[29/04/1881], [Kortrijk], [Guido Gezelle] aan [Leonard Lodewijk De Bo]

Indextermen

Facsimile's

<title>[29/04/1881], [Kortrijk], [Guido Gezelle] aan [Leonard Lodewijk De Bo]</title>

<persName>Gezelle, Guido</persName>

</author>

<editor>Johan Van Eenoo</editor>

<principal>Els Depuydt</principal>

<ref target="https://www.brugge.be/bibliotheek">Openbare Bibliotheek Brugge</ref>

(Guido Gezellearchief) </funder>

<ref target="https://ctb.kantl.be">Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie</ref>

(Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren) </funder>

<ref target="https://www.uantwerpen.be/nl/onderzoeksgroep/isln/">Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Lage Landen (ISLN)</ref>

(Piet Couttenier, Universiteit Antwerpen) </funder>

<funder>Guido Gezellegenootschap</funder>

</titleStmt>

<publisher>Guido Gezellearchief</publisher>

<pubPlace>Brugge</pubPlace>

<publisher>KANTL/CTB</publisher>

Teksten en afbeeldingen beschikbaar onder een

<ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding - Niet Commercieel</ref>

licentie.

</availability>

</publicationStmt>

<country>België</country>

<settlement>Brugge</settlement>

<repository>Guido Gezellearchief</repository>

</msIdentifier>

opstart van Loquela. o.m. over het woorden: banhutte: (zie: vraag 4 in Vragen en antwoorden in: Loquela Jrg.1 (Meiavond 1881), p.7 (vraag= Wat is te zeggen; "Ge'n zult gij mij in de Banhutte nie lee'n, peis-je?" De stemzate op hutte. Of moet ik banutte schrijven? Gezelle publiceerde het antwoord op de vraag onder het lemma "banutte" in: Loquela Jrg.2 (Wiedmaand 1881) nr.2, p.9); afwachten, nomen, ronsefalen, Hage ende veld, vermoordége, builen en puilen, koekuit...

</summary>

<incipit>Bedanke u van herten.</incipit>

</msItem>

</msContents>

dubbel vel, 212x137

wit, rechthoekig geruit

papiersoort: 2 zijden beschreven, purperen inkt

</support>

volledig

</condition>

</supportDesc>

</objectDesc>

op zijde 1 links in de bovenrand: Aan L. De Bo. (inkt, hand P.A.)

</additions>

</physDesc>

</msDesc>

</sourceDesc>

</fileDesc>

De briefwisseling van Guido Gezelle.

</projectDesc>

De tekst werd diplomatisch getranscribeerd, en aangevuld met een editoriale laag.

De oorspronkelijke tekst werd ongewijzigd getranscribeerd; alleen typografische regeleindes en afbrekingstekens, en niet-betekenisvolle witruimte werden genormaliseerd.

Auteursingrepen in de tekst (toevoegingen, schrappingen), en latere redactie-ingrepen (schrappingen, toevoegingen, taalkundige notities) door de lezer werden overgenomen en expliciet gemarkeerd.

Voor een aantal tekstfenomenen werden naast de oorspronkelijke vorm ook editeursingrepen opgenomen in de transcriptie: oplossingen voor niet-gangbare afkortingen en correcties voor manifeste fouten. Daarnaast bevat de transcriptie editeursingrepen ter verbetering van de leesbaarheid (toevoegingen, reconstructies) of ter motivering van transcriptie-beslissingen (aanduiding van onzekere lezingen, weglating van onleesbare tekst). Alle editeursingrepen worden expliciet gemarkeerd.

</editorialDecl>

Privé-URI's met het

<code>brief</code>

prefix verwijzen naar andere brieven in de editie. De URI

<code>brief:gg.10184</code>

verwijst bijvoorbeeld naar

<code>https://edities.kantl.be/gezelle/ed/DALF.db.gg.10184</code>

.

</prefixDef>

Privé-URI's met het

<code>record</code>

prefix verwijzen naar recordnummers in de catalogus van de Openbare Bibliotheek Brugge. De URI

<code>record:1322</code>

verwijst bijvoorbeeld naar

<code>https://brugge.bibliotheek.be/detail/?itemid=|library/v/obbrugge/gezelle|1322</code>

.

</prefixDef>

</listPrefixDef>

</encodingDesc>

<language ident="nl">Nederlands</language>

</langUsage>

<term>brief</term>

</keywords>

</textClass>

<persName key="persoon0905" evidence="conjecture">Gezelle, Guido</persName>

<placeName key="plaats0550">Kortrijk (Kortrijk)</placeName>

</correspAction>

<persName key="persoon0477" evidence="conjecture">De Bo, Leonard Lodewijk</persName>

</correspAction>

<note type="remarks">adressaat gereconstrueerd op basis van toegevoegde notitie; adressant gereconstrueerd op basis van het handschrift en de handtekening; plaats gereconstrueerd op basis van biografische gegevens; datum gereconstrueerd op basis van de inhoud: De brief is een antwoord op de briefkaart van L.L. De Bo van 28/04/1881 (nr.5191) In deze briefkaart stelt De Bo voor om het woord "afwachten" te veranderen in afwaken. Gezelle nam "afwaken" als lemma op in zijn eerste nummer. De brief van Gezelle is dus geschreven na de brief van de Bo en vóór de publicatie van het eerste nummer van Loquela meiavond 1881 (= 30/04/1881)</note>

</correspDesc>

</profileDesc>

</xenoData>

<change when="2022-03-24">ellen: transformation Word -- DALF</change>

<change when="2023-06-23">mvassche: URL correction meemoo + server name</change>

</revisionDesc>

</teiHeader>

<body>

</choice>

Eerw. Heer enz.

De brief is een antwoord op de

<ref type="brief" target="brief:gg.11492">briefkaart van L.L. De Bo van 28/04/1881</ref>

. In deze briefkaart stelt De Bo voor om het woord "afwachten" te veranderen in afwaken. Gezelle nam "afwaken" als lemma op in zijn eerste nummer. De brief van Gezelle is dus geschreven na de brief van de Bo en vóór de publicatie van het eerste nummer van Loquela Meiavond 1881 (= 30/04/1881)

</note>

</salute>

</opener>

Bedanke u van herten.

Zou geern

<abbr>

</abbr>

<expan>

<hi rend="underline">fransch</hi>

</expan>

</choice>

<hi rend="underline">vlaamsche</hi>

, hollandsche, hoogduitsche adressen hebben van zulke lieden die

<hi rend="underline">omtrent zeker</hi>

zouden inschrijven. Komt ge er tegen zet ze op een stuk papier en zendt ze mij.

Ban-nutte, (= ba-lutte?) heb ik vast,

</choice>

n° 2

Antwoord op vraag gesteld in: Vragen en antwoorden. In: Loquela: 1 (Meiavond 1881), p.7, (vraag 4). De publicatie van De Bo’s antwoord volgde al onder het lemma “banutte” In: Loquela: 2 (Wiedmaand 1881) 2, p.9 Zie ook Antwoorden op n°4. In: Loquela: 2 (Wiedmaand 1881) 2, p.14

</note>

. Afwachten heb ik veranderd

Zie Lemma “afwaken” in: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p.1 Afwachten is inderdaad aangepast naar afwaken zoals De Bo voorstelde in zijn

<ref type="brief" target="brief:gg.11492">briefkaart van 28/04/1881</ref>

. De brief van Gezelle is dus geschreven na de brief van de Bo en vóór de publicatie van Loquela op Meiavond 1881 (meiavond = de avond voor 1 mei, dus 30/04/1881).

</note>

; nomen

Zie onaangepast “nomen” Aarsle aasle. In: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p.6

</note>

was te late. Hier zingt men een oud liedtje

<lg>

<l>“‘k kan ’t niet anders nômen</l>

<l>Als mijn hinnetjche”

Het gaat om het Westvlaamse stapellied

<hi rend="italic">Myn hinnetje</hi>

, waarvan de eerste strofe luidt “’k gynge zo verre naer Holland, naer Holland, waer da ‘t ‘r een hinnetje was, ze vroegen mij in Amsterdam hoe heèt jen hinnetje dan? Refrein : Tjieptjen heèt myn hinnetje,

<hi rend="underline">‘k kan ‘t nie anders noemen of myn hinnetje</hi>

”. In de tweede strofe gaat het om “een haentje” dat

<hi rend="italic">Koekelakaene</hi>

heet, in de derde om een hond die

<hi rend="italic">Steirtjeround</hi>

heet, dan een katte (

<hi rend="italic">Krabbelewatte</hi>

), een zwyn (

<hi rend="italic">Zeurenazyn</hi>

), een ganze (

<hi rend="italic">Immeleranse</hi>

), een koe (

<hi rend="italic">Bytmaetoe</hi>

) en een

<hi rend="italic">peird</hi>

(

<hi rend="italic">Langesteirt</hi>

). In het refrein worden alle namen van achteren naar voren herhaald, te beginnen met het laatst genoemde dier, tot

<hi rend="italic">Tjieptjen heèt myn hinnetje, ‘k kan nie anders noemen of myn hinnetje</hi>

(eigen optekening ca. 1980 door de editeur te Oostkamp, e.a.). Veel voorkomend lied. Het feit dat Gezelle het in deze brief uit 1881 al een

<hi rend="italic">oud liedtje</hi>

noemt, wijst op de hoge ouderdom ervan, en op de levenskracht van stapelliederen in het algemeen.

</note>

</l>

</lg>

Ronsefalen = ronsen en falen = zoeken en niet vinden?

Zie lemma “ronsen” In: Loquela: 1 (Meiavond 1881) 1, p.3

</note>

<hi rend="underline">nagel en vel</hi>

, of

<hi rend="underline">hagel ende velt</hi>

(=steen) ’t schijnt mij zeker dat ’t ne vloek is;

<name type="werk.ander" key="werk.ander1199" n="Bijdrage tot een Middel- en Oudnederlandsch woordenboek uit vele glossaria en andere bronnen bijeengezameld (7 dln.)">Oudemans</name>

vertaalt het = verduiveld. De Duitschers zouden zeggen : sie kann “

<hi rend="underline">Hagel, donner, blitz ŭnd blei</hi>

“ schnell laufen,

<name type="werk.ander" key="werk.ander1229" n="Deutsches Wörterbuch">Grimm</name>

. Hagel en veltsteen, of

<add>hagel en</add>

dondersteen zijn twee landbouwers plagen. De twee eerste schrijfwijzen, in ’t geval de 3

deugende is, zou Grimm

<hi rend="underline">umdeutungen</hi>

heeten.

<abbr>Vrglk</abbr>

<expan>Vergelijk</expan>

</choice>

Roche de Gaete = in de

<hi rend="underline"> roste geete</hi>

en chambre obscure =

<hi rend="underline">Slambroucks schure</hi>

Is ’t vermoordége of vermoordĕge

In deze brief plaatste Gezelle boven de é van

<hi rend="italic">vermoordége</hi>

en de oo van

<hi rend="italic">vermoordĕge</hi>

Gezelle een horizontaal streepje om de “stemzate”, de klemtoon, aan te duiden. Dit konden wij typografisch niet weergeven.

Zie lemma ”vermoordege” Loquela: 1 (Hooimaand 1881) 3, p.20.

</note>

?

builen en puilen = voor mij id. blazen en dat ervan komt zelfs staat in mijn gedacht tamelijk vaste t gene de volgende

<expan>figuur</expan>

</choice>

verbeeldt

s – p – uw – en?

Len

p = buiden – zen – sten (schen?)

jen – wen

</choice>

hebt gij

<hi rend="underline">builen</hi>

<hi rend="underline">puilen</hi>

<hi rend="underline">buidel</hi>

<hi rend="underline">buize</hi>

(een dikke drinken)

<hi rend="underline">buize</hi>

, ka

<hi rend="underline">buize</hi>

<del>buidel</del>

<add>wind

, de wind

<hi rend="underline">buischt</hi>

</add>

<hi rend="underline">puist</hi>

, ka

<hi rend="underline">puist</hi>

. Zelfs is

<hi rend="underline">buigen</hi>

geen ronde

<hi rend="underline">buigte</hi>

, tegen

die eene hoekte zou beteekenen?

<name type="werk.ander" key="werk.ander1229" n="Deutsches Wörterbuch">Grimm</name>

en geheel de oudheid is met mij. blare = blaze : die zijn

<abbr>g. verbr. m.</abbr>

<expan>gat verbrandt moet</expan>

</choice>

op de blaren (elders de blazen) zitten. Bleine.

<hi rend="underline">Blague</hi>

-à-tabac. wijst naar een

oud

<hi rend="underline">blagen</hi>

<hi rend="underline">bladen</hi>

<hi rend="underline">blaaien</hi>

<hi rend="underline">blaai</hi>

</choice>

<hi rend="underline">blagene</hi>

<hi rend="underline">blegene</hi>

<hi rend="underline">bleine</hi>

<add>

<hi rend="underline">blene</hi>

<hi rend="underline">blenne</hi>

</add>

<hi rend="underline">blinne</hi>

<abbr>vrglk</abbr>

<expan>vergelijk</expan>

</choice>

<hi rend="underline">pustula</hi>

Vertaling (Latijn): puistje

</note>

<hi rend="underline">tuber</hi>

Vertaling (Latijn): knol

</note>

</choice>

<hi rend="underline">tumeo</hi>

Vertaling (Latijn): tumor

</note>

Wat is

<hi rend="underline">zoo drooge</hi>

<hi rend="underline">zoo uitgedroogd</hi>

zijn als

<hi rend="underline">ne koekuit</hi>

, alias

<hi rend="underline">als ne/een koekuits</hi>

vee (vé)? (olet!)

Zoudt gij altemets

<name type="werk.ander" key="werk.ander1200" n="Algemeene Kunstwoordentolk">Kramers</name>

niet kunnen missen? Ik hadde uwe goede zenden liever

Deze zin is het antwoord van Gezelle op de vraag van De Bo in zijn

<ref type="brief" target="brief:gg.11491">briefkaartje van 27/04/1881</ref>

uit Elverdinge:?” :“Heb je liever geheel de A en dan de B, etc.; ofwel telkens iets van iedere letter gelijk nu in Loquela?”

</note>

<salute>Blijve

<abbr>dankb.</abbr>

<expan>dankbaar</expan>

</choice>

</salute>

<name type="persoon" key="persoon0905" n="Gezelle, Guido">Guido</name>

</signed>

</closer>

</div>

</body>

</text>

</TEI>

1
2

Register

Correspondenten

Naam	De Bo, Leonard Lodewijk
Datums	° Beveren-Leie, 27/09/1826 - ✝ Poperinge, 25/08/1885
Geslacht	Mannelijk
Beroep	hulppriester; leraar; pastoor; deken; auteur; taalkundige; botanicus
Bio	Leonard Lodewijk De Bo werd geboren als enige zoon van Ludovicus De Bo, landbouwer, en Amelia Lemayeur. Na schitterende middelbare studies aan het College van Tielt begon hij in oktober 1846 zijn seminariestudies aan het grootseminarie te Brugge. Op 15 maart 1851 werd hij te Brugge tot priester gewijd. Van 11 april tot 1 oktober 1851 was hij coadjutor (hulppriester) in de parochie Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Ver-Assebroek. Op 1 oktober 1851 werd hij leraar in de poesis- en retoricaklassen van het Sint-Lodewijkscollege te Brugge, een functie die hij 22 jaar lang zou uitoefenen, tot 9 juli 1873, toen hij werd aangesteld als pastoor van de parochie Sint-Petrus en Sint-Paulus te Elverdinge (09/071873 – 27/09/1882). Nadien werd hij pastoor van de parochie Onze-Lieve-Vrouw te Ruiselede (27/09/1882 – 22/04/1884). Op 22 april 1884 werd hij, hoewel hij al ziek was, nog overgeplaatst naar de parochie Sint-Bertinus te Poperinge waar hij pastoor-deken was, een overplaatsing die hij niet echt zag zitten. Hij overleed overigens al het jaar nadien. Reeds als seminarist verzamelde De Bo de West-Vlaamse woordenschat. Zijn levenswerk, het West-Vlaamsch Idioticon, waarin meer dan 25.000 woorden en uitdrukkingen uit de West-Vlaamse taal verzameld en verklaard worden, verscheen van 1870 tot 1873, gevolgd door een tweede, bijgewerkte uitgave in 1890-1892. De Bo leerde Guido Gezelle in 1850 in het grootseminarie te Brugge kennen; zij werden goede vrienden en werkten hecht samen rond de studie van de West-Vlaamse taal. De Bo werkte actief mee aan o.a. Loquela en Rond den Heerd. Postuum verschenen nog Schatten uit de volkstaal (1887) en De Bo’s Kruidwoordenboek, het resultaat van zijn levenslange botanische activiteiten.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezelle	correspondent; zanter (WDT); medewerker Rond den Heerd; medewerker Loquela; gelegenheidsgedichten
Bronnen	B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III

Naam	Gezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums	° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
Geslacht	Mannelijk
Beroep	priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
Bio	Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]

Briefschrijver

Naam	Gezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums	° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
Geslacht	Mannelijk
Beroep	priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
Bio	Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]

Briefontvanger

Naam	De Bo, Leonard Lodewijk
Datums	° Beveren-Leie, 27/09/1826 - ✝ Poperinge, 25/08/1885
Geslacht	Mannelijk
Beroep	hulppriester; leraar; pastoor; deken; auteur; taalkundige; botanicus
Bio	Leonard Lodewijk De Bo werd geboren als enige zoon van Ludovicus De Bo, landbouwer, en Amelia Lemayeur. Na schitterende middelbare studies aan het College van Tielt begon hij in oktober 1846 zijn seminariestudies aan het grootseminarie te Brugge. Op 15 maart 1851 werd hij te Brugge tot priester gewijd. Van 11 april tot 1 oktober 1851 was hij coadjutor (hulppriester) in de parochie Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Ver-Assebroek. Op 1 oktober 1851 werd hij leraar in de poesis- en retoricaklassen van het Sint-Lodewijkscollege te Brugge, een functie die hij 22 jaar lang zou uitoefenen, tot 9 juli 1873, toen hij werd aangesteld als pastoor van de parochie Sint-Petrus en Sint-Paulus te Elverdinge (09/071873 – 27/09/1882). Nadien werd hij pastoor van de parochie Onze-Lieve-Vrouw te Ruiselede (27/09/1882 – 22/04/1884). Op 22 april 1884 werd hij, hoewel hij al ziek was, nog overgeplaatst naar de parochie Sint-Bertinus te Poperinge waar hij pastoor-deken was, een overplaatsing die hij niet echt zag zitten. Hij overleed overigens al het jaar nadien. Reeds als seminarist verzamelde De Bo de West-Vlaamse woordenschat. Zijn levenswerk, het West-Vlaamsch Idioticon, waarin meer dan 25.000 woorden en uitdrukkingen uit de West-Vlaamse taal verzameld en verklaard worden, verscheen van 1870 tot 1873, gevolgd door een tweede, bijgewerkte uitgave in 1890-1892. De Bo leerde Guido Gezelle in 1850 in het grootseminarie te Brugge kennen; zij werden goede vrienden en werkten hecht samen rond de studie van de West-Vlaamse taal. De Bo werkte actief mee aan o.a. Loquela en Rond den Heerd. Postuum verschenen nog Schatten uit de volkstaal (1887) en De Bo’s Kruidwoordenboek, het resultaat van zijn levenslange botanische activiteiten.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]
Relatie tot Gezelle	correspondent; zanter (WDT); medewerker Rond den Heerd; medewerker Loquela; gelegenheidsgedichten
Bronnen	B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III

Plaats van verzending

Naam	Kortrijk
Gemeente	Kortrijk

Naam - persoon

Naam	Gezelle, Guido; Loquela; Spoker
Datums	° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899
Geslacht	Mannelijk
Beroep	priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist
Bio	Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd.
Links	[odis], [wikipedia], [dbnl]

Titel - ander werk

Titel	Bijdrage tot een Middel- en Oudnederlandsch woordenboek uit vele glossaria en andere bronnen bijeengezameld (7 dln.)
Auteur	Oudemans, A.C.
Datum	1870-1880
Plaats	Arnhem
Uitgever	Van Marle
Links	[dbnl]

Titel	Algemeene Kunstwoordentolk
Auteur	Jacob Kramers, Jz
Datum	1847
Plaats	Gouda
Uitgever	G.B. Van Goor
Links	[dbnl]

Titel	Deutsches Wörterbuch
Auteur	Grimm, Jacob; Grimm, Wilhelm
Datum	1854
Plaats	Leipzig
Uitgever	[s.n.]
Links	[wikipedia]

Indextermen

Briefontvanger

De Bo, Leonard Lodewijk

Briefschrijver

Gezelle, Guido

Correspondenten

De Bo, Leonard Lodewijk
Gezelle, Guido

Naam - persoon

Gezelle, Guido

Plaats van verzending

Kortrijk

Titel - ander werk

Bijdrage tot een Middel- en Oudnederlandsch woordenboek uit vele glossaria en andere bronnen bijeengezameld (7 dln.)
Algemeene Kunstwoordentolk
Deutsches Wörterbuch

Colofon
Briefbeschrijving
Documentbeschrijving
Gevolgde codeerpraktijk

Titel	[29/04/1881], [Kortrijk], [Guido Gezelle] aan [Leonard Lodewijk De Bo]
Editeur	Johan Van Eenoo
Wetenschappelijke leiding	Els Depuydt
Partners	Openbare Bibliotheek Brugge (Guido Gezellearchief); Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren); Instituut voor de Studie van de Letterkunde in de Lage Landen (ISLN) (Piet Couttenier, Universiteit Antwerpen); Guido Gezellegenootschap
Uitgever	Guido Gezellearchief, KANTL/CTB
Plaats van uitgave	Brugge, Gent
Publicatiedatum	2023
Beschikbaarheid	Teksten en afbeeldingen beschikbaar onder een Creative Commons Naamsvermelding - Niet Commercieel licentie.
Disclaimer	De editie van de Guido Gezellecorrespondentie is het resultaat van een samenwerkingsproject met vrijwilligers. De databank is in opbouw, aanvullingen en opmerkingen kunnen gemeld worden aan els.depuydt@brugge.be. Meer informatie over het vrijwilligersproject is te vinden op gezelle.be.
Citeren	Een brief kan worden geciteerd als: [Naam van editeur(s)], [briefschrijver aan briefontvanger, plaats, datum]. In: GezelleBrOn, Wetenschappelijke editie van de correspondentie van Guido Gezelle. [publicatiedatum] Available from World Wide Web: [link].

Verzender	[Gezelle, Guido]
Ontvanger	[De Bo, Leonard Lodewijk]
Verzendingsdatum	[29/04/1881]
Verzendingsplaats	Kortrijk (Kortrijk)
Annotatie	Adressaat gereconstrueerd op basis van toegevoegde notitie; adressant gereconstrueerd op basis van het handschrift en de handtekening; plaats gereconstrueerd op basis van biografische gegevens; datum gereconstrueerd op basis van de inhoud: De brief is een antwoord op de briefkaart van L.L. De Bo van 28/04/1881 (nr.5191) In deze briefkaart stelt De Bo voor om het woord "afwachten" te veranderen in afwaken. Gezelle nam "afwaken" als lemma op in zijn eerste nummer. De brief van Gezelle is dus geschreven na de brief van de Bo en vóór de publicatie van het eerste nummer van Loquela meiavond 1881 (= 30/04/1881)

Fysieke bijzonderheden
Drager	dubbel vel, 212x137 wit, rechthoekig geruit papiersoort: 2 zijden beschreven, purperen inkt
Staat	volledig
Toevoegingen	op zijde 1 links in de bovenrand: Aan L. De Bo. (inkt, hand P.A.)

Bewaargegevens
Land	België
Plaats	Brugge
Bewaarplaats	Guido Gezellearchief
ID Gezellearchief	8611
Bibliotheekrecord	https://brugge.bibliotheek.be/detail/?itemid=\|library/v/obbrugge/gezelle\|16275

Inhoud
Incipit	Bedanke u van herten.
Samenvatting	opstart van Loquela. o.m. over het woorden: banhutte: (zie: vraag 4 in Vragen en antwoorden in: Loquela Jrg.1 (Meiavond 1881), p.7 (vraag= Wat is te zeggen; "Ge'n zult gij mij in de Banhutte nie lee'n, peis-je?" De stemzate op hutte. Of moet ik banutte schrijven? Gezelle publiceerde het antwoord op de vraag onder het lemma "banutte" in: Loquela Jrg.2 (Wiedmaand 1881) nr.2, p.9); afwachten, nomen, ronsefalen, Hage ende veld, vermoordége, builen en puilen, koekuit...
Tekstsoort	brief
Talen	Nederlands

De tekst werd diplomatisch getranscribeerd, en aangevuld met een editoriale laag.
De oorspronkelijke tekst werd ongewijzigd getranscribeerd; alleen typografische regeleindes en afbrekingstekens, en niet-betekenisvolle witruimte werden genormaliseerd.
Auteursingrepen in de tekst (toevoegingen, schrappingen), en latere redactie-ingrepen (schrappingen, toevoegingen, taalkundige notities) door de lezer werden overgenomen en expliciet gemarkeerd.
Voor een aantal tekstfenomenen werden naast de oorspronkelijke vorm ook editeursingrepen opgenomen in de transcriptie: oplossingen voor niet-gangbare afkortingen en correcties voor manifeste fouten. Daarnaast bevat de transcriptie editeursingrepen ter verbetering van de leesbaarheid (toevoegingen, reconstructies) of ter motivering van transcriptie-beslissingen (aanduiding van onzekere lezingen, weglating van onleesbare tekst). Alle editeursingrepen worden expliciet gemarkeerd.

	(C) 2020 Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie - KANTL \| Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren Koningstraat 18 \| b-9000 Gent \| Belgium \| E ctb@kantl.be \| T +32 (0)9 265 93 50 \| F +32 (0)9 265 93 49

Gezelles Brieven Online

[29/04/1881], [Kortrijk], [Guido Gezelle] aan [Leonard Lodewijk De Bo]

[29/04/1881], [Kortrijk], [Guido Gezelle] aan [Leonard Lodewijk De Bo]

Facsimile's

Register

Correspondenten

Briefschrijver

Briefontvanger

Plaats van verzending

Naam - persoon

Titel - ander werk

Indextermen

Briefontvanger

Briefschrijver

Correspondenten

Naam - persoon

Plaats van verzending

Titel - ander werk