FRANK·LATEUR
1 Juni '23
Waarde Uitgever,
Het loopt altijd verkeerd als men van twee kanten uit, eene zaak met een derden persoon wil afhandelen! Uit Amsterdam krijg ik bericht de uitgave van "Kerstekind" niet te laten doorgaan.[1] Wat er tusschen U beiden — terwijl ik aan 't onderhandelen was — is voorgevallen, weet ik niet. De firma Veen ziet er natuurlijk eene "zaak" in, en wil er waarschijnlijk uit profiteeren — als 't zòò moet gaan zie ik er beslist van af. 't Best ware nu dat Gij 't mij overlaat om die kwestie met Veen te beredderen, — ik zal hooren of het mogelijk is er 't ding door te krijgen — anders laten we die uitgave voorloopig rusten en doen met Tolstoï voort.[2]
De prijs-opgave v[oo]r L[and] & Leven schijnt Veen ook niet voordeelig en het boek zou nu beslist in Holland gedrukt worden.[3] Voor mij is het eene ontlasting, want het werd tijd dat ik er van af was [2]en met een Belgischen drukker zou het zonder-eind geworden zijn.[4]
Zoover staan we dus.
Hoogachtend
(paraaf Stijn Streuvels)
Annotations
[1]
Op 28 mei 1923 schreef de firma Veen aan Streuvels: Lannoo-Maes wordt lastig! Hij biedt mij "Kerstekind" kleine uitgave aan, terwijl wij (U en ik), nog aan het onderhandelen zijn. Als U de groote editie mee helpt exploiteeren is het toch het beste de kleine te bewaren, tot deze editie weg is. L. schrijft, dat hij al begint! Wilt U misschien Lannoo tot eenig geduld aansporen en tot uitstel? Het postscriptum: ik telegrafeerde Lannoo "niet in orde". Brief in Letterenhuis, S 935/B2/Veen
[2]
Cf. verder de brief van Stijn Streuvels aan Joris Lannoo van 23 juni 1923.
[3]
Op 28 mei 1923 schreef de firma Veen aan Streuvels: Als drukkerij Verbeke voor 2000 drukken en papier van "Land en Leven" 840 franken per vel van 16 bladzijden berekent, dan ben ik liever bij Thieme en gelieve U mij kopy, platen en verdere gegevens toe te zenden, daar ik er dan beter zelf nog het oog op kan houden [...] de prijs is van dien aard, dat ik beter in Nederland kan blijven. Brief in Letterenhuis, S 935/B2/Veen
[4]
Dat Streuvels geen hoge dunk had van Vlaamse drukkers mag blijken uit het volgende. Over het waarom van de vlucht naar Nederland van Vlaamse auteurs had Streuvels in Het boek in Vlaanderen van 1930 harde taal gesproken. In Vlaanderen zijn acht op de tien uitgevers zelf drukker, dit is: zij spelen uitgever om den slappen tijd in de drukkerij aan te vullen met werk voor de zetters, het is iets als een bij-postje; acht op de tien zijn zelfs geen drukker van vak (toevallig drukker geworden!), hebben slecht materiaal, geen meestergast die vakopleiding genoten heeft, en knechten die er natuurlijk nog minder van weten. Dat is de uitspraak niet van mij, maar van een meester-drukker uit Holland aan wien ik de vraag stelde: hoe komt het dat men hier zulk slordig drukwerk levert en bij U in Holland alles zoo verzorgd is? Als men in Vlaanderen verzorgd drukwerk wil hebben, moet men "alles zelf uitkiezen, schikken en samenstellen: papier, formaat, letterspiegel, enz." Ludo Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis., p. 223
