Thielt den 8 Augustus 1925.
Geachte Heer Lateur,
U weet heel goed, dat de eerste 2000 stel van Gezelle's Dichtwerken[1] voor mij weinig winstgevend geweest zijn, doch wel vruchtbaar als reklame voor mijne uitgeverij. Aan het 3de duizend[2] zou [ik] echter wel iets willen verdienen en tegen alle onvoorziene risico's gedekt zijn. Dat de 20.000 boekjes[3] zoo rap van de hand zouden gaan,[4] heeft niemand gedacht, zelfs de oudste boekhandelaar niet, die niettegenstaande de hooge %[5] in 't begin niet buitengewoon geestdriftig was en slechts regelmatig bijbestelde. Op 't laatste is 't veranderd. Een ander groot risico is de stand van den gulden, die eerder voortdurend neigingen aantoont om nog te stijgen ten onzen nadeele.[6]
Ik moet de boekjes kunnen leveren met 40 %: dus tegen 3.60 fr[ank] indien ze 6 fr[ank] verkocht ofwel 4.20 fr[ank] indien ze 7 fr[ank] verkocht worden.[7]
Elk deeltje kost me: 1.90 fr[ank] in losse vellen + honorarium + omslag + naaien + vervoer + onkosten in 't Belg[ische] consulaat (50 fr[ank]) + 1 % bedrijfsbelasting bij 't inkomen, enz[ovoort] In elk geval minstens 3 fr[ank] samen,[8] zonder allerlei onkosten en verliesposten te berekenen zooals: 10 ex[emplaren] ‰ presentexemplaren voor U, recensie[-]ex[emplaren], reklame in bladen en tijdschriften, prospectussen, slechte betaalders, enz[ovoort] En de wisselkoers! Het is ook meer dan waarschijnlijk dat dit 3e duizend langer zal in den handel zijn en dus langer laten wachten op terugbetaling.
De prijsopgave van 60 fr[ank] was alleenlijk vastgesteld voor de eerste 2000 ex[emplaren][9] Een nieuwe omzendbrief wordt e[erstkomende] week aan den boekhandel gezonden (zie proeve er van hierbij).[10] Daarna worden duizende prospectussen verspreid, waarin gewezen wordt op deze eenige gebeurtenis op onze boekenmarkt: 20.000 deeltjes ingeschreven op 6 weken! enz[ovoort] Alles met veel tamtam! Een halve gazet vol! Meteen wordt reklame gemaakt voor de schooluitgave van Kerkhofblommen[11] ('t is nu de gunstige tijd) en voor "Een Vroolijke Knaap". Daarbij een portret van Gezelle en een paar clichés van Joz' teekeningen).[12]
Ik wil nu een eerste stormloop doen gedurende het verlof en dan nog een tweede in 't begin van October, begin van 't winterseizoen voor den boekhandel.
Meent niet dat ik 70 c[en]t meer op zak steek per deeltje als het 7 fr[ank] [kost].[13] De boekhandel is reeds met een groot deel weg. En zonder den boekhandel kan een uitgever niet weg. De prospectussen die ik lever tegen 10 fr[ank] zullen er mij ± 30 fr[ank] ‰ kosten volgens de oplage.
Oordeel nu of ik onredelijk ben: ik hoop alles duidelijk uiteengezet te hebben en hoop dat U op mijn voorstel zult ingaan.[14] —
E[erstkomende] week beginnen we aan Een Vroolijke Knaap te zetten. Tot ongeveer wanneer zijt U nog thuis?[15] Ik tracht er 't werk naar te schikken. U moogt de inleiding over Björnson sturen zoo vroeg mogelijk.[16]
In afwachting hoogachtend
(handtekening Joris Lannoo)
Annotations
[2]
Dat Lannoo van de firma Veen overgenomen had; cf. brief van Stijn Streuvels aan Joris Lannoo van 6 augustus 1925.
[3]
Namelijk 2000 exemplaren van elk van de 10 deeltjes.
[4]
De eerste twee delen van Guido Gezelle's Dichtwerken waren in juli verschenen. Reeds op 6 augustus meldde Lannoo dat de hele oplage, op enkele exemplaren na, was ingeschreven.
[5]
De boekhandelaars kregen namelijk 40 % korting.
[6]
Vanaf maart 1925 was de Nederlandse gulden in vergelijking met de Belgische frank steeds blijven stijgen. De cijfers per maand tot augustus zijn de volgende: (de waarde van 100 gulden uitgedrukt in Belgische frank)
- maart 788,284
- april 791,069
- mei 800,791
- juni 853,792
- juli 868,997
- augustus 890,663
In september zou de hoogste wisselkoers van 1925 bereikt worden (912,491 BEF voor 100 FL), vanaf dan zou de koers zich stabiliseren rond 887 BEF. (Cijfers van de Nationale Bank van België.)
[7]
Cf. brief van Streuvels aan Lannoo van 7 augustus 1925, waarin Streuvels beklemtoonde dat het nieuwe duizendtal van de tien delen Gezelle in geen geval aan 70 frank (d.w.z. 7 frank per deeltje) verkocht mochten worden.
[8]
Cf. Lannoos berekening in zijn brief aan Streuvels van 17 februari 1925.
[9]
De verkoopprijs bij inschrijving bedroeg volgens het contract 50 fr. Na de inschrijving mocht de prijs van de hele reeks op hoogstens 60 fr. gebracht worden.
[10]
Deze proef is niet bij de brief bewaard gebleven.
[11]
Guido Gezelle, Kerkhofblommen. Met voorwoord van Caesar Gezelle. Vijftiende druk. Schooluitgave. Tielt, J. Lannoo, s.d. [1925].
[12]
Cf. brief van Joris Lannoo aan Stijn Streuvels van 6 augustus 1925.
[13]
Het verschil bedroeg niet 0,70 frank, maar wel 0,60 frank.
[14]
Cf. antwoord van Streuvels op 14 augustus 1925.
[15]
Cf. brief van Stijn Streuvels aan Joris Lannoo van 30 april 1925.
[16]
De inleiding die Streuvels geschreven had voor de eerste uitgave van Björnsons Kleine Verhalen. Cf. brief van Stijn Streuvels aan Joris Lannoo van 7 augustus 1925.
