Cayman, Hendrik (° Blankenberge, 1894-07-16 - ✝ Vorst, 1946-10-03)

Uitgever.

Studeerde aan het atheneum te Brugge. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaf Cayman Nederlandse les aan de Duitse plaatscommandant van Blankenberge. Daar ontmoette hij Jan D. Domela Nieuwenhuis Nyegaard en Jan De Boevé. Via die weg werd hij activist en sloot hij aan bij het radicale Jong-Vlaanderen. Bij de invoering van de bestuurlijke scheiding in 1916 werd hij benoemd tot ambtenaar in de vernederlandste administratie te Brussel. Cayman wilde weg uit Blankenberge omdat zijn activistisch engagement hem het leven aldaar onmogelijk maakte. Tevens was hij als student ingeschreven aan de door de Duitsers vernederlandste Gentse universiteit (von Bissing Universiteit). Bij het einde van de oorlog vluchtte hij naar Duitsland en werd hij uit zijn ambt ontzet. Cayman keerde vrij snel naar België terug en vestigde zich in 1924 in Brugge, waar hij de flamingantische uitgeverij en boekhandel Cultura opzette. In de jaren na 1922 stond hij in dienst van de groep rond Robrecht De Smet en Josué De Decker, die vanuit Nederland de Jong-Vlaamse traditie wilden voortzetten onder een Groot-Nederlandse, antidemocratische en pro-Duitse vlag. Zij hadden het weekblad Vlaanderen als belangrijkste medium. Zo beheerde Cayman het Algemeen Vlaamsch Nationaal Secretariaat in Gent dat ook een Centraal Persbureau omvatte. In feite was deze organisatie een inlichtingen-antenne en agitatiecentrum voor deze groep. Daarnaast deed Cayman veel redactie- en schrijfwerk voor het weekblad. De katholieke Cayman was een aanhanger van Joris Van Severen. Toen deze in onmin raakte met de groep rond Vlaanderen, koos Cayman voor Van Severen. In maart 1925 behoorde hij tot de stichters van het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond. Hij volgde Van Severen ook in het Verdinaso. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zette Cayman zijn engagement in de rechts-radicale vleugel van de Vlaamse Beweging in nationaal-socialistische zin voort. Hij werd lid van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap waaruit hij zich evenwel in de loop van 1943 terugtrok. Nadat hij in de repressietijd in een vroeg stadium ter dood veroordeeld was, werd hem nadien gratie verleend. Hij werd evenwel ernstig ziek en overleed in de gevangenis van Vorst.

Lannoo, Joris (° Tielt, 1891-02-20 - ✝ Tielt, 1971-12-08)

Directeur van drukkerij-uitgeverij Lannoo te Tielt.

Joris Lannoo begon zijn humaniorastudie aan het Tieltse college, maar moest die in 1909 noodgedwongen stopzetten. Op 1 juni 1909 nam hij samen met zijn broer Rafaël een kleine Tieltse drukkerij, drukkerij Horta, over. Na de Eerste Wereldoorlog, waarin hij als officier aan het front van de Yzer streed, bevond de uitgeverij zich in verval, maar door grote inspanningen werkte Lannoo zich opnieuw op. In 1929 vestigde hij zich in de Kasteelstraat, waar hij een groot bedrijf oprichtte en leidde tot in de jaren '60, toen een ziekte hem geleidelijk het werk uit handen nam en zijn zonen hem opvolgden. Hij gaf veel Vlaamse werken uit van o.a. Stijn Streuvels, Guido Gezelle, Emiel van Hemeldonck, ... Verder was hij ook nog stichtend lid van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen en van de Vlaamse Uitgeversbond. Hij legde contacten met Nederlandse uitgevers als de R.K. Boekcentrale, Van Langenhuysen en Veen, met wie hij jaren samenwerkte. Het bedrijf omvat thans drie afdelingen: drukkerij, grafiek en uitgeverij.

Mussche, Achilles (° Gent, 1896-08-12 - ✝ Gent, 1974-08-30)

Leraar, Vlaams dichter en prozaschrijver.

Mussche was achtereenvolgens onderwijzer, leraar en inspecteur bij het onderwijs. Daarnaast hield hij zich met literatuur, i.c. poëzie bezig. Door een accentverschuiving van het persoonlijke naar het algemeen-menselijke wordt zijn werk (o.a. De twee vaderlanden, 1927) als typisch humanistisch gekarakteriseerd. Naast eigen werk, concentreerde hij zich op dat van de zgn. groten uit de Nederlandse literatuur. Hij schreef o.a. een studie over Cyriel Buysse, een essay over Herman Gorter en een biografie Gedenksteen voor Rosa (1961). In 1930 en 1931 stelde hij een bloemlezing voor het middelbaar onderwijs samen.

Tolstoï, Ljev Nikolajevitsj (° Jasnaja Poljana [Rusland], - ✝ Astapowo [Rusland], 1910-11-20)

Graaf, Russisch schrijver.

In de jaren 1865-1869 publiceerde Tolstoï zijn meesterwerk, het grote epos Vojna i mir (= Oorlog en vrede). In de periode 1875-1877 volgde de tweede grote roman Anna Karenina. Van alle prominente Russische schrijvers van de 19de eeuw was Tolstoï de veelzijdigste en de grootste. Tot diep in de 20ste eeuw bleef zijn invloed doorwerken.

Van Rysselberghe & Rombaut

Gentse drukkerij-uitgeverij en boekhandel. Deze zaak op de Kouter (later Rombaut & Fecheyr) gaf in de jaren '20 o.m. werk van Cyriel Buysse uit, toen deze een publiek zocht in Vlaanderen.

L.J. Veen

Nederlandse uitgeverij die in 1887 door Lambertus Jacobus Veen was opgericht. De firma maakte naam door werk te publiceren van o.a. Louis Couperus en Stijn Streuvels.

Davidsfonds

Deze culturele en christelijke vereniging werd op 15 januari 1875 door de Leuvense studentenvereniging Met Tijd en Vlijt opgericht. Ze fungeerde als de tegenhanger van het vrijzinnige Willemsfonds en werd genoemd naar Jan-Baptist David. Het Davidsfonds bestaat nog steeds en heeft tot doel de algemene ontwikkeling van het Vlaamse volk te stimuleren. Lannoo hielp in 1913 bij de heroprichting van de Tieltse afdeling, waarvan hij in de zomer van 1928 een bestuursfunctie toegewezen kreeg.