<Resultaat 1498 van 2531

>

Geachte Heer Lateur,
Voor enkele weken ontving [ik] een drietal werken van Erwin Wittstock van wege Prof[essor] Teske, het hoofd van de Propaganda Abteilung te Brussel. Hij zocht een uitgever om een dezer werken te vertalen en ik heb in princiep er in toegestemd, indien ik die passend voor ons volk vond. Nu had ik graag dat U die bij gelegenheid zoudt lezen en me uw oordeel zeggen. En ook meteen vernam ik gaarne of U bereid zoudt zijn er een van te vertalen ofwel een bloemlezing van het beste uit de drie bundels, vermits het toch afzonderlijke novellen zijn.
U kan de lezing rustig aanpakken: haast heb ik niet, maar nu Wittstock hier en daar in het land een lezing hield,[1] zal het voor U misschien aanlokkelij[k] zijn dadelijk te weten wat die schrijft uitgaf.[2]
Met beste groeten,
(handtekening Joris Lannoo)

Annotations

[1] De 'Propaganda-Abteilung' wou de Duitse cultuur in Vlaanderen verspreiden. Daartoe werden Duitse boekhandels geopend, Duitse boekententoonstellingen en literaire avonden georganiseerd en verschenen vertalingen in het Nederlands van raszuiver Duits werk. Ook de toneelstukken werden door de 'Propaganda-Abteilung' geregeld. In plaats van de gebruikelijke Franse toneelstukken werden nu Duitse toneelstukken opgevoerd. Zo zetten de steden Keulen en Antwerpen in juni 1943 de Keulse Hanze-cultuurdagen op touw, twee maanden later was het de beurt aan Brussel met Vlaams-Duitse cultuurdagen. In het kader van deze campagne zal Wittstock uitgenodigd geweest zijn. Precieze data hebben we niet kunnen achterhalen. Ludo Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis., p. 424
[2] Cf. verder de brieven van Joris Lannoo aan Stijn Streuvels van 15 en 16 februari 1943. Streuvels' dochter Dina Lateur vertaalde uiteindelijk Der Hochzeitsschmuck van Erwin Wittstock.

Register

Naam - persoon

Lateur, Frank (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Teske, Hans (° Hamburg, 1902 - ✝)

Hoogleraar germanistiek, censor bij de Propaganda-Abteilung.

Teske studeerde aanvankelijk aan de universiteit van Hamburg. Van Hamburg ging hij naar Heidelberg, waar hij in 1924 promoveerde op een proefschrift, getiteld Het binnendringen van de Hoogduitsche Schrijftaal in de Nederlandsche stad Lüneburg. Hij werd medewerker aan het Deutsche Rechtswörterbuch (Pruisische Academie van Wetenschappen) en vestigde zich in 1927 als privaatdocent te Heidelberg. In 1934 werd hij naar Hamburg geroepen voor een leerstoel in de Germaanse Filologie, vooral op het gebied van het Nederduits. Teske was tevens de leider van het Hamburger Wörterbucharchiv aan de Hanzische Universiteit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Teske censor bij de Propaganda-Abteilung.

Wittstock, Erwin (° 1899-02-25 - ✝ 1962-12-27)

Duitstalige prozaschrijver uit Roemenië.

Naam - instituut/vereniging

Propaganda Abteilung

Na de inname van Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog en na het uitbouwen van de 'Militärverwaltung', het militaire bestuur, was er nood aan een propaganda-afdeling ('Propaganda Abteilung') om de nieuwsmedia onder controle te houden. De propaganda-afdeling, met hoofdzetel te Brussel, liet zich vooral in met culturele aangelegenheden. Zo bestonden er afdelingen ('Staffeln'), die elk voor één tak van de kunst instonden (pers, letterkunde, film, radio, ...). De propaganda-afdeling activeerde enkele instellingen. In de eerste plaats werd na de Duitse inval het distributie-agentschap Dechenne (ontstaan in 1908 als 'Agence Dechenne. Messageries de la Presse') opnieuw in werking gesteld als filiaal van het 'Reichsverband deutscher Zeitungsverleger' (RVDZ). Het agentschap verwierf een monopoliepositie voor het verdelen van kranten en tijdschriften, maar het beschikte eveneens over een boekhandel, die naast het distribueren van uitgaven ook haar eigen herdrukken op de markt bracht. Door de papierschaarste was het voor de drukkerijen moeilijk om aan voldoende papier voor hun uitgaven te geraken: eerst moest de goedkeuring gevraagd worden bij de 'Propaganda Abteilung', daarna pas werd het beschikbare papier gedistribueerd door de Papiercentrale. Verder werden er van overheidswege nog allerlei beperkingen opgelegd, zoals het verminderen van het aantal bladzijden, kleinere formaten en lagere oplagen.

Indextermen

Naam - instituut/vereniging

Propaganda Abteilung

Naam - persoon

Lateur, Frank
Teske, Hans
Wittstock, Erwin

Titel - andere werken

Der Hochzeitsschmuck