"DE SIKKEL", Karel Oomsstraat, 51
ANTWERPEN, 18 Februarie 1924
Waarde Heer Styn Streuvels,
Uw brief van 15 d[eze]r[1]—
Géén illustraties. Heden avond bespreek ik echter met Leo Marfurt, die "Substrata" van v[an de] Woestijne tot mijn gehele voldoening op papier aan 't brengen is (tekst én illustratie uit éen pen getekend)[2] de mogelikheid om tijdig beginletters en sluitstukken te tekenen.[3] Daar we de beginletters gekleurd zullen drukken, kan er ook in de sluitstukken hier en daar een kleur gebracht worden.[4] Wij zouden de vroegere uitgave van Lenteleven voor wat de verdeling per bladzij betreft op de voet kunnen volgen, zodat Marfurt reeds nu met zijn werk zou kunnen beginnen: hij weet dan waar en hoeveel ruimte er voor zijn sluitstukken is. Ik heb nog in 't geheel niet met hem gesproken maar hij verwacht me vanavond en ik vertrouw wel dat 't in orde komt. Anders wend ik me tot van Straten, maar dan alleen voor de sluitstukken daar hij geen goed lettertekenaar is.
U weet dat het Japans schrikkelik duur is? Ik zal voor de ex[emplaren] op Japan 200 fr[ank] moeten vragen,[5] voor die op Holl[andsch] 100[6] en ik zou gaarne hebben dat u me toeliet, desnoods minder hiervan te drukken.[7] Want ik kan deze papieren eerst bestellen als ik met de drukker geheel akkoord ben en ondertussen kan de frank nog wat dieper vallen.[8]
Van de 500 gewone ex[emplaren] zal ik 200 laten binden, in mooi stevig linnen (art vellum), met goudstempel op het plat[9] en leder etiket met gouddruk op de rug. Alles sterk en goed handwerk van [L.] Peeters te Antwerpen. Dat zal mij ongeveer op 15 à 17 fr[ank] per band komen. Voor de luxe-ex[emplaren] stel ik een prijs vast voor ongebonden ex[emplaren] doch ik zal me gelasten, voor de intekenaars die zulks gaarne hebben, met het laten binden in geheel of half leder[10] van deze ex[emplaren], met dezelfde stempel in goud of blinddruk.[11] Een geheel lederen band zal nu vermoedelik op c[irc]a 100 fr[ank] komen. Zal ik een van uw Japanse ex[emplaren] in geheel leder, een van uw Holl[andsche] in half leder laten binden? Dan hebt u een specimen van het boek onder al zijn vormen.
Van de 500 gewone ex[emplaren] zal ik 200 laten binden, in mooi stevig linnen (art vellum), met goudstempel op het plat[9] en leder etiket met gouddruk op de rug. Alles sterk en goed handwerk van [L.] Peeters te Antwerpen. Dat zal mij ongeveer op 15 à 17 fr[ank] per band komen. Voor de luxe-ex[emplaren] stel ik een prijs vast voor ongebonden ex[emplaren] doch ik zal me gelasten, voor de intekenaars die zulks gaarne hebben, met het laten binden in geheel of half leder[10] van deze ex[emplaren], met dezelfde stempel in goud of blinddruk.[11] Een geheel lederen band zal nu vermoedelik op c[irc]a 100 fr[ank] komen. Zal ik een van uw Japanse ex[emplaren] in geheel leder, een van uw Holl[andsche] in half leder laten binden? Dan hebt u een specimen van het boek onder al zijn vormen.
Van de portretten die u me zendt[12] vind ik dat van Fonteyne het beste. Dat van Aerts is lichamelik zeer gelijkend doch ik vind het minder voornaam. Toen ik de Mets noemde[13] had ik nog niet aan Fonteyne gedacht. Ik voel zeer veel voor hem: wil u het dus maar met hem (Fonteyne) regelen en mij laten weten of door hem zelf laten schrijven op hoeveel honorarium hij aanspraak maakt? Hij moet echter niet op mijn antwoord wachten om met tekenen te beginnen, daar hij wel niet onredelik zal zijn.[14] Hij mag het portret maken gelijk hij wil: fijn voor een similicliché (autotypie) of grover voor een lijncliché.[15] Ik weet dat hij gaarne zeer veel vrijheid heeft. Wordt het een simili, dan laat ik die op een blaadje Japans drukken of zwaar mat couché.[16] Hij mag het p[ortret] ook graveren.
Van Sassenbrouck moet ik persoonlik niet veel hebben (misschien heb ik zijn beste werk niet gezien) en ik vertrouw dat F[onteyne] vlugger zal werken, daar hij u reeds goed kent, en voor ons beiden wel een extra-krachtinspanning zal doen.
Van Sassenbrouck moet ik persoonlik niet veel hebben (misschien heb ik zijn beste werk niet gezien) en ik vertrouw dat F[onteyne] vlugger zal werken, daar hij u reeds goed kent, en voor ons beiden wel een extra-krachtinspanning zal doen.
Een inleiding van u zelf is natuurlik best van al.[17]
Na nader informeren verneem ik dat de letter van "Beiaarden"[18] niet in voldoende hoeveelheid voorhanden is om Lenteleven tijdig te drukken. Daar we zeer weinig tijd hebben zal het voorzichtigste zijn dat ik de opdracht geef aan mijn gewone drukker, de S[in]t Catherina Pers te Brugge, en wel in de old face,[19] zelfde letter [2]als die van Tractoria[20] doch groter.
Dit is geloof ik zo wat alles dat nog moest besproken worden. Gebeurlike op- en aanmerkingen gaarne spoedig.
Met herhaalde dank voor het in mij gesteld vertrouwen blijf ik na beste groeten
Uw dienstwillige
(handtekening Eugène De Bock)
(handtekening Eugène De Bock)
Hebt u zelf een idee over wat er in 't prospektus moet staan of laat u het opstellen daarvan geheel aan mij over?
ANTWERPEN
18.II.1924
ANVERS
2
De Heer Styn Streuvels
"Lijsternest"
INGOYGHEM
"Lijsternest"
INGOYGHEM
Annotations
[1]
Cf. brief van Streuvels aan De Bock van 15 februari 1924.
[2]
Titelbeschrijving: Karel Van de Woestijne, Substrata. Geschreven en verlucht door Leo Marfurt. Antwerpen, De Sikkel; Santpoort, Mees, 1924.
[3]
Leo Marfurt tekende inderdaad sluitstukken en maakte ook de blauwe initialen voor elk hoofdstuk van Lenteleven.
[4]
Dit is niet het geval.
[5]
Dit was ook, blijkens de prospectus, de uiteindelijke kostprijs voor de ingenaaide exemplaren op Japans papier.
[6]
Dit was ook, blijkens de prospectus, de uiteindelijke kostprijs voor de ingenaaide exemplaren op Hollands papier.
[7]
De uiteindelijke oplage van deze jubileumuitgave bedroeg 365 (genummerde) exemplaren op Alfa, 15 luxe-exemplaren op keizerlijk Japans papier, en 20 op Hollands (Van Gelder) papier. R. Roemans en H. Van Assche, Bibliografie van Stijn Streuvels, p. 14
[8]
De bezetting van het Ruhrgebied en herstelbetalingen voor de Eerste Wereldoorlog hadden nefaste gevolgen voor de financiële markt. V. Janssens, De Belgische frank: anderhalve eeuw geldgeschiedenis, passim
[9]
plat: omslag van een boek G. Rogers, Gids voor de redacteur, p. 138
365 gewone exemplaren (de totale oplage) werden in linnen gebonden en voorzien van een goudstempel. De prijs van elk ingebonden deel bedroeg volgens de prospectus 65 fr.
[10]
halflederen band: een band die maar gedeeltelijk met leer is overtrokken K.F. Treebus, Vormwijzer, p. 205-208 De exemplaren op Japans papier werden in geheel lederen band gebonden, die op Hollands in 'halfleder'. De prijs per exemplaar bedroeg dan 320 resp. 150 fr.
[12]
Dit zijn 2 portretten van Streuvels door F. Aerts en één door J. Fonteyne. Cf. brief van Streuvels aan De Bock van 15 februari 1924.
[13]
Cf. brief van De Bock aan Streuvels van 14 februari 1924.
[14]
Op 26 februari 1924 schreef Jules Fonteyne, die het portret maakte voor Lenteleven, aan Stijn Streuvels: 300 f. en is toch niet te veel geloof ik? En twee ex! van het boek. Brief in Letterenhuis, F 4052/B
[15]
similicliché of autotypie: procédé voor het vervaardigen van typografische clichés m.b.v. fotografie Van Dale, S-Z, p. 2731
Een ander soort cliché is het lijncliché.
[16]
couché: machinegestreken (germanisme) of machine-coated papier; de 'couche' (een het papier bedekkende laag) wordt er niet d.m.v. borstels, maar met sproeiers opgebracht H. Van Krimpen, Boek over het maken van boeken, p. 62
[17]
De (nieuwe) inleiding 'Vijf en twintig jaar!...' (gedateerd 'Ingoyghem den 21 Maart 1924') is van de hand van Streuvels.
[18]
Emiel Hullebroeck, Beiaarden. Met een inleiding van J. Denyn. Brussel, De Standaard, 1924. Beiaarden verscheen in een oplage van 525 genummerde exemplaren in de reeks Eigen Schoon. Een royaal gedrukt boek, uit een grote Cochin-letter op blank featherweight gedrukt, in 4°, onder een pastelblauw omslag, met mooi blauwe beginletters, is deze uitgave alvast door haar vorm zeer aantrekkelik. Ongetwijfeld zal ook de inhoud veel liefhebbers vinden. De bekende muziek- en zangapostel Hullebroeck schrijft hier de geschiedenis van alle oude en nieuwe beiaarden van het Vlaamse land, en van hun bespelers. Bibliotheekgids, 3 (1924), p. 82
[19]
old face: (tgo. modern face): Engelse aanduiding van drukletters die in de renaissancetraditie ontworpen zijn, welke stijl gekenmerkt wordt door een betrekkelijk gering verschil tussen dik en dun, terwijl het 'zwaarte-accent' gewoonlijk zichtbaar achterover helt G. Rogers, Gids voor de redacteur, p. 148
[20]
F.V. Toussaint van Boelaere, Het gesprek in Tractoria. Met houtsneden van Henri Van Straten. Antwerpen, De Sikkel; Santpoort, Mees, 1923.
