenen er in die wilde voorzitter zijn en men heeft bemerkt dat hij al vool markon zeer[7] was en daerom is hij er uit gevooisd,[8] men wilt geene andere dan gezonde, het gaet hier ontrent dan te Brugge iedereen en wilt niet overwonnen zijn, alle donderdage gae ik met eenen troep kinders van 20 a 30 mede naer de zusters der arme; wij dragen hun van alles, ieder kind krijgt een paer p5(4)fr van hunne Ouders; en men vergaert bij Mr Vouzelle onze Caroline is Voorzitster en wij gaen naer den winkel om café suiker zeepe kloeffen zokken suikkerreye en kaes en haringen en daer gaen die kleen wolounken hunnen dag passeren met spelen met de arme oude vintjes en wijve zij lachen met de onnoozele die daer zijn, en de zusters weten hun zoo wel neder te zetten dat zij tot hunne koussen af doen om weg te gevenx. hier hebben wij vier oude Vlamingen die daer woonen en den hof komen oppassen, zij vertellen mij van napoleon dat het een plaisier is, hier onder de vlamingen is er hier een spreekwoord: hij slagt er op gelijk St. Crispijn,, ik heb gevraegd waerom en er is eenen ouden vent die mij zei dat St. Crispijn[9] eens moest waken bij eenen dooden en hij nam zyn schoenkraem mede in werkte daer bij de keerse in eenen keer den doode rigt zich op en i “bij de dooden en werkt men niet” en st. Crispijn paktp6(5)zijnen tatsevoet[10] en sloeg het op den dooden hoofd en riep “no de doode en spreken niet” Die oude menschen vertellen vele hij zei dat daer van dat woord voortkomt, dit is mogeliks het schrijven niet weerd ik zie hier dat de vlamingen, die meest geringe borgers zijn, veele goede dingen inrichten met kl ein geld en de walsch willen niet overwonnen worden; zij hebben geld en geven vele, zelfs zie ik hier nooit geene schooiixs, is er eenen armen de vlamingen gaen er naer toe met eenen stuiver en maken eenen toeloop en een geruchte, zoo dat de andere om de eere van het werk te hebben seffen eenen hoop dragen, op aller zielen dag heb ik op het kerkhof geweest en er waren daer bij honderden menschen die zaten te bidden en te weenen dat het stroomde, op allerheiligen gaet iedereen naer de kerk de grootste zwyns uit loopen en naer toe in den rouwen bidden den geheelen dag zonder ophouden, passeert er eenen dooden door de straete iedereen ontdekt zichp7(6)en staet stom te zien, als versteend de vlamingen zij verre van zoo eerbiedig te zijn voor de dood dan de waelsch, maer de walsch zeggen dat de vlamingen gemeen zijn met de dood en grinsen[11] van colère als zij ons hooren van de dood spreken, ik verbeelde mij hier somtijds roomen met de heidensche en de catholike, er zijn hier twee soorten van vlamingen heilige om zoo te zeggen en geheele slechte de waels eerbiedigen en benijden ter zelver tijd de eene, en versmaden schrikkelijk de andere, het schijnt dat eenen vlaming die s’ondangs werkt en die vleesch heet den vrijdag zoo veel meer kwaed doet als een ander zij anezien ze als bastaers van hun geloof en misprijzen het geen zij zelve doen, ik zou u moeten veel meer zeggen over al de gewoonten die hier bestaen, buiten bij ons, bijvoorbeeld, in de kloosters, op Kersavond schikt men menigte bedden voor al die eenigsins gewoon zijn er naer de kerke te gaen; s'avonds te vooren gaen zij er naer toe en slapen er tot dat de misse luid en dan staet iedereen op tegen die misse, die hier in veelp8(7)meer achting is dan zeven andere missen, ook in de huizen brand men eenig menigte keersen, iedereen volgens zijn vermogen, op drie koningen dag geeft men keersen in al de huizen waer men verpligting heeft, ook om te branden ter eere van den feestdag, in den kring der goede vlamingen doet men bijna gelijk in de eerste christenen er zijn huizen waer er 20 menschen verzameld zijn die samen woonen, al rond de paterskerke, al le werkmans, zij leven daer waerlijk heilig, zij doen lezingen en lofzangen en de Paters stichten hun eere soorte van regel die zij volgen; des zondags vergaren zij en hebben raed te scheeren hoe zij alles zullen schikken is er ieverst eenen nieuwlinge bekeerden men draeid hem daer in zulk een huis en steunt hem daer tot dat hij vaste staet om alleen voort te geraken, is er een die niet genoeg en wind in zijn fabriek, de ander ondersteunen hem en men maekt geene rekening. p9(8)eindelijk alles gaet hier voort het goed en het kwaed ook, de fransche die wel leven zijn op hun eigen en doen elk voor hun zelven, voor de fransche jonkheden ik kenne er van aenziene nog geene 20 in geheel het geweste die braef zijn het zijn al zwijns, onder de dochters mengelen zij hun nog al en de waels che meiskes zijn afjonstig van het plaisier dat de vlamingen vinden, de slechte soorte vinden ook schrikkelike dingen uit op het vrouwvolk die in de Paters kerke gaen, maer hier geeft men weinig om het geen men zegt.
Ik voor mijn al waer ik nog 1000 jaer in Vrankrijk ik zou nooit franschgezind worden, men moet eer men wild of niet boos zijn met de walsch of anders zij zouden onder den voet treden,terdten ik zie wel met bot en norsch te zijn dat iedereen mij in vrede laet en ik heb nooit geen agternatjes[12] gelijk te Brugge
p10Eindelik wat zou ik niet al nog moeten zeggen indien ik aen het schrijven ware binst dat ik het peize, er is hier eenen rijken notaris gebankroutiert die al het geld mede heeft van de domestiken die eenen stuiver t'oope hadden op intrest van 7 par 100 er zijn er veele die zot loopen lang ts de straete
Als ik de gezette leze ik heb wel hertzeer in al die schoone dingen die plaets hebben te Brugge, nogtans wat wil ik er op peizen tot Brugge dient het mij niet, en God weet waer ik eens zal toevallen, ik ben wel en content en gelukkig ik heb geene minute over t'is reeds vijf weken dat ik niet buiten de deure geweest heb ten zij tot de kerk en in de schoole van de kleine en ik peize nooit op geen uitgaen hier[13] mijn grootste verzet is café drynken, de gezette lezen en hooren zingen van s'morgens tot ‘s'avonds; nogtans, ware het niet voor het geld ik zou mijnen ekel[14] niet konnen overwinnen tegen de franschen, zegt mij eens Guido wat … gedaen later ik peize dikwils op het geen mij te wachten staet, ik zou ook wel moeten op d'age slaen[15] … ik weet geene staen indien het tot Sophies … onder den notelaer ik weet zonder langts waer den … vliegen zou, altijd zou het naer de kiekemarkt van Brugge niet zijn, het leven die ik nu leve is ook niet om altijd te Blijven deuren altijd voort, ik zal u den naesten keer schrijven wat mij vooren gesteld word van mijne Meesters nu heb ik geen tijd meer tot bin eenigte dagen patiencie nog en ik zal nog eens schrijven.
met een weinig patiencie zal alles komen wat gij gevraegd hebt, en ik zal intusschen de legende hebben van al de nieuwe instellingen die men doet, ik zou niet geern hebben dat mijnen brief elders gaet dan bij u en Vader en Moeder de andere moeten nog eens alles in het gruene[16] niet keeren, de complimenten aan Seppen en zend mij maer antwoorde
indien fransche timbres ieverst voor goed waren iedereen wild er mij geven om op te zenden aen 't jaer 30
