11 7 42.
Juli
Den Heer Frank Lateur, IngooigemJuli
Geachte Heer Lateur,
Met d[e ]h[ee]r De Meyer, die hier Woensdag op bezoek was, heb ik alle mogelijke voorbereidsels getroffen voor het verder vlot verloopen van de uitgave van uw werken. Voor "De Maanden" werd het papier reeds vergund[1] en voor "Levensbloesem" werd het aangevraagd. Zoodra we klaar zien in de overname van den voorraad te Amsterdam,[2] zal de definitieve volgorde in de heruitgave bepaald worden. Vermoedelijk komen volgende werken het eerst in aanmerking: Prutske, Zomerland, Langs de Wegen en Zonnetij.[3] Over de foto's[4] praten wij een of anderen dag, als ik over Ingooigem op familiebezoek naar de Scheldestreek kom. Hierbij een lijstje,[5] waaraan we gewerkt hebben, om definitief de illustrators te kunnen aan het werk zetten, al duurt het misschien nog een heelen tijd eer het werk, dat ze illustreeren, ter pers gaat: we zouden deze menschen willen aan het werk zetten, zoodat wij nooit op hen moeten wachten. Wil U deze lijst nazien en wijzigen of andere illustrators voorstellen. Er is geen haast bij, vermits de werken die eerlang zullen verschijnen, reeds in de handen van de teekenaars zijn. Indien U het verkiest, kunnen we daarover bij ons eerstkomend samenzijn spreken. U zal misschien sommige teekenaars willen een ander werk laten illustreeren, dat volgens U meer in den aard van hun werk past, misschien hebt U bezwaren tegen een of andere, — wij hebben ondermeer J[ozef] Cantré er uit gelaten, omdat wij zijn figuren als misvormden enz[ovoort] aanzien, maar dat wil niet zeggen, dat wij ons tegen zijn medewerking verzetten, enz[ovoort] Denk er dus rustig over na en we bespreken de zaak verder in de eerste tijden.
Het blijkt, dat het papier voor de volksuitgave van "Teleurgang" vergund is, maar noch ik, noch d[e ]h[ee]r De Meyer ontvingen hiervan bevestiging. Zoodra we die hebben, wordt het akkoord opgemaakt.[6]
Voor "Prutske" ontving ik een paar proeven van illustratie, die hierbij gaan maar ik vroeg aan Cleiren nog een paar proeven van penteekeningen te willen leveren; zoodra ik die ontvang, stuur ik ze op.[7]
Ook voor Loquela is het papier vergund en zal ik U eerlang het akkoord of ten minste een ontwerp van akkoord voorleggen.[8] Kan U mij een ex[emplaar] voor de zetters laten sturen? We kunnen het ook medenemen bij ons aanstaande bezoek.
Inmiddels groet ik U[ E]ed[ele]
Hoogachtend,
(handtekening Joris Lannoo)
P[ostscriptum] 1 — We wenschen voor alle werken uit De Lijsternestreeks telkens een ander teekenaar aan het werk te zetten, zoodat alle teekenaars, die eenigszins naam of bekwaamheid hebben, aan deze uitgave medewerken. Een hulde van de teekenaars uit Vlaanderen aan uw werk! J[oris ]L[annoo]
2. — Proef v[an] De Maanden in de eerste dagen.
Alles is gezet nagenoeg. J[oris ]L[annoo]
Alles is gezet nagenoeg. J[oris ]L[annoo]
Annotations
[1]
Door de papierschaarste was het voor de drukkerijen moeilijk om aan voldoende papier voor hun uitgaven te geraken: eerst moest de goedkeuring gevraagd worden bij de Propaganda-Abteilung, daarna pas kon het beschikbare papier door de Papiercentrale gedistribueerd worden. Verder werden er van overheidswege nog allerlei beperkingen opgelegd, zoals het verminderen van het aantal bladzijden, kleinere formaten en lagere oplagen. 'Formaliteiten in zake papierbevoorrading', in: Mededeelingen van de VBVB en van de Vlaamschen Uitgeversbond, XIII, Nr. 1-2, Januari 1942, p. 4
[2]
Naar aanleiding van het verschijnen van de elfde (1941) en twaalfde druk (1942) van De vlaschaard ontstond er een geschil over het recht van uitgave. Volgens de firma L.J. Veen berustten de publicatierechten van dit boek bij haar zolang de firma Vlaschaard-voorraden ter beschikking had. Het feit dat ze af en toe toestemming gaf aan andere uitgeverijen tot het brengen van nieuwe drukken, betekende volgens haar niet dat zij van deze bescherming afstand deed. De firma Veen deed voor de verdediging van haar rechten beroep op een contract van 15 mei 1907, waarin staat dat bij elke herdruk van 1000 ex. de somma van Frcs. 750,- te betalen is en waardoor de uitgeverij dus automatisch het alleenrecht voor eventuele verdere uitgaven bezat. Brief van de firma Veen aan Stijn Streuvels van 08.11.1941, Letterenhuis, S 935/B2/Veen
Om het geschil in der minne te regelen, had de firma Veen één ontwerp-contract opgesteld in het belang van alle betrokken partijen. Joris Lannoo, die tegen bepaalde punten bezwaar aantekende, splitste het oorspronkelijke enkele akkoord in drie ontwerp-overeenkomsten op: uitgeverij Veen zou afstand doen van alle publicatierechten op het werk van Streuvels; de firma zou alle exploitatierechten op de voorraden afstaan aan Zonnewende; een derde overeenkomst was die tussen Lannoo en de firma Veen, die ook door Maurits De Meyer van Standaard Boekhandel en door Gilbert Grymonprez van Zonnewende ondertekend werd.
[3]
Deze werken zijn uiteindelijk niet verschenen in de Lijsternestreeks.
[4]
foto's van Streuvels die in de verschillende werken in de Lijsternestreeks zouden opgenomen worden.
[5]
In het lijstje stelt Joris Lannoo 8 illustrators voor om 9 verschillende boeken te illustreren:
- DORPSGEHEIMEN - De Jaegher
- DE BLIJDE DAG - Van Coppenolle Jr.
- OPENLUCHT - Van Coppenolle Sr.
- LEVENSBLOESEM - De Goey
- LANGS DE WEGEN - De Ruyck
- Dagen - Baudin
- HET UITZICHT DER DINGEN - Verbaere
- KERSTVERTELLINGEN
- GENOVEVA - Stuyvaert
[6]
Pas op 15 oktober 1942 vernemen we dat het papier toegekend werd. Lannoo stelt dan nog eens de vraag of er een akkoord kan afgesloten worden of dat Streuvels verkiest te wachten met de uitgave. Het duurde tot eind 1944 vooraleer het boek verscheen.
[7]
De proeven zijn niet bij de brief bewaard gebleven. Prutske is uiteindelijk niet verschenen in de Lijsternestreeks. Pas in 1945 verscheen een vierde, goedkope uitgave van dit werk: Prutske. Vierde druk.
[8]
Dit resulteerde in: Guido Gezelle, Loquela. Derde druk. Tielt, J. Lannoo, 1944-1945.
