Ingoyghem den 6 November, '31
Waarde Heer Lannoo,
Zie dat Gij de hand houdt aan het boek van Ph[ilip] De Pillecijn: "Blauwbaard" Dat wordt iets van belang.[1] Ik onderstel toch dat Gij den bundel: "Zoo Verhalen de Vlamingen",[2] door Dietsche Warande[3] uitgegeven, kent en gelezen hebt? Wel, het stuk van De Pillecijn[4] is zeker ver het beste van heel die verzameling, om niet te zeggen het eenig goede!
Over den jubileum-bundel[5] zult Gij me wel zelf op tijd en stond nieuws laten geworden — ik ben in deze zaak slechts adviseur en wensch dan ook maar te vernemen: wàt er besloten werd door de uitgevers,[6] b[ij]z[onderlijk] voor 't geen de materieele uitvoering betreft. Over den inhoud heb ik U reeds medegedeeld wie daarvoor in aanmerking komen kon,[7] en Gij hebt wellicht reeds Uwe medewerkers uitgekozen. Indien Gij het echter wenscht, kan ik U nog aanduiden wat ik van de artikels in de pers verschenen,[8] en van de bijdragen uit het N[umme]r van Dietsche Warande,[9] geschikt acht er in opgenomen te worden. In elk geval zou ik er aan houden den inhoud te kennen voor dat het boek definitief samengesteld wordt. Alsook over de illustratie wensch ik ingelicht te worden.[10]
Wat de nieuwe uitgaaf van de Vlaschaard betreft, heb ik met de firma Veen daarover onderhandeld, en zijn we tot een gedeeltelijk accoord gekomen. Het voorstel is het volgende:
Ik zou zelf de uitgaaf bezorgen en op eigen rekening doen uitvoeren, onder naam van "Volksuitgaaf". De oplaag zou 10.000 ex[em]pl[aren] bedragen, op formaat van de goedkoope serie,[11] gebrocheerd met geel omslag, in één volume,[12] en geheel uitgevoerd in den aard van de laatste uitgaaf van Werkmenschen (Vermaut). Het boek zou ik leveren, in losse vellen, zonder omslag, à 5 fr[anc]s per ex[em]pl[aar] en geheel opgemaakt, met omslag inbegrepen, niet franco[13] geleverd, à 5.50 fr[anc]s per ex[em]pl[aar]
Van deze oplaag neemt de firma Veen voor eigen rekening, 5000 ex[em]pl[aren] De andere 5000 ex[em]pl[aren] zou ik U aanbieden aan denzelfden prijs, met deze ééne formele voorwaarde: dat de verkoopprijs, voor nu en later, gesteld worde op 15 fr[anc]s in den winkel. Over de manier van betaling, kunnen we altijd onderhandelen. 1/2 bij verschijnen 1/2 na 6 maanden[14] Hierbij ingesloten vindt U eene proefpagina van den tekst, en een staal van papier.[15] Om tot een besluit te komen vraag ik enkel dat er niet veel tijd zou verloren gaan, daar de uitvoering en het drukken over enkele maanden zal moeten loopen.
Ik ben ook te vinden voor alle fatsoenlijk tegenvoorstel, met deze twee voorwaarden, waaraan niet te tornen valt: 1) verkoopprijs 15 fr[anc]s en [2)] ordentelijke, onberispelijke uitvoering, zoowel wat druk betreft als brocheeren. De hierboven aangehaalde prijzen bevatten ook het honorar[ium] Bij een ander voorstel, wordt het honorar[ium] bij eene oplaag van 10.000 ex[em]pl[aren] gesteld op 15.000 fr[anc]s En dan moet Gij zien tot een accoord te komen met de firma Veen.
Ik zou zelf de uitgaaf bezorgen en op eigen rekening doen uitvoeren, onder naam van "Volksuitgaaf". De oplaag zou 10.000 ex[em]pl[aren] bedragen, op formaat van de goedkoope serie,[11] gebrocheerd met geel omslag, in één volume,[12] en geheel uitgevoerd in den aard van de laatste uitgaaf van Werkmenschen (Vermaut). Het boek zou ik leveren, in losse vellen, zonder omslag, à 5 fr[anc]s per ex[em]pl[aar] en geheel opgemaakt, met omslag inbegrepen, niet franco[13] geleverd, à 5.50 fr[anc]s per ex[em]pl[aar]
Van deze oplaag neemt de firma Veen voor eigen rekening, 5000 ex[em]pl[aren] De andere 5000 ex[em]pl[aren] zou ik U aanbieden aan denzelfden prijs, met deze ééne formele voorwaarde: dat de verkoopprijs, voor nu en later, gesteld worde op 15 fr[anc]s in den winkel. Over de manier van betaling, kunnen we altijd onderhandelen. 1/2 bij verschijnen 1/2 na 6 maanden[14] Hierbij ingesloten vindt U eene proefpagina van den tekst, en een staal van papier.[15] Om tot een besluit te komen vraag ik enkel dat er niet veel tijd zou verloren gaan, daar de uitvoering en het drukken over enkele maanden zal moeten loopen.
Ik ben ook te vinden voor alle fatsoenlijk tegenvoorstel, met deze twee voorwaarden, waaraan niet te tornen valt: 1) verkoopprijs 15 fr[anc]s en [2)] ordentelijke, onberispelijke uitvoering, zoowel wat druk betreft als brocheeren. De hierboven aangehaalde prijzen bevatten ook het honorar[ium] Bij een ander voorstel, wordt het honorar[ium] bij eene oplaag van 10.000 ex[em]pl[aren] gesteld op 15.000 fr[anc]s En dan moet Gij zien tot een accoord te komen met de firma Veen.
Ik heb nog een ander voorstel, n[ame]l[ijk]: Het boekje "Tieghem het Vlaamsche Lustoord" is totaal uitverkocht en moet herdrukt en heruitgegeven worden. Dit boekje werd voornamelijk verkocht in den winkel aan de kapel te Tieghem,[16] maar ook kan het in den handel komen. Voelt gij daar iets voor, dan kunnen wij de zaak verder bespreken. Indien Gij het boekje wilt inzien, kan ik het u opsturen. 5000 ex[emplaren] à 1 fr[ank] eereloon[17]
Vindt Gij het beter al deze zaken mondeling af te handelen, dan ben ik, mits verwittiging, Dinsdag, Woensdag, en de andere dagen der volgende week, den heelen dag thuis.
Intusschen Hoogachtend gegroet
(paraaf Stijn Streuvels)
Annotations
[1]
Blauwbaard (1931), de eerste roman van De Pillecijn, was inderdaad een 'literaire réussite'. Het boek verhaalt de legende van Blauwbaard, de man die zeven vrouwen op koelbloedige wijze vermoordde. Niettegenstaande De Pillecijn vasthing aan een bestaand karakter, slaagde hij er toch in zijn verhaal eigen nuances te geven. Hij legde het accent niet zozeer op de daden (het vermoorden van de vrouwen) als wel op de innerlijke motieven daartoe (de drift naar goud en macht die hij verwierf telkens hij een vrouw doodde). Ook de gemoedsbewegingen, stemmingswisselingen en -evoluties werden secuur weergegeven. Met deze roman legde De Pillecijn zijn eigen stijl definitief vast: een 'schemerproza' waarin door precieze en sobere woordkeuze evenveel wordt gesuggereerd als uitgesproken. Ook de figuur van de 'onrustige outlaw' (Blauwbaard, maar ook Hans van Malmédy en Monsieur Hawarden) blijft in zijn verdere werk domineren. Deze man die voortdurend met zichzelf en anderen in conflict raakt en die leeft met een fundamentele onvrede lijkt voorgoed geschapen te zijn. A. Van Wilderode, Filip De Pillecijn, p. 18-20
[2]
Dietsche Warande en Belfort, Zoo verhalen de Vlamingen. Maandschrift 1931, juni-juli, p. 405-653. Hier zijn verhalen van verschillende Vlaamse schrijvers gebundeld (o.a van Cyriel Buysse, Emmanuel De Bom, Stijn Streuvels, F. Toussaint Van Boelaere en André Demedts).
[3]
Dietsche Warande en Belfort is een Vlaams cultureel tijdschrift, ontstaan in 1900 door de versmelting van De Dietsche Warande (1855) en Het Belfort (1886). Leidende figuren waren o.a. Maria Belpaire, Lodewijk Scharpé, August Coppens en Emiel Vliebergh. Reeds van in het begin was het de bedoeling om vanuit een katholieke levensbeschouwing een zo breed mogelijke informatie te verstrekken op alle gebieden. Men wilde zich dus niet tot het literaire beperken; ook godsdienst en politiek kwamen aan bod. Winkler Prins van de Nederlandse Letterkunde, p. 117; Elektronische NEVB
[4]
In Dietsche Warande en Belfort staat van pagina 545 tot 555 een stuk uit De Pillecijns Blauwbaard. Het vervolg hierop werd in de aflevering van mei 1931 opgenomen (p. 433-448).
[5]
Het betreft hier De Pillecijns biografie Stijn Streuvels en zijn werk, die n.a.v. Streuvels' zestigste verjaardag werd uitgegeven.
[6]
Uitgeverij Lannoo en de Amsterdamse uitgeverij L.J. Veen.
[7]
Namelijk: Filp De Pillecijn, Joris Eeckhout, Jules Persyn, Dirk Coster, Antoon Coolen, Herman De Man en Herman Robbers. Cf. brief van Stijn Streuvels aan Joris Lannoo d.d. 20 oktober 1931.
[8]
Dit zijn artikels die verschenen naar aanleiding van Streuvels' zestigste verjaardag op 3 oktober 1931. Het boek Stijn Streuvels en zijn werk bevat geen bibliografie, zodat we niet konden achterhalen welke dagbladartikels naar aanleiding van Streuvels' zestigste verjaardag gebruikt werden.
[9]
Het oktobernummer van 1931 werd geheel gewijd aan de zestigste verjaardag van Streuvels. De redactie begint het nummer met een lofrijke dankbetuiging aan de grote Vlaamse schrijver (p. 729). Van pagina 730 tot 807 staan bijdragen van o.a. J. Persyn, F. Timmermans, H. De Man, J. Eeckhout en A. Van Cauwelaert over Streuvels en zijn werk.
[10]
Cf. antwoord van Joris Lannoo in zijn brief aan Stijn Streuvels van 7 november 1931.
[11]
Het formaat van de 17-delige reeks Stijn Streuvels' Werken is 18 x 12 cm.
[12]
Boekbeschrijving negende uitgave van De vlaschaard: gebonden, grijze heellinnen uitgeversband, geïllustreerd met een houtsnede (portret van boer Vermeulen) van Jozef Cantré in zwart. Sneden besnoeid. Er bestaan ook gebrocheerde exemplaren onder beige omslag met letterdruk in groen en zwart en onder grijze omslag met uitgeversadres L.J. Veen. Verder ook een grijze heellinnen band, eveneens onder uitgeversadres van deze laatste. Paul Thiers, Oog in oog met Streuvels, p. 74
Volgens het akkoord voor de negende uitgave van De vlaschaard mocht de oplage van deze uitgave hoogstens 10.000 exemplaren bedragen.
[14]
Volgens artikel 2 van het akkoord voor de negende druk van De vlaschaard d.d. 23 maart 1932 moest Streuvels 20.000 fr. honorarium ontvangen van Lannoo, uit te betalen in vier stortingen van 5000 (vijfduizend) franken, en wel op deze wijze: de eerste som van 5000 frs. bij het verschjnen van het boek, uiterlijk op 1 September van negentien honderd twee en dertig; eene tweede som van 5000 frs. 1 November van hetzelfde jaar; eene derde som van 5000 frs. op 1 Januari van negentienhonderd drie en dertig en eene vierde en laatste betaling van 5000 frs. op 1 Maart van hetzelfde jaar negentienhonderd drie en dertig.
[15]
Niet bij de brief bewaard gebleven.
[16]
Tieghem, Het Vlaamsche lustoord werd verkocht in de Kapellewinkel of Boutique de Bois de St.-Arnould, een souvenierwinkeltje vlakbij het Tiegembos. Godfried Van de Meulebroeke, Terugblik op Tiegem, p. 50
[17]
De tweede bijgewerkte uitgave van Tieghem, Het Vlaamsche lustoord verscheen in 1932 bij Lannoo te Tielt.
De tweede, bijgewerkte druk kreeg een nabeschouwing (p. 171-175). In dit nawoord pleitte Streuvels voor een zedelijker bestaan: oproep om te verhelpen aan het stoffelijke en geestelijke verval van het heiligdom: Tieghems schoonheid en vroomheid vergaat. Er is een sterke hand vandoen om Vlaanderens Lustoord weerdig te houden van zijn heiligen patroon! Biekorf, 1932, p. 188; R. Roemans en H. Van Assche, Bibliografie van Stijn Streuvels, p. 157-158
Volgens artikel 2 van het akkoord voor de tweede bijgewerkte druk van Tieghem, Het Vlaamsche lustoord d.d. 12 februari 1932 moest Streuvels 0,80 frs. per gedrukt exemplaar honorarium ontvangen, d.i. voor 5000 exemplaren de som van 4000 (vierduizend) franken.
