Baudin, Fernand

Tekenaar, illustrator, boekontwerper.

Het typografische oeuvre van de boekverzorger Fernand Baudin strekt zich over meer dan een halve eeuw uit. Selfmade man als typograaf heeft hij gedoceerd in de school van Ter Kameren te Brussel, later aan het Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst & Stedebouw te Antwerpen. Terzelfdertijd is hij als (typo)grafisch adviseur van gerenommeerde uitgeverijen opgetreden. In 1983 nam hij op uitnodiging van de Universiteit van Amsterdam deel aan een internationale tentoonstelling van vermaarde typografen. Het jaar daarop kende de jury van de 'Grands Prix de la Société des Gens de Lettres de France' hem de 'Prix exceptionnel du Comité' toe voor zijn handboek La typographie au Tableau noir, waarin ieder die zich tot publiceren geroepen voelt, de rudimentaire begrippen van de typografie aantreft.

De leesbaarheid is het eerste en voornaamste streefdoel van Fernand Baudin: een tekst moet door zijn 'visualisering' uitnodigen tot lezen. Hij heeft zich inderdaad altijd voorgesteld niet als (boek)kunstenaar maar als technicus in dienst van de lezer. Overtuigd van de sociale dimensie van het schrift, heeft hij in talloze geschriften nooit nagelaten het nut, ja de noodzaak, te doen inzien van een verbetering van schrijfmethoden en -onderricht. Zelf hanteert hij nieuwe aantrekkelijke schrijfwijzen met balpen en viltstift. Fernand Baudin bezweert de computergebruikers, die thans over enorme mogelijkheden en een grotere waaier lettertypen beschikken dan de grootste drukker ooit tevoren, opnieuw, na de middeleeuwse kopiisten, te leren zelf hun teksten vorm te geven.

Claes, Ernest (° Zichem, 1885-10-24 - ✝ Ukkel, 1968-09-02)

Vlaams schrijver en letterkundige.

Claes promoveerde tot doctor met een dissertatie over Potgieter (1910). Hij werd journalist, in 1913 trad hij in dienst als ambtenaar bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers (tot 1951) en hij streed tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij is één van de meest gelezen en meest vertaalde Vlaamse schrijvers. Hij schreef, vaak humoristisch, liefst over zijn geboortestreek, de omgeving van Zichem. Daar situeert zich ook zijn meest bekende boek De Witte (1920, verfilmd in 1934). Naast levensechte en grappige verhalen (Sichemsche Novellen, 1921), schreef hij ook ontroerende werken (Jeugd, 1940; De moeder en de drie soldaten, 1939). Hij blonk uit in de kunst van het typeren (Wannes Raps, 1926; Pastoor Campens zaliger, 1935) en enkele malen ook in stilistische bekwaamheid (Floere het fluwijn, 1950).

Lateur, Frank (° Heule, 1871-10-03 - ✝ Ingooigem, 1969-08-15)

Geboren als Frank Lateur en bakker van opleiding, maar onder zijn pseudoniem Stijn Streuvels als prozaschrijver bekend geworden in tijdschriften als Van Nu en Straks, Vlaanderen, De Gids en De Nieuwe Gids. De vlaschaard (1907) en De teleurgang van den waterhoek (1927) zijn twee van zijn bekendste romans.

Van Coppenolle, Martha (° 1912 - ✝ 2004)

Vlaamse grafische kunstenares die erg productief was als illustratrice en vormgeefster voor allerhande boeken.

Verbaere, Herman (° Wetteren, 1906-03-13 - ✝ Wetteren, 1993-08-26)

Schilder, tekenaar, aquarellist, lithograaf.

Herman Verbaere leerde de basisbeginselen van zijn beroep al vroeg in de drukkerij van zijn vader. Hij volgde lessen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent. In diezelfde stad werd hij op 28-jarige leeftijd leraar in de grafiek aan de Technische Scholen van de stad Gent, maar 2 jaar daarvoor was hij al tot leraar benoemd voor Sierkunst en Lettertekenen aan de Akademie te Wetteren. Hij specialiseerde zich in de toeristische kunstaffiche, waarin hij internationale vermaardheid verwierf. Hij maakte affiches voor de Wereldtentoonstelling in Parijs (1937) en voor de Oberammergauspelen van 1938. Bovendien ontwierp hij tal van postzegels. Hij trok met zijn schetsboek en schildersezel vaak naar het buitenland, maar als schilder vereeuwigde hij vooral de schoonheid van Vlaanderen.

Propaganda Abteilung

Na de inname van Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog en na het uitbouwen van de 'Militärverwaltung', het militaire bestuur, was er nood aan een propaganda-afdeling ('Propaganda Abteilung') om de nieuwsmedia onder controle te houden. De propaganda-afdeling, met hoofdzetel te Brussel, liet zich vooral in met culturele aangelegenheden. Zo bestonden er afdelingen ('Staffeln'), die elk voor één tak van de kunst instonden (pers, letterkunde, film, radio, ...). De propaganda-afdeling activeerde enkele instellingen. In de eerste plaats werd na de Duitse inval het distributie-agentschap Dechenne (ontstaan in 1908 als 'Agence Dechenne. Messageries de la Presse') opnieuw in werking gesteld als filiaal van het 'Reichsverband deutscher Zeitungsverleger' (RVDZ). Het agentschap verwierf een monopoliepositie voor het verdelen van kranten en tijdschriften, maar het beschikte eveneens over een boekhandel, die naast het distribueren van uitgaven ook haar eigen herdrukken op de markt bracht. Door de papierschaarste was het voor de drukkerijen moeilijk om aan voldoende papier voor hun uitgaven te geraken: eerst moest de goedkeuring gevraagd worden bij de 'Propaganda Abteilung', daarna pas werd het beschikbare papier gedistribueerd door de Papiercentrale. Verder werden er van overheidswege nog allerlei beperkingen opgelegd, zoals het verminderen van het aantal bladzijden, kleinere formaten en lagere oplagen.