4 Januari, '30
Beste Heer Lannoo,
Hierbij revisie van "Bruidslied" en contract.[1]
In Uw brief van 28 l[aatstleden][2] is de "uiteenzetting" alles behalve duidelijk.
- 1) Ik maak U opmerkingen over de vette i's en de scheeve l's in Uw drukwerk,[3] en ik krijg eene tirade over het vak van uitgever met beschouwingen over finantieelen toestand, enz[ovoort] In Uwe plaats zou ik eerst voor goede machines gezorgd hebben en daarna voor ruime werkplaatsen.
- 2) Als ik drukker was en ik kreeg copie op mijne pers gelijk "De Geboorte van Christus" dan zou ik Verschaeve cadeau gedaan hebben van 100 ex[em]pl[aren] op Van Gelder,[4] en voor mezelf en mijne vrienden zou ik 10 ex[em]pl[aren] getrokken hebben op Japansch papier.[5]
- 3) Een cataloog is toch om in te kijken, meen ik? Bruidslied stond er niet in vermeld,— hoe kon ik dan weten aan welken prijs dat boek in den handel komen zou?[6]
- 4) Voor de andere mijner boeken heb ik inderdaad opgemerkt dat de prijzen weer verhoogd waren. Aan Uwe stelling desaangaande heb ik niet veel, en aan Uwe "uiteenzetting" nog minder. Gij vindt U niet verplicht... enz[ovoort][7] Ik vind U goed! En... als ik U wèl verplicht vind?! Waartoe dient een contract dan? Uwe beschouwingen gaan mij niet aan, dat zijn dingen die een uitgever voorzien moet eer hij een contract teekent. De verkoopprijs staat er toch in vermeld. En als Gij U niet verplicht vindt deze clausuul te volbrengen, vind ik mij evenmin verplicht de àndere te volbrengen. Wat zegt Gij er van als ik van "Kerstekind" eene uitgaaf laat verschijnen die ik aan Vijf fr[anc]s in den handel breng naast de Uwe aan 6.50 fr[anc]s???
- 5) Zoudt Gij niet denken dat Gij verder komen zoudt met Uwe uitgaven wat beter te verzorgen, dan Uwe faam te handhaven van goedkoopen uitgever?
- 6) Aan kleingeestigheid van een uitgever laat ik mij weinig gelegen, en ik heb liever zakelijk te blijven waar het over "zaken" gaat. Wat de vriendelijkheid mijner brieven betreft — (bewaar die brieven maar zorgvuldig, zij kunnen later als bewijs dienen dat ik iets heb trachten te doen om de slordigheid bij de Vlaamsche drukkers te keer te gaan) — het is mijne gewoonte tegen mijne familie en tegen mijne beste vrienden te zeggen wat ik hun te zeggen heb,— aan de anderen verklets ik geen woord en als de zaken verkeerd loopen, laat ik ze afhandelen door een advokaat.
- 7) De reden waarom Abramsz U aanzet de boeken terug te koopen, zal U wel niet onbekend zijn? Hij kan namelijk zulk drukwerk in Holland niet op de markt brengen.[8] En hadt Gij de àndere zaken maar ongemoeid gelaten, dan zou Land en Leven B[ijvoorbeeld] hier aan den prijs van 55 fr[anc]s gebleven zijn en niet aan 75 fr[anc]s en de serie van 15 deelen[9] aan 150 fr[anc]s in plaats van 210 fr[anc]s
- 8) Aan schitterenden verkoop verwacht ik mij niet, en naar "herdrukken" heb ik U nooit gevraagd. Het is gewoonte bij alle uitgevers dat ze om het jaar een "staat" van hun voorraad aan de auteurs laten geworden. In Vlaanderen moet men daar telkens naar vragen, en het wordt dan nog verkeerd uitgelegd. De staten die ik van U ontvang, zien er anders nog al grappig uit[10]:
- Voorraad op 1 Januari 1929 "Jaar Nul": 2719 ex[em]pl[aren]
- " " " " 1930 " " : 3600 " (bijgroei : 881 ex[em]pl[aren]!)
- Voorraad op 1 Januari 1929 "Geluk in 't Huishouden": 2530 ex[em]pl[aren]
- " " " " 1930 " " " : 3024 " (bijgroei : 494 ex[em]pl[aren])
Hoogachtend
(handtekening Stijn Streuvels)
Annotations
[1]
Het contract wordt bewaard in het Letterenhuis (S 935/C).
[2]
Cf. brief van Joris Lannoo aan Stijn Streuvels van 28 december 1929.
[3]
Streuvels maakte deze opmerkingen in zijn brief aan Joris Lannoo van 26 december 1929.
[4]
Het betreft hier een overdruk van De Geboorte van Christus uit het vierde nummer van de tiende jaargang (december 1928) van het tijdschrift Gudrun, p. 97-107 en p. 140 tot 150. Lannoo drukte het 24 pagina's tellende boekje op 100 exemplaren. Op de eerste pagina wordt vermeld: niet in den handel
Drukkerij J. Lannoo, Thielt.
Drukkerij J. Lannoo, Thielt.
Van Gelder papier is papier van fijne kwaliteit, in gebruik sinds 1870 door de Nederlandse firma Koninklijke Papierfabrieken Van Gelder en Zonen. Het werd en wordt veel gebruikt in Europa voor luxe-uitgaven, vooral in Frankrijk, waar het gekend is als 'papier de Hollande'. G.A. Glaister, Encyclopedia of the Book. London, The British Library; New Castle DE, Oak Knoll Press, 1996, p. 497
[5]
Japans papier wordt gemaakt van de bast van moerbeibomen in Japan. Het heeft een zijdeachtig uiterlijk en komt voor in diverse gewichten. De kleur is gewoonlijk crème of naturel. Het papier wordt gebruikt voor doelen waarvoor grote duurzaamheid vereist is. GWP, deel 12, p. 435
[6]
In de catalogi waarover wij beschikken, wordt Het bruidslied wel vermeld.
[7]
Op 28 december 1929 schreef Lannoo dat hij zich niet verplicht voelde, in tijden van inflatie en bij onmiddellijke uitbetaling van het ereloon, de afgesproken prijzen te behouden.
[8]
De Vlaamse drukkers bleven wat distributie, honorering, maar vooral wat druktechiek betreft, telkens een stroomversnelling achter op hun Nederlandse collega's. Streuvels, die in beide landen liet drukken, schreef hierover in Het boek in Vlaanderen: Ik heb het beproefd met Vlaamsche drukkers-uitgevers die de partij van een oplaag aan een Hollandschen uitgever zouden overmaken. De uitkomst was: zulke boeken blijven liggen, kunnen we in Holland niet aan de man brengen, het publiek is gewend en wil verzorgd drukwerk. Het boek in Vlaanderen, 1930, p. 25-26
[10]
Cf. de overzichten in de respectieve brieven van Joris Lannoo aan Stijn Streuvels van 28 december 1929 en 14 januari 1929.
[11]
Uit de brief van Joris Lannoo aan Stijn Streuvels van 6 januari 1930 kunnen we afleiden dat het hier om de transportkosten voor de 81 exemplaren van Reinaert gaat, waarvan het ereloon voor Het bruidslied (2000 fr.) wordt afgetrokken.
