Heere en Vriend,
De vlage die over 't westvlaamsch hing is opengescheurd. Dr. - horresco referens - Nollet de brauwere van Steelandt - Luckx, heeft zijn clisterium[1] uitgehaald en, - in fransche tale - in de Bulletins de l'acad. roy. des sciences, lettres & beaux-arts - officieel!!- heeft hij 't westvlaamsch op de pinne gebracht.[2] Uwe gedichten,[3] de bos', 't Idioticon, R. d. H., mijn vlaamsche kuste - Weale met Hans Memlinc - 't komt er al in. Wij zijn des separatistes occidentaux - scheurmakers - dwazeriks, des particularistes - des archaïographes (sic.),[4] maar bovenal, lieden die niet anders en schrijven als van God en zijn heiligen in R. d. H., hier en daar, - raca! - met scurrilia[5] doormengeld. O de man die "de glazene ooge" dichtte[6] en die een stuk miek op den pastor die 's kosters g.[7] op den preekstoel toogde![8] t Is altijd de balke en 't strooike.- Nu wij en weten noch van spraakkunst, noch van etymologie, noch van spellen, (al is 't dat wij - zoo hij zegt - om den blinddoek aan te doen de officieele spelling schrijven - peist!) noch van wending, noch van niet met al en weten. De Bo's idioticon is in 3 jaar gemaakt (leest in 13j.), en het beslaat 1500 bl. dus 't en kan niet vele zijn.p2Achter dat hij gezeid heeft dat wij van niet en weten, zegt hij dat wij over alle dingen schrijven: ils exploitent tous les genres: beaux arts, linguistique - sciences, littérature, tous les genres, même le genre ennuyeux[9] (Reinaert s'y connaît!)
Maar 't gene hem meest in den neuze straalt 't is dat wij katholyk zijn. Hij komt gedurig met de abbés voor den dag en maakt alzoo consideratien op de charité, op zijn Dupanloupsche.[10] Ook haalt hij 't gezag bij van den Correspondant[11] en van Pierke De decker.
Kortaf - wij zijn de opvolgers van de Desrochisten[12] van abbé Defoere, Bôn, en Behaeghel. Wij willen de accenten inbringen - peis ik - en de inquisitie zeker erbij.
Zijne Hoogweerdigheid vindt dat het ernstig is. Ikke niet. 'k Hebbe bewezen dat wij recht hadden om ons gedacht te laten hooren over tale. Dat wij gansch den Hollandschen woordenboek aanveerden; dus dat zij ook moeten uit den onzen aannemen 't gene bewezen kan worden. Dat wij hunne klankverbeelding aa, uu, ii, etc. aannemen, maar dat zij ons moeten toelaten onze klanken (scherplange oo en ee &ca)p3te houden. Dat wij wel hunne syntaxis niet en willen uitgeven als ongegrond en kwalijk; dat zij de onze ook niet en mogen verwijzen. - Dat de Hollanders zelve van de zoogezeide eenheid niet en willen, dat Alb. Thijm, Cremer, Hofdijck, Ter gouw en meer en meer andere, elk eene bijzondere spelling volgen; dat de Vries zelve geschreven heeft dat hij niet en wilt opdringen; maar nooit en zou willen eene regelgevende Academie lijk de fransche aanveerden &a &a - Zijne Hoogweerdigheid en heeft niet daarop geantwoord; maar gezeid dat wij moesten antwoorden. 't Zal gebeuren ook.
Frans De Cort heeft mij laten weten[13] dat Dr. Nollet etc. etc. eenen puntigen artikel zal schrijven in de toekomst[14] en dat zijne toekomst "wagewijd" openstaat aan onze antwoorde. 't Is daar dat wij het hun gaan brengen. 't Zal en 't moet krabbelen en bijten.[15]
Zoohaast de aprilvisch[16] van Dr. Nollet etc. etc. zal verschijnen, zend ik u een exemplaar. - Maakt dan de refutatie van 't gene u betreft en schrijf noten voor 't overige. Wij zullen dit al te samen smelten, en geteekend door ulieden debo, meersseman, Callebert, uwen dienaar en hier of daar nog een of twee, aan de Toekomst opzenden. -p4Wij zijn dus verre gekomen en de voorige misslagen zullen uitgevaagd worden. In 't Congres van Brugge[17] wierd er gezwegen, aan de Commissie[18] antwoordde men dat men "met achterdenken lag" en men ging niet - sedert dien had men over ons gezwegen als vermoord. Maar nu - 't moet zijn dat de zake volgens hun ernstig wordt en vreeselijk - komen zij tegen ons op - alea jacta est:[19] t is oorlog en wij zullen strijden of moest het ons vel kosten. Wij gaan uitkomen met onze spelregels, en eischen dat men ons toesta onze woorden, onze klanken, onze wendingen te bezigen.
'k moet uitscheiden. Goe gezondheid - en zend mij allichte den art. op de prente van S. Pieters kerke.[20] Dank voor uwe zende. - Gabrielle[21] verschijnt zaterd. met eene schoone eerste communie prente. - "Katte te choore" stond op 't manuscript - wierd miszet in de drukkerije en Dezuttere vergat te verbeteren.[22]
Mijn groetenissen aan Grootjvr Hiers.
