Brugge, 13den Januari 1886.

Achtbare Heer Gezelle,

Kuimen is te Brugge, hoewel weinig, toch ook bekend. In Vlisseghem is het van dagelijksch gebruik. Ik zelf heb het dikwijls gehoord. - In ‘t Hagelandsch heeft men kuimen : “geweld doen om zijn gevoegd te doen”, en ook: “al zijne krachten inspannen om iets “op te heffen, voort te stooten of te trekken”. Kuymen = klagen, jammeren, bij Kiliaen, hetgeen alweêr op ‘t synoniem van ‘t eerste, stenen, terugwijst. - Kuimen is ‘t eerste woord van iets beginnen te zeggen; den mond openen om iets te vermonden, van iets te kikken, dat volkomen synoniem van kuimen is. - Het “baardvagen” kent niemand rondom mij.

Rijkaart C. = R. Carette, coadjutor te Coolscamp.

Zou ik het vers of de zinsnede niet kunnen bekomen, waarin van een “ontheterd hemde” gesproken wordt? Er woelt een woord p2in mijn geheugen rond, dat ontdodderd[1] luidt, maar ik vermag het nu niet te vatten, ‘t beteekent: verdaan, verkutteld, vermorst, uit zijn schachten. Ik zal intusschen voortzoeken en uwen tekst afwachten.

Zeker zal een vergroot Idioticon overal welkom zijn. Toch dient er overleid[2] wat er met de bestaande exemplaren zal gedaan worden: de 1e editie mag men toch niet weggooien? Ware ’t niet goedkooper voor iedereen en geradiger[3] voor drukker en boekhandelaar, een bijvoegsel uit te geven, al ware ’t nog tweemaal zoo uitgebreid als de eerste druk van het Werk?

Ovenbuur[4] in de B, bij buur, zooals in de Teuthonista, is een goed gedacht; maar ‘t moet dan ook onder de O komen.

“Ze en asemen der niet van”, “Ze en kikken noch en mikken der van”. “Ik heb der een asemtje van gehoord”, maar ‘k en weet er het fijne nie’ van”. Deze drie spreekwijzen hoor ik onder het schrijven dezes van mijnep3vrouw en moeder.

Derdegister[5] zat ik te Edw. Gailliards. Hij teekent ook aan; en in en half uurtje waren niet minder dan elf woorden of zegswijzen boekvast:

“Hij heeft het laten liggen” = dood.
“ “ “ kort gemaakt = spoedig gestorven.
Cabaret = restauratiehuis. “Als ‘t je thuus niet an en staat, gaat eèt in ‘t Cabaret”.
enz. - de andere zijn mij ontgaan.

Kent gij reeds een opkomen = un coup du hasard? “Men vindt dat niet gemakkelijk: het is een opkomen:” - het moet gelukken, voorkomen, meêslaan[6] - ‘lijk[7] het vinden van boeken in Kortrijk, of te[8] Elverdinghe, of te Coolscamp, of te Thourout, of te Poperinghe, of elders te Dutseghem[9] en te Dompelghem, waar de geleerde priesters bij voorkeur naartoe gezonden worden.

U van herten groetende in eigen en Vrouws naam, hoop ik wel dat Gij daar geen al te zwaar hoofd in maken zult, maar los en onbekommerd u bewegen zult, kijkende op veel ergs en laaghertigs met dien lip- en schouderhaal,p4die zeggen wil: Och, heere, ik voel dat ik daar boven sta.

Uwesdienstwillige

K. Deflou

Noten

[1] Later in: Zantekoorn in Loquela: 10 (Meimaand 1890) 1, p.7: “VERTUTTEREN, vertutterde, vertutterd. = Onttodderen, ontdodderen (De Bo). — Hij was er lijk geheel vertutterd van, als hij dien val gedaan hadde. Geh. Iseghem.”

[2] Overlegd.

[3] Raadzamer, meer aan te raden.

[4] Bakhuisje.

[5] Drie dagen geleden.

[6] Op de tweede e staat een ~ of ^ om de syncope van de d weer te geven (medeslaan wordt meeslaan).

[7] Gelijk (zoals). Deflou doorstreepte de twee puntjes van de ij, zodat die y werd.

[8] Of en te lijken aaneengeschreven, zoals het Middelnederlandse ofte, maar Deflou bedoelt of te, zoals ook verder in de tekst. Het niet opheffen van de pen tussen twee woorden is zeer opvallend bij Deflou.

[9] Dutseghem en Dompelghem zijn fictieve namen, om een armoedige locatie aan te duiden waar respectievelijk dutsen (meelijwekkende figuren) en dompelaars (schooiers, landlopers) wonen. Te vergelijken met Nievers (nergens, uitspraak nievèrs).

1
2
3
4

Naam	Deflou, Karel
Datums	° Brugge, 09/07/1853 - ✝ Brugge, 27/06/1931
Geslacht	Mannelijk
Beroep	historicus; filoloog; letterkundige
Bio	Karel Deflou was de zoon van een antiquaar-prentenhandelaar in de Gruuthusestraat, naast de drukkerij waar Guido Gezelles ‘Jaer 30’ verscheen. Door het overlijden van zijn vader in 1866 kwam er een einde aan het antiquariaat en kon de jonge Karel niet verder studeren. Na zijn basisonderwijs werd hij bediende, en vervolgens beambte bij de provincie West-Vlaanderen. Hij bekwaamde zich op eigen houtje in de Germaanse en oude talen en legde zich toe op taalstudie en geschiedenis. Vooral de toponymie boeide hem. Hij was een schrijver en historicus met een grote werkkracht en een goed geheugen. De eerste bijdrage die van hem in druk kwam, behandelde de Brugse straatnamen. Vanaf 1879 begon hij de toponiemen te verzamelen, een decennialange bezigheid die in zijn monumentale woordenboek zou uitmonden. Vanaf 1887 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, en vanaf 1926 ook van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie. Verder was hij ook bestuurslid van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge sinds 1911, en was hij de eerste bibliothecaris van het Willemsfonds te Brugge. Zijn meesterwerk is het 'Woordenboek der Toponymie in Westelijk Vlaanderen', dat in 18 delen verscheen tussen 1914 en 1938. Nog vooraleer het af was, werd hem hiervoor in 1928 een grootse hulde gebracht en verkreeg hij een eredoctoraat van de KUL. Aanvankelijk sloot Deflou aan bij de kring rond Julius Sabbe. Dankzij de taalkundige belangstelling hebben Deflou en Gezelle elkaar pas echt gevonden in de Loquela-periode. De Flou was in 1882 getrouwd met Eulalie Sylvie Verbrugghe, die ooit nog een buurmeisje van Gezelle was geweest aan de Lange Rei/Potterierei.
Links	[wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezelle	correspondent; adressenlijst Cordelia Van De Wiele; lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde

Naam	Gezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums	° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
Geslacht	Mannelijk
Beroep	priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
Bio	Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]

Naam	Deflou, Karel
Datums	° Brugge, 09/07/1853 - ✝ Brugge, 27/06/1931
Geslacht	Mannelijk
Beroep	historicus; filoloog; letterkundige
Bio	Karel Deflou was de zoon van een antiquaar-prentenhandelaar in de Gruuthusestraat, naast de drukkerij waar Guido Gezelles ‘Jaer 30’ verscheen. Door het overlijden van zijn vader in 1866 kwam er een einde aan het antiquariaat en kon de jonge Karel niet verder studeren. Na zijn basisonderwijs werd hij bediende, en vervolgens beambte bij de provincie West-Vlaanderen. Hij bekwaamde zich op eigen houtje in de Germaanse en oude talen en legde zich toe op taalstudie en geschiedenis. Vooral de toponymie boeide hem. Hij was een schrijver en historicus met een grote werkkracht en een goed geheugen. De eerste bijdrage die van hem in druk kwam, behandelde de Brugse straatnamen. Vanaf 1879 begon hij de toponiemen te verzamelen, een decennialange bezigheid die in zijn monumentale woordenboek zou uitmonden. Vanaf 1887 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, en vanaf 1926 ook van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie. Verder was hij ook bestuurslid van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge sinds 1911, en was hij de eerste bibliothecaris van het Willemsfonds te Brugge. Zijn meesterwerk is het 'Woordenboek der Toponymie in Westelijk Vlaanderen', dat in 18 delen verscheen tussen 1914 en 1938. Nog vooraleer het af was, werd hem hiervoor in 1928 een grootse hulde gebracht en verkreeg hij een eredoctoraat van de KUL. Aanvankelijk sloot Deflou aan bij de kring rond Julius Sabbe. Dankzij de taalkundige belangstelling hebben Deflou en Gezelle elkaar pas echt gevonden in de Loquela-periode. De Flou was in 1882 getrouwd met Eulalie Sylvie Verbrugghe, die ooit nog een buurmeisje van Gezelle was geweest aan de Lange Rei/Potterierei.
Links	[wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezelle	correspondent; adressenlijst Cordelia Van De Wiele; lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde

Naam	Gezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums	° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
Geslacht	Mannelijk
Beroep	priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
Bio	Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]

Naam	Carette, Rijkaart
Datums	° Meulebeke, 08/02/1846 - ✝ Koolskamp, 04/09/1909
Geslacht	Mannelijk
Beroep	leraar; priester; hulppastoor; pastoor
Bio	Rijkaert Carette was de zoon van hoefsmid Désiré Carette en Sophie Ducarin. Hij werd leraar aan het Sint-Lodewijkscollege van Brugge (11/09/1869 - 03/03/1883). Ondertussen ontving hij de priesterwijding in Brugge op 02/04/1870. Na zijn loopbaan als leraar werd hij hulppriester in Koolskamp (03/03/1883) en pastoor in Jonkershove (17/09/1890) en Otegem (27/03/1894). Op 14/10/1905 nam hij ontslag en verbleef verder in Koolskamp. Hij schreef artikels voor Rond den Heerd o.m. over aardappels. In 1905 publiceerde hij het werkje De eerste invoer van aardappels in Europa.
Links	[odis]
Relatie tot Gezelle	correspondent; zanter (WDT); adressenlijst Cordelia Van De Wiele; lid van de Gilde van Sinte-Luitgaarde; medewerker Rond den Heerd

13/01/1886, Brugge, Karel Deflou aan [Guido Gezelle]

Facsimile's

Noten

Register

Correspondenten

Briefschrijver

Briefontvanger

Plaats van verzending

Naam - persoon

Naam - plaats

Titel - ander werk

Indextermen