16 September, '31
Waarde Heer Lannoo,
Hiermede verklaar ik mijn aanbod van geldelijke bijdrage voor het Yzermonument als ingetrokkken.[1]
- 1) Daar ik geen voldoende bescheid daarover mocht ontvangen, besluit ik dat Gij er niet hebt willen op ingaan.
- 2) In "Het Leieland" van Kortrijk - 13 Sept[ember] - lees ik dat mijne aanwezigheid bij de laatste Yzerbedevaart ongewenscht was.[2] Daaruit kan ik met recht vermoeden dat eene geldelijke bijdrage van mij eveneens ongewenscht zou zijn.
Bij die gelegenheid wilde ik aan het comiteit der Yzerbedevaart[3] een paar vragen stellen:
- 1) Waarom, als er in de bladen en door het comiteit zelf, op alle tonen uitgeschreeuwd wordt, dat iedereen welkom is te Dixmuide,- dat het de eenige gelegenheid is waar Vlamingen van alle schakeering kunnen samenkomen, worden door sommige bladen, een voor een, al de ongewenschten publiek genoemd, aangevallen en op den rooster gelegd?
- 2) Behoort die mis te Dixmuide tot het programma der plechtigheden der Yzerbedevaart, of niet?[4] Vroeger, toen die mis op de markt werd gelezen, gingen degenen er heen die wilden mis hooren,- nu echter geschiedt die mis voor àl wie op de Yzervlakte aanwezig is. Wàt dan voor de bedevaarders die niet-katholiek zijn? (als er nu eens eene fractie protestanten eene godsdienstige plechtigheid eischten?) Wat moeten degenen doen die geen mis willen bijwonen omdat zij ongeloovig zijn? En... degenen die - gelijk het met mij 't geval was - twee uur vroeger opstaan om naar Kortrijk eene ordentelijke mis bij te wonen in eene kerk, omdat zij dit verkiezen buiten die mis in openlucht?...
Ik heb me over niets te verontschuldigen, maar ik moet zeggen dat die mis aan het Yzerkruis te Dixmuide half gedaan was, eer ik wist dat zij begonnen was, en eer ik het altaar heb kunnen ontwaren.
Ik heb hierbij eenvoudig te verklaren, dat, gezien voor sommige menschen mijne aanwezigheid te Dixmuide ongepast is, ik evengoed thuisblijven kan, maar.... dat ik niet bereid ben om 't even naar wiens fluitje ook, te willen dansen,- ik heb heel mijn leven gedaan 't geen ik zelf goedvond, zonder in een of anderen zin muilen te trekken, en hoef aan niemand rekening te geven over 't geen ik goedvind te doen of te laten.
Het is enkel omdat het nu zoo gelegen komt dat ik U deze beschouwing mededeel,- aan de heeren van Het Leieland ('t is van je vrienden dat je 't hebben moet!) acht ik het de moeite niet waard te antwoorden.[5]
Intusschen met genegen groet
(handtekening Stijn Streuvels)
Annotations
[1]
Streuvels deed dit aanbod vermoedelijk mondeling op de twaalfde IJzerbedevaart te Diksmuide, die in 1931 op 23 augustus plaatsvond.
[2]
Leieland was een Vlaams-nationaal weekblad voor het arrondissement Kortrijk. Het hield op te verschijnen in 1935, toen de weekbladen van het VNV samengevoegd werden tot het weekblad Strijd. Het blad werd uitgegeven door de firma D'Heedene uit Kortrijk. Elektronische NEVB
[3]
Het IJzerbedevaartcomité werd in 1931 gevormd door de voorzitter Fr. Daels, ondervoorzitter M. Bulckaert (Veurne), schrijver-penningmeester Cl. De Landtsheer (Temse), raadsleden Oscar Dambre (Gentbrugge), Joris Lannoo (Tielt), G. Lefever (Gent), J. Rombouts (Mortsel), commissarissen Van Rompaey (Hoboken), Juul Platteau (Antwerpen). De leden waren op dat moment E.H. Jan Bernaerts (Antwerpen), J. Custers (Brussel), J. De Bondt (Diksmuide), F. De Pillecijn (Malmedy), J. Goossenaerts (St. Amandsberg), Jan Koninckx (Hasselt), M.J. Liesenborghs (Woluwe), Colomba Thiel (Merelbeke), Willem Maris (Bazel), Aug. Van Cauwelaert (Antwerpen), M. Van der Linden (Duffel), Art. Van Huffelen (Antwerpen), J. Van Neste (Boezinge), N. Verknocke (Oostende) en Eug. Verpoorten (Hasselt). Programmaboekje 'XIIe Bedevaart', Archief Joris Lannoo te Tielt, doos X, IJzerbedevaartcomité I
[4]
Het programmaboekje 'XIIe Bedevaart' ('Werk der jaarlijksche Bedevaart naar de graven van den IJzer (Vereeniging zonder winstgevend doel') vermeldt o.a. de volgende activiteit: (...) zal dit jaar de Openluchtmis in de IJzervlakte plaats hebben te 11 1/2 uur, zoodoende kunnen regelmatig de aankomende groepen zich geleidelijk begeven naar de IJzervlakte en er rustig post vatten in de weiden rondom het Monument, waar de H. Mis zal opgedragen worden. Archief Joris Lannoo te Tielt, doos XI, IJzerbedevaartcomité II
[5]
Cf. reactie van Joris Lannoo in zijn brief aan Stijn Streuvels van 17 september 1931.
