STYN·STREUVELS
Ingoyghem den 1sten April, '43
Zeer vereerde D[octo]r Spemann,
Dat Gij intusschen hard gewerkt hebt, kan ik mij voorstellen en ik heb er de bewijzen van gekregen, o[nder andere] met de deeltjes der nieuwe serie "Sonderausgabe" die er zeer net en ordentelijk uitzien en een schoone aanwinst voor het buitenland, wanneer de duitsche boeken zoo moeilijk te krijgen zijn.[1] Ik stel me voor: wat het worden kan, als gelijk Tauchnitz, er eens eenige duizend deeltjes van deze Sonderausgabe zullen verschenen zijn![2]
HEULE - Dat kunnen wij gerust nog een tijd laten rusten. Wanneer de twee andere deelen zullen gereed komen, valt grootelijks te betwijfelen, en kan best nog ja-ren op zich laten wachten,[3] want, vooreerst lig ik met den herdruk van die 26 boekdeelen van de zoogenaamde "Lijsternestreeks" die beurtelings de een na de ander van de pers komen[4] (Nu pas kwam "Stille Avonden" gereed) en enkele daarvan moeten om zeggens geheel herschreven worden, daarbij komen dan nog: herzien en verbeteren van drukproeven en andere uitgaven. Men is bezig namelijk aan een nieuwe goedkoope uitgaaf van De Vlaschaard,[5] en omdat daarmede het 200000-ste ex[em]pl[aar] bereikt wordt, komt er eveneens eene oplaag van 1000 genummerde luxe-e[xemplaren] met aquarellen geïllustreerd door Saverijs. Er komt ook een goedkoope uitgaaf, op 50.000 ex[em]pl[aren] van Minnehandel! Gij ziet dat er toch nog papier is in de wereld!
Met dit alles, valt er voorloopig aan geen mémoires veel te denken.
Met dit alles, valt er voorloopig aan geen mémoires veel te denken.
DE MAANDEN - Den heer Ackermann heb ik reeds zijn lijst "schwieriger Ausdrücke" opgestuurd, en alle verdere noodige uitleg verschaft. Hij schreef mij eveneens dat hij het exempl[aar] met de correctie aan U had teruggestuurd.[6] Als U er geen bezwaar tegen hebt, zou ik willen vragen of het mogelijk is dit ex[em]pl[aar] van U terug te krijgen - het mijne is verloren gegaan, en ik zou er aan houden er één te hebben voor mijn archief.
FLACHSACKER - Van Frau Valeton kreeg ik zoo even een schrijven waarbij zij mij ook een lijstje stuurt van woorden en uitdrukkingen die haar onverstaanbaar voorkomen.[7] Ik heb haar onmiddellijk den gevraagden uitleg gestuurd.
Van de Terra, geen nieuws! Uit derde hand echter vernam ik dat er met de film iets niet in orde is, of zijn zou, en hij blijft haperen bij de censuur. Men zegde namelijk dat een groot gedeelte zou moeten herdaan worden... toekomenden zomer! Of het nu waar is?[8]
Van de Terra, geen nieuws! Uit derde hand echter vernam ik dat er met de film iets niet in orde is, of zijn zou, en hij blijft haperen bij de censuur. Men zegde namelijk dat een groot gedeelte zou moeten herdaan worden... toekomenden zomer! Of het nu waar is?[8]
[Moviv] zu
den Ver
trägern
gelegtEXPORTAUSGABE - Ik verklaar mij akkoord met Uw voorstel om "Knecht Jan" en "Prutske" daar te laten verschijnen, aan de door U gestelde voorwaarden. Dit kan dan later, als 't pas geeft, nader vastgesteld worden.[9]
den Ver
trägern
gelegtEXPORTAUSGABE - Ik verklaar mij akkoord met Uw voorstel om "Knecht Jan" en "Prutske" daar te laten verschijnen, aan de door U gestelde voorwaarden. Dit kan dan later, als 't pas geeft, nader vastgesteld worden.[9]
DIE STOLZE NYMPHE - Ik ben geheel van Uw meening dat het best ware dit boek bij Die Poorte (Herrn Thiry) in nederlandsche vertaling te laten verschijnen; het komt daar beter op zijn plaats. Ik twijfel er echter grootelijks aan of Dina zal te vinden zijn die vertaling aan te gaan, daar de condities van den heer Thiry in zake hon[or]ar[ium] de moeite van een verzorgde vertaling niet loonen. Bij andere uitgevers is men vrij wat royaler dan bij "Die Poorte"! Zij heeft nu zoo pas het zware werk: "Tsoeshima" van [Frank] Thiess, van de baan, dat reeds verschenen is en veel bijval geniet.[10] Voor 't oogenblik is zij bezig aan de vertaling [2]van Erwin Wittstock's Der Hochzeitsschmuck - op bestelling van den uitgever.[11]
Voor 't overige gaat het ons allen goed - we zijn inderdaad bevrijd voor oorlogsrampen, genieten van het vroege lenteweer en verwachten een voorspoedigen zomer... voor de opbrengst in den tuin! Er bestaat ook geen gevaar voor mij om opgeëischt te worden om op het vreemde of door het Arbeitsambt" te moeten gaan werken! In dees tijden heeft men er voordeel bij, de "zeventig" overschreden te hebben!
Met minzamen groet
(handtekening Stijn Streuvels)
P[ostscriptum] Er valt nog eene kwestie te bespreken.
Ik ben namelijk sedert eenigen tijd in betrek met een uitgever uit Spanje (Ediciones Nausica, Canuda, 28, Barcelona) Daar heeft men van mij "Die Ernte" (De Oogst)- vertaald en uitgegeven.[12] Zij hebben mij geschreven het bedrag van het overeengekomen honorar[ium] aan U te zullen uitbetalen (omdat bedragen naar België zenden niet toegelaten wordt) Dit moeten ze reeds gestort hebben, want nu vraagt de uitgever mij in brief van 12 Maart,: of ik dit bedrag van den heer A[dolf] Spemann uit Stuttgart reeds ontvangen heb, en of het mij overgemaakt werd? Nu is de vraag: kan dat, of is het mogelijk dat het bedrag aan U kan worden overgemaakt en door U op mijn crediet geboekt?? Mag ik hier omtrent Uw advies vernemen?[13]
Ik ben namelijk sedert eenigen tijd in betrek met een uitgever uit Spanje (Ediciones Nausica, Canuda, 28, Barcelona) Daar heeft men van mij "Die Ernte" (De Oogst)- vertaald en uitgegeven.[12] Zij hebben mij geschreven het bedrag van het overeengekomen honorar[ium] aan U te zullen uitbetalen (omdat bedragen naar België zenden niet toegelaten wordt) Dit moeten ze reeds gestort hebben, want nu vraagt de uitgever mij in brief van 12 Maart,: of ik dit bedrag van den heer A[dolf] Spemann uit Stuttgart reeds ontvangen heb, en of het mij overgemaakt werd? Nu is de vraag: kan dat, of is het mogelijk dat het bedrag aan U kan worden overgemaakt en door U op mijn crediet geboekt?? Mag ik hier omtrent Uw advies vernemen?[13]
Annotations
[1]
In deze brief antwoordt Streuvels op alles wat Spemann op 10 maart 1943 schreef.
[2]
De "Tauchnitz-uitgaven" was een zeer populaire uitgave van werken van Britse en Amerikaanse auteurs op het continent. De reeks werd in 1842 opgericht en liep tot 1943. Ze werden verkocht als goekdope paperback edities (die door de gebruikers werden ingebonden).
[3]
In Ingoyghem II getuigde Streuvels over deze autobiografische geschriften: 1939 - Eindelijk het voornemen om te beginnen aan de gedenkschriften, die zouden verdeeld zijn over drie boeken - de drie levensperioden afgelopen op drie dorpen: Heule, Avelghem en Ingoyghem. Een terugblik over 't hele leven, vanaf de eerste kinderjaren. En verder: 1940 - Nu kan ik rustig doorwerken aan het boek De Maanden en aan Heule. Ah! jeunesse - 'l homme ne la possède qu'un temps et le reste du temps la rappelle (Gide). Ik voel er mij tegenover als een derde persoon. Ingoyghem II, p. 180-181 en p. 195.
- Heule verscheen in 1942 bij Zonnewende te Kortrijk met een oude kaart van Heule en 20 foto's.
- Avelghem werd in 1946 in samenwerking tussen Lannoo te Tielt en de Standaard Boekhandel te Antwerpen uitgegeven en verscheen daarmee als nummer 27 in de Lijsternestreeks met een foto van Stijn Streuvels.
- Ingoyghem werd in twee delen gepubliceerd. Ingoyghem 1904-1914 werd bij 't Leieschip te Kortrijk uitgegeven in 1951, pas 6 jaar later bracht Desclée De Brouwer Ingoyghem II. 1914-1940 op de markt.
[4]
De Lijsternestreeks werd vanaf 1941 in Vlaanderen uitgegeven door de Tieltse uitgeverij Lannoo in co-productie met de N.V. Standaard Boekhandel te Antwerpen. Aanvankelijk waren 26 delen aangekondigd, maar uiteindelijk kwamen maar 10 delen van de pers. In Nederland werd de reeks door de uitgeverij L.J. Veen onder eigen uitgeversadres op de markt gebracht. P. Thiers, Oog in oog met Streuvels, p. 49.
[5]
Uiteindelijk zouden in 1943 twee uitgaven van De vlaschaard van de pers komen:
- De vlaschaard. Dertiende druk.
- De vlaschaard. Veertiende druk. 162e tot 199e duizend.
[6]
Spemann was in 1941 op zoek gegaan naar een geschikte vertaler voor de Duitse vertaling van De maanden. Op 3 april 1941 is er nog niets beslist. Op 21 mei 1941 geeft Spemann de vertaalopdracht aan Hechtle omdat Valeton niet vrij was. Op 2 maart 1942 blijkt dat Hechtle pas in de loop van de maand maart klaar zal zijn met haar vertaling. Op 6 augustus 1942 schrijft Spemann dat hij sterk teleurgesteld is in Hechtle en De maanden zal geven aan Valeton. Dit wordt bevestigd in een brief van 13 augustus 1942; Hechtle is verontwaardigd. Op 1 september 1942 blijkt dat Valeton De vlaschaard moet vertalen, zodat de vertaling van De maanden uiteindelijk in de handen komt van Werner Ackermann. Op 28 september 1943 schrijft Spemann dat Ackermann en Jacobs ongetwijfeld de beste Streuvelsvertalers zijn. Pas op 31 mei 1944 worden de correctiekaternen naar Streuvels gestuurd. Vanaf augustus 1944 is er een volledige black-out tussen Stuttgart en Ingooigem.
Van De maanden verschijnt pas in 1945 voor het eerst een Duitse vertaling: Die zwölf Monde.
[7]
Dit schrijven vonden we niet terug in de geraadpleegde archieven.
[8]
Geen verdere informatie.
[9]
Enkel van Prütske werd een 'Sonderausgabe' op de markt gebracht.
[10]
Frank Thiess, Tsoeshima. De roman van een zeeoorlog. Kortrijk, Zonnewende, 1942. Vertaling van Dina Lateur en W. Veerbeek. Oorspronkelijke titel: Tsushima: die Geschichte eines Seekrieges.
[11]
Streuvels' dochter Dina Lateur vertaalde Der Hochzeitsschmuck van Erwin Wittstock: Erwin Wittstock, Het bruidsjuweel. Tielt, J. Lannoo, 1944. Vertaald door Dina Lateur e.a.
[12]
In haar schrijven van 13 februari 1942 vroeg de Spaanse uitgeverij Libreria Nausica aan Streuvels de toelating en de voorwaarden tot het uitbrengen van een Spaanse vertaling van Die Ernte (De oogst). Op 23 februari gaf Streuvels de Spaanse uitgeverij een positief antwoord. Gilbert Grymonprez hielp Streuvels een handje bij het vertalen van de brieven uit en naar het Spaans. De brieven bevinden zich integraal in het Letterenhuis (S 935/B2/Libreria Nausica).
[13]
Cf. antwoord van Adolf Spemann in zijn brief aan Streuvels van 19 april 1942.
