<Resultaat 492 van 2074

>

<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>[28​/04​/1881], [Elverdinge], [Leonard Lodewijk De Bo] aan Guido Gezelle</title>
<author>
<persName>De Bo, Leonard Lodewijk</persName>
</author>
<editor>Johan Van Eenoo</editor>
<editor>Universiteit Antwerpen</editor>
<principal>Els Depuydt</principal>
<funder>
<ref target="https​://www​.brugge​.be​/bibliotheek">Openbare Bibliotheek Brugge</ref>
(Guido Gezellearchief) </funder>
<funder>
<ref target="https​://ctb​.kantl​.be">Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie</ref>
(Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren) </funder>
<funder>
<ref target="https​://www​.uantwerpen​.be​/nl​/onderzoeksgroep​/isln/">Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Lage Landen (I​SLN)</ref>
(Piet Couttenier, Universiteit Antwerpen) </funder>
<funder>Guido Gezellegenootschap</funder>
</titleStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Guido Gezellearchief</publisher>
<pubPlace>Brugge</pubPlace>
<publisher>K​ANTL/CTB</publisher>
<pubPlace>Gent</pubPlace>
<date>2023</date>
<availability>
<p>Teksten en afbeeldingen beschikbaar onder een
<ref target="https​://creativecommons​.org​/licenses​/by​-nc​/4.0​/deed​.nl">Creative Commons Naamsvermelding - Niet Commercieel</ref>
licentie. </p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<msDesc>
<msIdentifier>
<country>België</country>
<settlement>Brugge</settlement>
<repository>Guido Gezellearchief</repository>
<idno type="G​GA">5191</idno>
<idno type="G​GA.record">11492</idno>
</msIdentifier>
<msContents>
<summary>
<p>opstart van Loquela; reactie op woorden in het eerste nummer Loquela Jrg​.1 (meiavond 1881) nr​.1, p​.1 en nieuwe woorden later gepubliceerd in Loquela zoals rooze: Loquela Jrg​.1 (Wiedmaand 1881) nr​.2, p​.12 en ronsen: Loquela Jrg​.1 (meiavond 1881) nr​.1, p​.3</p>
</summary>
<msItem>
<incipit>bl. 1. 7 reke afwachten lees afwaken -</incipit>
</msItem>
</msContents>
<physDesc>
<objectDesc form="5">
<supportDesc>
<support>
<p>87x123</p>
<p>geel</p>
<p>papiersoort: recto met adres; verso verticaal beschreven, inkt</p>
</support>
<condition>
<p>volledig</p>
</condition>
</supportDesc>
<layoutDesc>
<layout>
<p>op adreszijde: gedrukte postzegel, afgestempeld</p>
</layout>
</layoutDesc>
</objectDesc>
<handDesc>
<handNote xml:id="persoon0905​-hand">
<name type="persoon" key="persoon0905" n="Gezelle, Guido"/>
</handNote>
</handDesc>
<additions>
<p>op verso rechtsonder in de zijrand: [L. De Bo]; idem rechtsboven in de zijrand: [28​/4 1881] (inkt, beide hand P​.A.); taalkundige notities: Marissal 28 (purperen inkt, hand G​.G.) ; stukken tekst met purperen inkt doorgehaald</p>
</additions>
</physDesc>
</msDesc>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<projectDesc>
<p>De briefwisseling van Guido Gezelle.</p>
</projectDesc>
<editorialDecl>
<p>De tekst werd diplomatisch getranscribeerd, en aangevuld met een editoriale laag.</p>
<p>De oorspronkelijke tekst werd ongewijzigd getranscribeerd; alleen typografische regeleindes en afbrekingstekens, en niet​-betekenisvolle witruimte werden genormaliseerd.</p>
<p>Auteursingrepen in de tekst (toevoegingen, schrappingen), en latere redactie​-ingrepen (schrappingen, toevoegingen, taalkundige notities) door de lezer werden overgenomen en expliciet gemarkeerd.</p>
<p>Voor een aantal tekstfenomenen werden naast de oorspronkelijke vorm ook editeursingrepen opgenomen in de transcriptie: oplossingen voor niet​-gangbare afkortingen en correcties voor manifeste fouten. Daarnaast bevat de transcriptie editeursingrepen ter verbetering van de leesbaarheid (toevoegingen, reconstructies) of ter motivering van transcriptie​-beslissingen (aanduiding van onzekere lezingen, weglating van onleesbare tekst). Alle editeursingrepen worden expliciet gemarkeerd.</p>
</editorialDecl>
<listPrefixDef>
<prefixDef ident="brief" matchPattern="^​(gg​\..+)$" replacementPattern="https​://edities​.kantl​.be​/gezelle​/ed​/DALF.db​.$1">
<p>Privé​-URI's met het
<code>brief</code>
prefix verwijzen naar andere brieven in de editie. De U​RI
<code>brief​:gg​.10184</code>
verwijst bijvoorbeeld naar
<code>https​://edities​.kantl​.be​/gezelle​/ed​/DALF.db​.gg​.10184</code>
. </p>
</prefixDef>
<prefixDef ident="record" matchPattern="^​(\d+​)$" replacementPattern="https​://brugge​.bibliotheek​.be​/detail​/?itemid=|library​/v/obbrugge​/gezelle|$1">
<p>Privé​-URI's met het
<code>record</code>
prefix verwijzen naar recordnummers in de catalogus van de Openbare Bibliotheek Brugge. De U​RI
<code>record​:1322</code>
verwijst bijvoorbeeld naar
<code>https​://brugge​.bibliotheek​.be​/detail​/?itemid=|library​/v/obbrugge​/gezelle|1322</code>
. </p>
</prefixDef>
</listPrefixDef>
</encodingDesc>
<profileDesc>
<langUsage>
<language ident="nl">Nederlands</language>
</langUsage>
<textClass>
<keywords>
<term>briefkaart</term>
</keywords>
</textClass>
<correspDesc>
<correspAction type="sent">
<persName key="persoon0477" evidence="conjecture">De Bo, Leonard Lodewijk</persName>
<date evidence="conjecture" when="1881​-04​-28" when-custom="1881​-04​-28">[28​/04​/1881] </date>
<placeName key="plaats0260">Elverdinge (Ieper)</placeName>
</correspAction>
<correspAction type="received">
<persName key="persoon0905">Gezelle, Guido</persName>
</correspAction>
<note type="remarks">datum en plaats gereconstrueerd op basis van de poststempel ; adressant gereconstrueerd op basis van toegevoegde notitie</note>
</correspDesc>
</profileDesc>
<xenoData>
<!--Metadata voor deze brief uit de externe catalogus is weggelaten. Voor de volledige bron, selecteer het "XML" weergaveformaat voor deze brief.-->
</xenoData>
<revisionDesc>
<change when="2022​-03​-24">ellen: transformation Word -- D​ALF</change>
<change when="2023​-06​-23">mvassche: U​RL correction meemoo + server name</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text type="briefkaart" xml:id="gg​.11492" n="11492">
<body>
<div type="corresp​Block​.envelope">
<pb n="p1" type="editor" facs="https​://bibmedia​.brugge​.be​/images​/gezelle​/GGA_5191r​.jpg"/>
<ab type="address">
<address>
<addrLine>Mijn Eerweerden Heere</addrLine>
<addrLine>
<name type="persoon" key="persoon0905" n="Gezelle, Guido">G. Gezelle</name>
, onderpastor</addrLine>
<addrLine>
<name type="plaats" key="plaats0550" n="Kortrijk">Kortrijk</name>
</addrLine>
</address>
</ab>
</div>
<div type="corresp​Block​.content">
<pb n="p2" type="editor" facs="https​://bibmedia​.brugge​.be​/images​/gezelle​/GGA_5191v​_gedraaid​.jpg"/>
<opener>
<salute>
<delSpan spanTo="#d437217e79" hand="#persoon0905​-hand"/>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e79​.1" xml:id="d437217e79​.1" next="#d437217e79​.2">
<choice>
<abbr>Rev.</abbr>
<expan>Reverendissime
<note place="foot">
<p> Vertaling Paul Thoen (Latijn): Eerwaarde en dierbare (vriend)</p>
</note>
</expan>
</choice>
&
<choice>
<abbr>Dil.</abbr>
<expan>Dilectissime</expan>
</choice>
</del>
</salute>
</opener>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e79​.1" xml:id="d437217e79​.2" prev="#d437217e79​.1" next="#d437217e79​.3">bl. 1. 7 reke
<hi rend="underline">afwachten</hi>
lees
<hi rend="underline">afwaken</hi>
<note place="foot">
<p> Zie lemma “afwaken” In: Loquela: 1 (meiavond 1881) 1, p​.1</p>
</note>
_</del>
</p>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e79​.1" xml:id="d437217e79​.3" prev="#d437217e79​.2" next="#d437217e79​.4">bl. 2. Dat is zijn huis, maar 't zit een ventjen op.
<note place="foot">
<p> Zie lemma “gerskalf” In: Loquela: 1 (meiavond 1881) 1, p​.2. (editeur) Mijn vader zei : ”t Is zyn huùs, maer ’t zit een uùl ip ’t dak”, er zit een uil op het dak = belast met een hypothecaire lening (Oostkamp).</p>
</note>
</del>
</p>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e79​.1" xml:id="d437217e79​.4" prev="#d437217e79​.3" next="#d437217e79​.5">bl. 3 Ronsen.
<subst>
<del>Vgl.</del>
<add>zie</add>
</subst>
Ronsefalen in
<name type="werk​.ander" key="werk​.ander0465" n="Westvlaamsch idioticon">Idiot.</name>
<note place="foot">
<p> Zie lemma “ronsen” In: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p​.3</p>
</note>
</del>
</p>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e79​.1" xml:id="d437217e79​.5" prev="#d437217e79​.4">bl. 4 Tantafairens. Ook Tantlafairens en Tantelafairens
<note place="foot">
<p> Zie lemma “tantafairens” In: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p4</p>
</note>
</del>
<anchor xml:id="d437217e79"/>
</p>
<p>Wij zeggen
<hi rend="underline">nagel en vel</hi>
(Wvl. Idiot. in
<choice>
<abbr>v.</abbr>
<expan>voce</expan>
</choice>
<note place="foot">
<p> Vertaling: In voce: bij het woord</p>
</note>
<hi rend="underline​.double">nagel</hi>
) voor 't Hollandsch
<del>Hg</del>
Hagendeveld
<note place="foot">
<p> Zie Loquela: 3 (Oostermaand 1883) 12, p​.93 bovenaan. Er zitten nog veel taalkundige notities van Gezelle in het Gezellearchief i​.v.m. “Hagendeveld” (nr​.2436, nr​.2496B, nr​.2457)</p>
</note>
(zie
<name type="werk​.ander" key="werk​.ander1200" n="Algemeene Kunstwoordentolk">Kramers</name>
,
<name type="werk​.ander" key="werk​.ander1201" n="Nederduitsch Taalkundig Woordenboek">Weiland</name>
, en
<name type="werk​.gg" key="werk​.gg0018" n="Rond den Heerd. Een leer​-en leesblad voor alle lieden.">R. d. H.</name>
X​III, bl. 121.
<note place="foot">
<p> Over spreekwijzen en woorden. In: Rond den Heerd Jrg​.13 (1878) nr​.16, p​.121: (de hollanders zeggen) ’t
<hi rend="italic">Is een hagel in een veld, </hi>
of:
<hi rend="italic">’t is een nagel in een vel</hi>
zegt men van eene oude vrouw vol oude, die nooit het werken moe is terwijl zij inderdaad eene haag aan het veld is, het is te zeggen, dat zij haar huisgezin en haar huishouden beschermt gelijk de haag het veld beschermt waarrond zij geplant is</p>
<p/>
</note>
) </p>
<p>
<delSpan spanTo="#d437217e228" hand="#persoon0905​-hand"/>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e228​.1" xml:id="d437217e228​.1" next="#d437217e228​.2">De
<hi rend="underline">witte rooze</hi>
<note place="foot">
<p> Zie lemma “rooze”: In: Loquela: 1 (Wiedmaand 1881) 2, p​.12. Lymphangite = lymfangitis = ontsteking van de lymfeklieren bij huidwonden. Zichtbaar als rode strepen op de i​.c. blanke huid, vandaar wellicht de associatie met een witte roos. Kan tot
<hi rend="italic">sepsis</hi>
of bloedvergiftiging leiden. </p>
</note>
is eene ontsteking die
<choice>
<abbr>fr.</abbr>
<expan>fransch</expan>
</choice>
<hi rend="underline">lymphangite</hi>
heet: gehoord
<name type="plaats" key="plaats0260" n="Elverdinge">Elverdinghe</name>
.</del>
</p>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e228​.1" xml:id="d437217e228​.2" prev="#d437217e228​.1" next="#d437217e228​.3">Ge zij een vermoordege
<note place="foot">
<p> Zie lemma ”vermoordege​”In: Loquela: 1 (Hooimaand 1881) 3, p​.20 Hier zien we het oude achtervoegsel
<hi rend="italic">eege</hi>
,
<hi rend="italic">ege</hi>
,
<hi rend="italic">ige</hi>
dat aan een werkwoordsstam toegevoegd wordt met de betekenis : een vrouw die (professioneel) doet wat het werkwoord uitdrukt. Bv. stryken – strykege (vrouw die strijkt), naeyen – naeyege (naaister), melken – melkege (melkster), enz.</p>
</note>
(eene die 't al vermoordt en verkwist, slechte menagievrouw)
<choice>
<abbr>Geh.</abbr>
<expan>Gehoord</expan>
</choice>
<name type="plaats" key="plaats0260" n="Elverdinge">Elverdinghe</name>
.</del>
</p>
<p>
<del hand="#persoon0905​-hand" corresp="#d437217e228​.1" xml:id="d437217e228​.3" prev="#d437217e228​.2">Eene
<hi rend="underline">buile</hi>
, undenam
<note place="foot">
<p> Vertaling Paul Thoen (Latijn): unde? = van waar? - undenam? = van waar dan wel? m​.a.w. wat mag de herkomst zijn van dat woord?</p>
</note>
van
<choice>
<abbr>fr.</abbr>
<expan>fransch</expan>
</choice>
am
<hi rend="underline">poule</hi>
, of
<choice>
<abbr>vl.</abbr>
<expan>vlaamsch</expan>
</choice>
uit
<hi rend="underline">puilen</hi>
of wat? – en blare? en Bleine of Blene,
<hi rend="underline">inflammation phlycténoïde</hi>
zie Idiot. in
<hi rend="underline​.double">Bleine</hi>
.</del>
<anchor xml:id="d437217e228"/>
</p>
<p>bl. 6 zegt gij
<hi rend="underline">nomen</hi>
<note place="foot">
<p> Zie Aarsle aasle. In: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p​.6</p>
</note>
. Ik verkies
<hi rend="underline">nommen</hi>
(
<choice>
<abbr>z.</abbr>
<expan>zie</expan>
</choice>
Idiot. in
<hi rend="underline​.double">oe</hi>
<note place="foot">
<p> Oe is moeilijk leesbaar, maar het gaat om oe, cf. Westvl. Idioticon, dl. II, p​.756</p>
</note>
).</p>
<note type="annotation" hand="#persoon0905​-hand">
<p>
<add hand="#persoon0905​-hand" type="annotation">
<name type="werk​.ander" key="werk​.ander0792" n="Recherches pour servir à l​'histoire de la ville de Roubaix, de 1400 à nos jours">Marissal</name>
28</add>
</p>
</note>
</div>
</body>
</text>
</TEI>

Register

Correspondenten

NaamDe Bo, Leonard Lodewijk
Datums° Beveren-Leie, 27/09/1826 - ✝ Poperinge, 25/08/1885
GeslachtMannelijk
Beroephulppriester; leraar; pastoor; deken; auteur; taalkundige; botanicus
BioLeonard Lodewijk De Bo werd geboren als enige zoon van Ludovicus De Bo, landbouwer, en Amelia Lemayeur. Na schitterende middelbare studies aan het College van Tielt begon hij in oktober 1846 zijn seminariestudies aan het grootseminarie te Brugge. Op 15 maart 1851 werd hij te Brugge tot priester gewijd. Van 11 april tot 1 oktober 1851 was hij coadjutor (hulppriester) in de parochie Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Ver-Assebroek. Op 1 oktober 1851 werd hij leraar in de poesis- en retoricaklassen van het Sint-Lodewijkscollege te Brugge, een functie die hij 22 jaar lang zou uitoefenen, tot 9 juli 1873, toen hij werd aangesteld als pastoor van de parochie Sint-Petrus en Sint-Paulus te Elverdinge (09/071873 – 27/09/1882). Nadien werd hij pastoor van de parochie Onze-Lieve-Vrouw te Ruiselede (27/09/1882 – 22/04/1884). Op 22 april 1884 werd hij, hoewel hij al ziek was, nog overgeplaatst naar de parochie Sint-Bertinus te Poperinge waar hij pastoor-deken was, een overplaatsing die hij niet echt zag zitten. Hij overleed overigens al het jaar nadien. Reeds als seminarist verzamelde De Bo de West-Vlaamse woordenschat. Zijn levenswerk, het West-Vlaamsch Idioticon, waarin meer dan 25.000 woorden en uitdrukkingen uit de West-Vlaamse taal verzameld en verklaard worden, verscheen van 1870 tot 1873, gevolgd door een tweede, bijgewerkte uitgave in 1890-1892. De Bo leerde Guido Gezelle in 1850 in het grootseminarie te Brugge kennen; zij werden goede vrienden en werkten hecht samen rond de studie van de West-Vlaamse taal. De Bo werkte actief mee aan o.a. Loquela en Rond den Heerd. Postuum verschenen nog Schatten uit de volkstaal (1887) en De Bo’s Kruidwoordenboek, het resultaat van zijn levenslange botanische activiteiten.
Links[odis], [wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezellecorrespondent; zanter (WDT); medewerker Rond den Heerd; medewerker Loquela; gelegenheidsgedichten
BronnenB. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III
NaamGezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
GeslachtMannelijk
Beroeppriester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
BioGuido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links[odis], [wikipedia], [dbnl]

Briefschrijver

NaamDe Bo, Leonard Lodewijk
Datums° Beveren-Leie, 27/09/1826 - ✝ Poperinge, 25/08/1885
GeslachtMannelijk
Beroephulppriester; leraar; pastoor; deken; auteur; taalkundige; botanicus
BioLeonard Lodewijk De Bo werd geboren als enige zoon van Ludovicus De Bo, landbouwer, en Amelia Lemayeur. Na schitterende middelbare studies aan het College van Tielt begon hij in oktober 1846 zijn seminariestudies aan het grootseminarie te Brugge. Op 15 maart 1851 werd hij te Brugge tot priester gewijd. Van 11 april tot 1 oktober 1851 was hij coadjutor (hulppriester) in de parochie Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Ver-Assebroek. Op 1 oktober 1851 werd hij leraar in de poesis- en retoricaklassen van het Sint-Lodewijkscollege te Brugge, een functie die hij 22 jaar lang zou uitoefenen, tot 9 juli 1873, toen hij werd aangesteld als pastoor van de parochie Sint-Petrus en Sint-Paulus te Elverdinge (09/071873 – 27/09/1882). Nadien werd hij pastoor van de parochie Onze-Lieve-Vrouw te Ruiselede (27/09/1882 – 22/04/1884). Op 22 april 1884 werd hij, hoewel hij al ziek was, nog overgeplaatst naar de parochie Sint-Bertinus te Poperinge waar hij pastoor-deken was, een overplaatsing die hij niet echt zag zitten. Hij overleed overigens al het jaar nadien. Reeds als seminarist verzamelde De Bo de West-Vlaamse woordenschat. Zijn levenswerk, het West-Vlaamsch Idioticon, waarin meer dan 25.000 woorden en uitdrukkingen uit de West-Vlaamse taal verzameld en verklaard worden, verscheen van 1870 tot 1873, gevolgd door een tweede, bijgewerkte uitgave in 1890-1892. De Bo leerde Guido Gezelle in 1850 in het grootseminarie te Brugge kennen; zij werden goede vrienden en werkten hecht samen rond de studie van de West-Vlaamse taal. De Bo werkte actief mee aan o.a. Loquela en Rond den Heerd. Postuum verschenen nog Schatten uit de volkstaal (1887) en De Bo’s Kruidwoordenboek, het resultaat van zijn levenslange botanische activiteiten.
Links[odis], [wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezellecorrespondent; zanter (WDT); medewerker Rond den Heerd; medewerker Loquela; gelegenheidsgedichten
BronnenB. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III

Briefontvanger

NaamGezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
GeslachtMannelijk
Beroeppriester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
BioGuido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links[odis], [wikipedia], [dbnl]

Plaats van verzending

NaamElverdinge
GemeenteIeper

Naam - persoon

NaamGezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
GeslachtMannelijk
Beroeppriester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
BioGuido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links[odis], [wikipedia], [dbnl]

Naam - plaats

NaamElverdinge
GemeenteIeper
NaamKortrijk
GemeenteKortrijk

Titel - werk van Guido Gezelle

TitelRond den Heerd. Een leer-en leesblad voor alle lieden.
Links[gezelle.be]

Titel - ander werk

TitelWestvlaamsch idioticon
AuteurDe Bo, Leonard Lodewijk
Datum1873
PlaatsBrugge
UitgeverGailliard
TitelRecherches pour servir à l'histoire de la ville de Roubaix, de 1400 à nos jours
AuteurMarissal, L.-E.
Datum1844
PlaatsRoubaix
UitgeverBeghin
TitelAlgemeene Kunstwoordentolk
AuteurJacob Kramers, Jz
Datum1847
PlaatsGouda
UitgeverG.B. Van Goor
Links[dbnl]
TitelNederduitsch Taalkundig Woordenboek
AuteurWeiland, Pieter
Datum1799-1811
PlaatsAmsterdam
UitgeverJohannes Allart
Links[dbnl]

Titel[28/04/1881], [Elverdinge], [Leonard Lodewijk De Bo] aan Guido Gezelle
EditeurJohan Van Eenoo; Universiteit Antwerpen
Wetenschappelijke leidingEls Depuydt
Partners Openbare Bibliotheek Brugge (Guido Gezellearchief); Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren); Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Lage Landen (ISLN) (Piet Couttenier, Universiteit Antwerpen); Guido Gezellegenootschap
UitgeverGuido Gezellearchief, KANTL/CTB
Plaats van uitgaveBrugge, Gent
Publicatiedatum2023
Beschikbaarheid Teksten en afbeeldingen beschikbaar onder een Creative Commons Naamsvermelding - Niet Commercieel licentie.
DisclaimerDe editie van de Guido Gezellecorrespondentie is het resultaat van een samenwerkingsproject met vrijwilligers. De databank is in opbouw, aanvullingen en opmerkingen kunnen gemeld worden aan els.depuydt@brugge.be.
Meer informatie over het vrijwilligersproject is te vinden op gezelle.be.
CiterenEen brief kan worden geciteerd als:
[Naam van editeur(s)], [briefschrijver aan briefontvanger, plaats, datum]. In: GezelleBrOn, Wetenschappelijke editie van de correspondentie van Guido Gezelle. [publicatiedatum] Available from World Wide Web: [link].
Verzender[De Bo, Leonard Lodewijk]
OntvangerGezelle, Guido
Verzendingsdatum[28/04/1881]
VerzendingsplaatsElverdinge (Ieper)
AnnotatieDatum en plaats gereconstrueerd op basis van de poststempel ; adressant gereconstrueerd op basis van toegevoegde notitie.
Fysieke bijzonderheden
Drager 87x123
geel
papiersoort: recto met adres; verso verticaal beschreven, inkt
Staat volledig
Vormelijke bijzonderheden op adreszijde: gedrukte postzegel, afgestempeld
Toevoegingen op verso rechtsonder in de zijrand: [L. De Bo]; idem rechtsboven in de zijrand: [28/4 1881] (inkt, beide hand P.A.); taalkundige notities: Marissal 28 (purperen inkt, hand G.G.) ; stukken tekst met purperen inkt doorgehaald
Bewaargegevens
LandBelgië
PlaatsBrugge
BewaarplaatsGuido Gezellearchief
ID Gezellearchief5191
Bibliotheekrecordhttps://brugge.bibliotheek.be/detail/?itemid=|library/v/obbrugge/gezelle|11492
Inhoud
Incipitbl. 1. 7 reke afwachten lees afwaken -
Samenvatting opstart van Loquela; reactie op woorden in het eerste nummer Loquela Jrg.1 (meiavond 1881) nr.1, p.1 en nieuwe woorden later gepubliceerd in Loquela zoals rooze: Loquela Jrg.1 (Wiedmaand 1881) nr.2, p.12 en ronsen: Loquela Jrg.1 (meiavond 1881) nr.1, p.3
Tekstsoortbriefkaart
TalenNederlands
De tekst werd diplomatisch getranscribeerd, en aangevuld met een editoriale laag.
De oorspronkelijke tekst werd ongewijzigd getranscribeerd; alleen typografische regeleindes en afbrekingstekens, en niet-betekenisvolle witruimte werden genormaliseerd.
Auteursingrepen in de tekst (toevoegingen, schrappingen), en latere redactie-ingrepen (schrappingen, toevoegingen, taalkundige notities) door de lezer werden overgenomen en expliciet gemarkeerd.
Voor een aantal tekstfenomenen werden naast de oorspronkelijke vorm ook editeursingrepen opgenomen in de transcriptie: oplossingen voor niet-gangbare afkortingen en correcties voor manifeste fouten. Daarnaast bevat de transcriptie editeursingrepen ter verbetering van de leesbaarheid (toevoegingen, reconstructies) of ter motivering van transcriptie-beslissingen (aanduiding van onzekere lezingen, weglating van onleesbare tekst). Alle editeursingrepen worden expliciet gemarkeerd.