Annotations

[1] Cf. brief van Stijn Streuvels aan Adolf Spemann van 10 maart 1936.
[2] Bij zijn brief aan Spemann van 10 maart 1936 voegde Streuvels een afschrift van de vermelde briefkaart en brief van Martha Sommer aan Streuvels. (Letterenhuis, S 935/B2, 100603/52)
[3] Toen Samuel Fischer had afgehaakt, nadat hij was blijven zitten met het leeuwendeel van Sonnenzeit (d.i. de Duitse vertaling van Zonnetij), was Martha Sommer met haar tweede vertaling Sommerland (Zomerland) gaan aankloppen bij J.C.C. Bruns Verlag. De uitgeverij besloot deze prozabundel uit te geven in een oplage van 2000 exemplaren. Voor deze vertaling had Sommer een willekeurige keuze gemaakt uit Streuvels' vroegste prozabundels:
  • Wachskraft, pp. 1-54. [o.t.: Groeikracht, uit: Zomerland, 1900].
  • Sommerland, pp. 55-94. [o.t.: Zomerland, uit: Zomerland, 1900].
  • Sommersonntag, pp. 95-146. [o.t.: Zomerzondag, uit: Zonnetij, 1900].
  • Das Ende, pp. 147-176. [o.t.: Het einde, uit: Lenteleven, 1899].
  • Abendruhe, pp. 177-208. [o.t.: Avondrust, uit: Zonnetij, 1900].
Na haar succes bij Bruns bleef Frau Sommer niet stilzitten. Ik heb, schreef ze naar het Lijsternest, verscheidene andere vertalingen opzij gelegd om mij weer eens voor lange tijd uitsluitend aan het Streuvelsiaanse proza te wijden. Na het verschijnen van Sommerland had ze Kinderzieltje en Martje Maertens vertaald. Ze was zelfs speciaal naar Leipzig gereisd om de novellen aan te bieden bij Insel Verlag. Maar toen Insel Verlag had geweigerd, was ze opnieuw gaan aankloppen bij J.C.C. Bruns. Bruns ging akkoord, maar hij vond twee novellen te weinig voor een prestigieus boek. Sommer voegde er de grote novelle Lente aan toe en noemde haar derde boek meteen Frühling. Brieven van Martha Sommer aan Stijn Streuvels in Letterenhuis, S 935/B2; R. Roemans en H. Van Assche, Bibliografie van Stijn Streuvels, p. 112-113; H. Speliers, Als een oude Germaanse eik, p. 29, p. 31
[4] De "Tauchnitz-uitgaven" was een zeer populaire uitgave van werken van Britse en Amerikaanse auteurs op het continent. De reeks werd in 1842 opgericht en liep tot 1943. Ze werden verkocht als goekdope paperback edities (die door de gebruikers werden ingebonden).
[5] Blijkens een brief van Streuvels aan Spemann van 4 februari 1936 had Streuvels een schrijven ontvangen van de firma 'Carl Schünemann' uit Bremen. Volgens Schünemann had uitgeverij Grethlein uit Leipzig, die in november 1929 uitgeverij Bruns uit Minden inclusief Sommerland (1906) en Frühling (1908) had overgenomen, hem de uitgeversrechten aangeboden van beide novellenbundels. Streuvels bezat echter geen contract en wist al helemaal niet wat de voorwaarden van dit contract inhielden, als het al bestond. Volgens Spemann (cf. brief aan Streuvels van 8 februari 1936) moest ofwel Schünemann ofwel Grethlein kunnen bewijzen dat ze in het bezit was van een 'rechtsgültige Autorisation'. Wanneer Schünemann de bewijzen niet op tafel kon leggen, kon het verkoopscontract Grethlein-Schünemann door de 'Reichsschrifttumskammer' nietig verklaard worden. Spemann stelde Streuvels dan ook voor Schünemann hierover een brief te schrijven volgens een door hem opgesteld ontwerp.
Op 28 februari 1936 brengt Streuvels Spemann van het vervolg van de historie op de hoogte. Hij had aan Schünemann gevraagd bewijzen te leveren dat hij [Streuvels, JD] zijn auteursrechten had afgestaan. Schünemann antwoordde als volgt: Zur Sache selbst habe ich folgendes vorzutragen: Am 2[.] Nov[ember] 1929 erwarb der Verlag Grethlein in Leipzig gegen entsprechende Zahlungen von dem Verlag Bruns in Minden den Fundus seines Buchverlages mit sämtlichen Verlags- und Optionsrechten,... e[t ]c[e]t[era] und Rechten aus Verträgen mit Dritten. Unter den so erworbenen Rechten nebst Beständen un[d so ]w[eiter] befanden sich auch die beiden Werke "Frühling & Sommerland" von denen Vorräte bei Uebergabe aber nicht mehr vorhanden waren. Mit der Unterzeichnung und Erfüllung des geschlossenen Vertrages war die Firma Grethlein rechtmässiger Besitzer der beiden Werke Ihrer Feder, was auch der Verlag Bruns bestätigen kann und wird. Dieser Verlag hat in den abgeschlossenen Kaufvertrag auch bekundet, dass Honorarverpflichtungen auf Ihren Werken nicht mehr ruhen. Durch ein Abkommen zwischen der Firma Grethlein und mir vom 28[.] Januar d[ie]s[es Jahres] gingen die Verlagsrechte an Ihren beiden Werken von diesem Verlag auf Mich über, sodass ich jetzt vollgültiger Besitzer dieser Rechte bin. Die von Ihnen genannte Uebersetzerin [Martha Hartmann-Sommer, JD] kann bei dieser Transaktion keinesfalls in Betracht gezogen werden, da sie nicht Besitzerin der Rechte an Ihren Büchern ist. Sie brauchen sich also um Massnahmen dieser Dame nicht zu kümmern. Um die Angelegenheit zu ordnen und sie sowohl für Sie wie für mich zu sichern, schlage ich Ihnen vor, dass wir über die von mir beabsichtigte Neuausgabe Ihrer Novellenbände einen Vertrag schliessen. Durch diesen Vertrag bestätigen Sie mir meine Ansprüche auf die Rechte an die beiden Büchern und ich sichere Ihnen hierfür eine laufende Honorarbeteiligung am Absatz der Werke zu, die in Anbetracht des Umstandes, dass die Bücher eigentlich honorarfrei sein sollten, 10 % von der Umsatzziffer der Bücher oder Büches, falls nur eines erscheint, betragen kann. Ich wäre auch zu einer baldigen Vorauszahlung an Sie in Höhe von einigen hundert Mark gern bereit. Ihre Bedenken wegen einer Verzettelung Ihres Werkes kann ich nicht teilen, denn im hier erörterten Falle handelt es sich ja nicht um Ihr Hauptwerk, sondern um kleine Novellenbändchen. Es ist in Deutschland nichts aussergewöhnliches, dass Autoren, obgleich sie ihre grossen Bücher bei einem Verleger herausbringen, Kurzgeschichten oder Novellen in Buchreihen anderer Verlage erscheinen lassen. Im übrigen hätte ja der Verlag Engelhorn längst die Rechte an Ihren beiden Novellenbüchern erwerben können, wenn ihm daran gelegen gewesen wäre. Bitte teilen Sie mir Ihre Stellungnahme zu meinen Vorschlägen bald mit, damit ich meine Dispositionen treffen kann..........
Cf. antwoord van Spemann hierop in zijn brief aan Streuvels van 3 maart 1936.
[6] Cf. verder de brief van Adolf Spemann aan Stijn Streuvels van 18 maart 1936.
[7] Cf. Spemanns brief aan Streuvels van 31 januari 1936.

Register

Name - person

Fuchs, Theodor

Hartmann-Sommer, Martha

Duits vertaalster van Nederlandstalige literatuur. Ze vertaalde onder meer werk van Streuvels:

  • "Sonnenzeit" (1903, novellen uit "Zonnetij", "Zomerland" en "Lenteleven")
  • "Sommerland" (1906 novellen uit "Zonnetij", "Zomerland" en "Lenteleven")
  • "Frühling" (1908, novellen uit "Lenteleven", "Dorpsgeheimen")

Streuvels, Stijn (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Voigtländer, Robert

Name - publisher

Carl Schünemann

Grethlein Verlag

Title - works by Streuvels

Streuvels, Stijn, Sonnenzeit, Novellen (1903). Translated by: Sommer, Martha. [vertaling-bloemlezing]
Autorisierte Übersetzung von Martha Sommer. Buchschmuck von Müller - Schönefeld, Berlin, S. Fischer Verlag, [1903], 234 + [II] p., 18,8 x 13,4 cm.
Inhoud:
Streuvels, Stijn, Sonnenzeit, Novellen (1903). Translated by: Sommer, Martha.
Druk
  • Autorisierte Übersetzung von Martha Sommer. Buchschmuck von Müller - Schönefeld, Berlin, S. Fischer Verlag, [1903], 234 + [II] p., 18,8 x 13,4 cm.
    Inhoud:
Streuvels, Stijn, Zonnetij (1900). [bundel]
Streuvels, Stijn, Zonnetij (1900).
Druk
Streuvels, Stijn, Zonnetij (1900).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sonnenzeit, Novellen (1903). Translated by: Sommer, Martha.
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha. [vertaling-bloemlezing]
Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Druk
Streuvels, Stijn, Zomerland (1900). [bundel]
Streuvels, Stijn, Zomerland (1900).
Druk
Streuvels, Stijn, Zomerland (1900).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sonnenzeit, Novellen (1903). Translated by: Sommer, Martha.
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Groeikracht (1899). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Groeikracht (1899).
Voorpublicatie
  • Tweemaandelijksch Tijdschrift, V, 1899, dl 2, p. 323-354 (november) - gedateerd: Avelghem, Bloeimaand '99.
Streuvels, Stijn, Groeikracht (1899).
Bundel
  • Streuvels, Stijn, Zomerland (1900).
Streuvels, Stijn, Groeikracht (1899).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Zomerzondag (1900). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Zomerzondag (1900).
Voorpublicatie
  • Tweemaandelijksch Tijdschrift, VI, 1900, dl 1, p. 149-182 (maart).
Streuvels, Stijn, Zomerzondag (1900).
Bundel
  • Streuvels, Stijn, Zonnetij (1900).
Streuvels, Stijn, Zomerzondag (1900).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Het einde (1896). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Het einde (1896).
Voorpublicatie
  • Van Nu en Straks, N.R., I, 1896, p. 262-280 (december).
Streuvels, Stijn, Het einde (1896).
Bundel
  • Streuvels, Stijn, Lenteleven (1899).
Streuvels, Stijn, Het einde (1896).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Lenteleven (1899). [bundel]
Streuvels, Stijn, Lenteleven (1899).
Druk
Streuvels, Stijn, Lenteleven (1899).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sonnenzeit, Novellen (1903). Translated by: Sommer, Martha.
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
  • Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Avondrust (1898). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Avondrust (1898).
Voorpublicatie
  • Van Nu en Straks, N.R., III, 1898, p. 137-156 (augustus).
Streuvels, Stijn, Avondrust (1898).
Bundel
  • Streuvels, Stijn, Zonnetij (1900).
Streuvels, Stijn, Avondrust (1898).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha. [vertaling-bloemlezing]
Autorisierte Übersetzung aus dem Vlämischen von Martha Sommer. Minden i.W., J.C.C. Bruns, 1906, 207 + [I] p., 18,8 x 12,5 cm.
Streuvels, Stijn, Sommerland, Novellen (1906). Translated by: Sommer, Martha.
Druk
Streuvels, Stijn, Kinderzieltje (1904). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Kinderzieltje (1904).
Voorpublicatie
  • De Twintigste Eeuw, X, 1904, dl 3, p. 267-301 (september).
Streuvels, Stijn, Kinderzieltje (1904).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Martje Maertens en de misdadige grafmaker (1904). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Martje Maertens en de misdadige grafmaker (1904).
Voorpublicatie
  • Vlaanderen, II, 1904, p. 441-477 (oktober).
Streuvels, Stijn, Martje Maertens en de misdadige grafmaker (1904).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Lente (1899). [verhaal]
Streuvels, Stijn, Lente (1899).
Voorpublicatie
  • Werk van Stijn Streuvels, Victor De Meyere, Karel van de Woestijne. Versierd door Juul de Praetere, Antwerpen, Drukkerij Buschmann, 1899, p. 1-46.
  • De Nieuwe Tijd, III, 1898-1899, p. 137-139 (nr. 18 = 2 maart 1899) en p. 145-147 (nr. 19 = 9 maart), fragmenten onder de titel Lentenacht en Achter de eerste Communie door Frank Lateur.
Streuvels, Stijn, Lente (1899).
Bundel
  • Streuvels, Stijn, Lenteleven (1899).
Streuvels, Stijn, Lente (1899).
Vertaling-bloemlezing
  • Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha. [vertaling-bloemlezing]
Autorisierte Übersetzung aus dem Vlämischen von Martha Sommer. Mit einem Vorwort von Otto Hauser, Minden in Westfalen, J.C.C. Bruns' Verlag, [1908], X + [VI] + 199 + [I] p., 18,8 x 12,8 cm.
Inhoud:
Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Druk
  • Autorisierte Übersetzung aus dem Vlämischen von Martha Sommer. Mit einem Vorwort von Otto Hauser, Minden in Westfalen, J.C.C. Bruns' Verlag, [1908], X + [VI] + 199 + [I] p., 18,8 x 12,8 cm.
    Inhoud:
Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha. [vertaling-bloemlezing]
Streuvels, Stijn, Frühling, Novellen von Stijn Streuvels (1908). Translated by: Sommer, Martha.
Druk
  • Autorisierte Übersetzung aus dem Vlämischen von Martha Sommer. Mit einem Vorwort von Otto Hauser, Minden in Westfalen, J.C.C. Bruns' Verlag, [1908], X + [VI] + 199 + [I] p., 18,8 x 12,8 cm.
    Inhoud: