Brussel, 30 December 1949.
De Heer Frank LATEURLijsternest"
INGOYGEM.
Zeergeachte Heer Lateur,
Uw schrijven van 22 December j[ongst]l[eden][1] ontving ik te zijner tijd in goede orde. Ik dank er U voor.
Ik betreur het ten zeerste dat mijn brief van 16 dezer[2] niet duidelijk genoeg was opgesteld. E is immers niets beslist omtrent de prijsvermindering zolang U niet Uw akkoord hebt gegeven. Zelfs al vermeldt ons laatste verkooptarief de nieuwe prijs en zelfs al zouden er reeds ex[emplaren] aan de nieuwe prijs zijn verkocht, dan nog zou U het honorarium op de eerste prijs moeten uitgekeerd worden in geval U niet met de prijswijziging zoudt akkoord gaan. Het is spijtig dat een afdeling vooruitgelopen is op de normale gang der zaken, wij verontschuldigen ons daarvoor, dit neemt nochtans niet weg dat U het recht heeft Uw goedkeuring voor de vermindering te weigeren. Wij wachten dus op Uw beslissing.[3]
Graag neem ik deze gelegenheid te baat om U tamelijk omstandig te antwoorden op de aanmerkingen die U maakt.
1/ Bij prijsvermindering vergoeden wij de boekhandel voor het verlies dat hij ondergaat wanneer hij van die bepaalde titel nog een voorraad heeft.
2/ Tegenover hen die aan de oude prijs kochten is de prijsvermindering niet te verdedigen. Het vertrouwen van het publiek wordt geschokt, wij weten dit zeer goed. Wij zijn ten andere zelf tegenstanders van de prijsvermindering. De toestand is echter zo dat van bepaalde kategorieën ganse voorraden opgestapeld liggen wat een belangrijk en blijvend verlies betekent.
[2]
De vraag kan dan gesteld worden waarom deze werken niet meer kunnen verkocht worden. Er zijn daarvoor verschillende redenen aan te stippen waarvan ik er enkele opsom:
- a/ Te hoge prijs: vooral in vergelijking met de Nederlandse prijzen. Het is n[ame]l[ijk] een feit, en we hebben dit kunnen contrôleren aan de hand van bestekken uit Nederland en België, dat de drukprijzen in Nederland 30% en soms méér nog lager staan dan onze prijzen, voor de banden stijgt dit verschil ten voordele van Nederland nog tot 50 % en méér. De grond van de kwestie betreft het verschil in lonen. Er zal daar wel verandering in komen, echter niet zo gauw.Hoe scherp het prijzenprobleem is bewijst een 24-uren oud bericht van onze reizigers dat er op dit ogenblik Nederlandse jeugdalbums aan de boekhandel worden aangeboden aan 10 tot 14 Fr[ank]Een speciale Frank-koers kan hieraan m[ijn inziens] niets veranderen, het hele probleem gaat ten andere verder dan de sector boeken.
- c/ Oorlogspresentatie.
Wij kunnen er niet genoeg de nadruk op leggen dat wij zelf de prijsverminderingen betreuren. Het is echter absoluut nodig dat de uitgeverij, die in normale omstandigheden reeds grote kapitalen moet immobiliseren, thans zekere voorraden aan lagere prijs verkope om zodoende nieuwe werken kunnen uit te brengen.
Wat het post-scriptum van Uw brief betreft moeten wij U antwoorden dat U op datum van 30 Nov[ember] 1948 een staat van verkoop werd opgestuurd.[6] Ter bevestiging stuur ik U hierbij het dubbel dat mij wordt bezorgd zodra het originele aan de auteur wordt verstuurd. Graag ontving ik dit dubbel terug.
Er zou nog heel wat te zeggen vallen over de huidige situatie van het Vlaamse boek,[7] brieven volstaan daarvoor zelfs niet. Moest U het wensen dan houd ik mij ten allen tijde ter Uwer beschikking om U mondeling over al deze kwesties te onderhouden. Het geldt hier té belangrijke waarden dan dat we niet alles in het werk zouden stellen om klaarheid in de toestand te brengen en de verhoudingen van auteur-uitgever en boekhandelaar in een atmosfeer van vertrouwen en hulpvaardigheid tot vriendschapsbanden om te vormen.
Steeds ten Uwen dienste groet ik U, Zeergeachte Heer Lateur, met oprechte hoogachting,
DESCLEE DE BROUWER & C[ompagnie]
Uitgaven De Kinkhoren
J. Joris.
Uitgaven De Kinkhoren
J. Joris.
Annotations
[1]
Deze brief vonden we niet terug in de geraadpleegde archieven.
[2]
Cf. brief van J. Joris aan Stijn Streuvels van 16 december 1949.
[3]
Er werd een akkoord bereikt. Cf. brief van J. Joris aan Stijn Streuvels van 9 januari 1950.
[4]
Door minister Marchant werd in 1934 een nieuwe spelling, de z.g. examenspelling, in het Nederlandse onderwijs ingevoerd. In 1946 werd ze in België officieel, in 1947 in Nederland. Het bijbehorende 'Groene Boekje' dateert van 1954. De Leidraad en Woordenlijst zijn een uitvoering van het Belgisch Spellingsbesluit van 9 maart 1946 en de Nederlandse Spellingswet van 14 februari 1947, waarbij een regeling werd voorgeschreven met betrekking tot de schrijfwijze van het voornaamwoordelijk gebruik, het gebruik van tweede-naamvalsvormen als der, dezer en zijner, de schrijfwijze van bastaardwoorden en de tussenklanken in samenstellingen. Tevens werden er voorschriften en aanwijzingen gegeven voor de spelling van de spraakklanken, de verdeling van de woorden in lettergrepen, het gebruik van het koppelteken, het deelteken en het weglatingsteken en het gebruik van de hoofdletters. http://www.cultuurbibliotheek.be/publicaties/vijf_eeuwen/brochure/5e_tekst.php
[5]
Vijf Kerstvertellingen zou wel nog aan een hoge prijs verkocht worden. Cf. brief van J. Joris aan Stijn Streuvels van 16 december 1949. Cf. verder de brief van Desclée De Brouwer aan Stijn Streuvels van 11 december 1952: de prijs van 60 fr. bleek te hoog te zijn.
[6]
Cf. kredietnota AK. 381 d.d. 30 november 1948. Het betreft hier de auteursrechten op 31 juli 1948 op de verkoop van Het kerstekind en Prutske's Vertelselboek (zevende druk).
[7]
In de eerste na-oorlogse jaren dienden de uitgevers zich te vergewissen van de politieke integriteit van hun auteurs tijdens de voorbije oorlogsjaren en moesten op hun eer verklaren 'voor de uitgave of de verdeeling van het werk geen enkel persoon te gebruiken medegewerkt hebbende met den vijand of met mannen der nieuwe orde'. Heel wat auteurs die door de repressie waren getroffen, publiceerden onder pseudoniem in eigen beheer of bij uitgeverijen die door gelijkgezinden als een soort van 'underground press' waren opgericht en die veelal verdwenen naarmate de tijden weer normaal werden. Behalve het vergiftigde culturele klimaat stelde ook de precaire eonomische situatie de Vlaamse uitgeverij in de eerste na-oorlogse jaren voor problemen. Voor het gros van de bevolking primeerden nu de materiële behoeften. De massale oplagen op 'oorlogspapier' behoorden definitief tot het verleden. In Nederland, waar de legale en niet-collaborerende uitgeverij tijdens de oorlog vrijwel stil had gelegen, bloeide het vak snel weer op en werd meteen ook werk gemaakt van de export naar België. Het land schermde echter zijn grenzen door protectionistische maatregelen zorgvuldig af voor de import, zodat de Vlaamse uitgevers in hun expansie werden bedreigd. Belangrijke auteurs als L.P. Boon en H. Lampo, die tijdens de oorlog in Vlaanderen hadden gedebuteerd, publiceerden hun verder werk bij Nederlandse uitgevers, en jongeren zoals H. Claus volgden hun voorbeeld. Ludo Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis., p. 440-441
