23 April, '32
Waarde Heer Lannoo,
Ik herinner mij, voor maanden, Uwe bevestiging vernomen te hebben: dat er een pers-ex[em]pl[aar] van D[okte]r Lauwers Schriften[1] naar Biekorf[2] gezonden was. Daar ik tot nu geen bespreking zag verschijnen, schreef ik aan de redactie om uitleg, en ontving bijgaande briefkaart.[3]
Van Abramsz ontving ik inderdaad nog een paar brieven over de zaak van De Vlaschaard,-[4] ik meende eerst de zaak te laten liggen tot we daarover mondeling konden confereeren, maar nu schijnt dit te laat te worden, daar Abr[amsz] aandringt eene oplossing over die zaak te krijgen. Volgens zijne redeneering, heeft hij gelijk, en er is eigenlijk principieel niets tegen in te brengen. Hij acht zich bereid de 40 c[en]t[ie]m verhooging te betalen voor duurder papier,- en is zelfs bereid 10 c[en]t[ie]m op te leggen voor hooger honorar[ium] (uit Uw brief had ik eerst opgemaakt dat Gij maar 10 c[en]t[ie]m verlangdet als verhooging voor hooger honorar[ium] van Veen,- maar nu blijkt het 50 c[en]t[ie]m!) Hij acht het dus eene vergissing. Doordat U 50 [centiem] verhooging van honorar[ium] eischt - schrijft hij - omdat de verkoopprijs in België hooger wordt,- maar dat kan toch niet slaan op de Holl[andsche] uitgaaf?... Daarin heeft hij gelijk. Er kan buiten de principieele kwestie, aangebracht worden: 1) Dat de prijs van 5.90 fr[anc]s per ex[em]pl[aar] niet duur is; 2) dat de Holl[andsche] uitgever niet gebonden is aan een vastgestelden verkoopprijs en het boek dus eenige centen kan verhoogen in prijs. Maar... dat heeft niets te maken met Uwe eerste overeenkomst,- die eene overeenkomst blijft! Die verhooging van [honorarium] en verhooging van verkoopprijs is eene kwestie die enkel de partij voor België betreft,- en ik zie niet goed in, hoe Gij dit in de schoenen van Abrams kunt schuiven.... daarom heb ik eens de berekening gemaakt, om te zien of het wèl zoo noodig was eene verhooging op te dringen aan den Holl[andschen] uitgever.
Ziehier:
10.000 ex[em]pl[aren] à 15 fr[anc]s met honorar[ium]: 15.000 fr[anc]s
10.000 " à 20 " met " : 20.000 fr[anc]s
Verhoogde prijs van honorar[ium]: 5000 fr[anc]s
Verhoogde prijs van papier: 0.40 c[en]t[ie]m per ex[em]pl[aar] op 5000 ex[em]pl[aren] maakt 2000 fr[anc]s
De verhooging der andere 5000 ex[em]pl[aren] wordt vergoed door Veen)
Totale verhooging: Honorar[ium]:
5000 fr[anc]s papier
:
2000 fr[anc]s
=
7000 fr[anc]s
Ziehier:
10.000 ex[em]pl[aren] à 15 fr[anc]s met honorar[ium]: 15.000 fr[anc]s
10.000 " à 20 " met " : 20.000 fr[anc]s
Verhoogde prijs van honorar[ium]: 5000 fr[anc]s
Verhoogde prijs van papier: 0.40 c[en]t[ie]m per ex[em]pl[aar] op 5000 ex[em]pl[aren] maakt 2000 fr[anc]s
De verhooging der andere 5000 ex[em]pl[aren] wordt vergoed door Veen)
Totale verhooging: Honorar[ium]:
5000 fr[anc]s papier
:
2000 fr[anc]s
=
7000 fr[anc]s
Terwijl de verhooging van den handelsprijs van 15 tot 20 fr[anc]s per ex[emplaar] op de 5000 ex[em]pl[aren] door U geëxploiteerd, de som bedragen van 25.000 fr[anc]s! (25.000 - 7000 = 18.000 fr[anc]s overschot.
Of heb ik slecht gerekend? niet alles winst akkoord voor Holland blijft dan ook voor mij! U stelt hier alle prijzen vast. Ginder meer winst en geen gestelde verkoopprijs.
Of heb ik slecht gerekend? niet alles winst akkoord voor Holland blijft dan ook voor mij! U stelt hier alle prijzen vast. Ginder meer winst en geen gestelde verkoopprijs.
Van Regenboog nog geen nieuws?[5] Indien Gij voorziet dat het op de lange baan loopt, gelief mij te verwittigen,- dan doe ik de zaak vereffenen langs gerechtelijken weg.
Ik begrijp niet: hebt U nu waarlijk nog geen verslag der feesten van Ach[iel] Lobel??? Waar blijft dit hangen? Ge schrijft hem toch?[6]
Het boek is reeds lang naar Martens terug.[7] Voor de vaantjes zal ik morgen informeeren over de stokjes,- die moeten in Deinze gemaakt worden.[8]
De kleine plakbrieven zullen denkelijk maandag gereed zijn (n[ame]l[ijk] de drie cliché's in linoleum) Moet ik ze hier laten drukken, of wilt Gij dit zelf doen? Die cliché's opsturen zal ook al wat moeite kosten[.] Tiegem
Het boek is reeds lang naar Martens terug.[7] Voor de vaantjes zal ik morgen informeeren over de stokjes,- die moeten in Deinze gemaakt worden.[8]
De kleine plakbrieven zullen denkelijk maandag gereed zijn (n[ame]l[ijk] de drie cliché's in linoleum) Moet ik ze hier laten drukken, of wilt Gij dit zelf doen? Die cliché's opsturen zal ook al wat moeite kosten[.] Tiegem
Hoogachtend gegroet
(paraaf Stijn Streuvels)
Annotations
[1]
Dr. Emiel Lauwers jr., zoon van Dr. Lauwers, had het initiatief genomen om de verspreide geschriften van zijn vader te bundelen in een 'vorstelijke uitgave'. Stijn Streuvels was raadsman bij het samenstellen van de bundel. Het werd een 520 bladzijden tellend werk, bestaande uit een reeks opstellen van Dr. Lauwers over natuur- en heelwetenschap, reizen, gedichten en herinneringen aan vrienden. Streuvels nam de financiële verantwoordelijkheid van de uitgave op zich.
Op 17 juni 1931 hield Streuvels een lezing over dit werk en zijn auteur in de Koninklijke Vlaamsche Academie. Deze toespraak werd gepubliceerd in Verslagen en Mededeelingen van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal en Letterkunde (p. 591-600). L. Schepens, Kroniek van Stijn Streuvels, p. 91; Biekorf, 1932, p. 179-181; Karel Platteau, 'Streuvels en zijn vriend Lauwers', in: Jaarboek IV van het Stijn Streuvels Genootschap, p. 351-358
[2]
Biekorf verscheen als 'leer- en leesblad voor alle verstandige Vlamingen' vierentwintig maal per jaar (16 blz.). Dit Vlaamse tijdschrift kan men beschouwen als nakomeling van Rond den Heerd, maar dan zonder Duclos. Biekorf was een nieuw tijdschrift dat voor het eerst verscheen in januari 1890 bij uitgeverij De Plancke te Brugge. Men (dat zijn de leden van de Biehalle, een vereniging die zich het verdedigen van het West-Vlaams tot doel stelde), wilde oorspronkelijk Rond den Heerd van Duclos in de gewenste richting buigen, maar Duclos weigerde mee te werken. Op die manier ontstond een nieuw blad naast Rond den Heerd, waarvan men de priesters Em. Demonie en A. Van Speybrouck, J. Caeynest en E. Van Robays als eigenlijke stichters kan aanduiden. Met dit Vlaamse tijdschrift wilden de redacteurs aantonen dat het Vlaams uitstekend kon functioneren als taal van cultuur en wetenschap. Guido Gezelle leverde voor dit blad een aantal literaire bijdragen en was bovendien lid van een keurraad die de jonge auteurs als raadgevers bijstond. A. De Vos, Gezelles Gouden Eeuw: De Zuidnederlandse zeventiende-eeuwse literatuur in het werk van Guido Gezelle, p. 73-76; A.G.H. Bachrach (hoofdred.), Moderne Encyclopedie van de wereldliteratuur, deel 1, p. 352
[3]
Deze briefkaart vonden we niet terug in de geraadpleegde archieven.
[4]
Dit is in verband met het ereloon voor de negende druk van De vlaschaard. Op 11 april 1932 schreef de Amsterdamse uitgeverij L.J. Veen hierover ook al aan Joris Lannoo: Betreffende het eereloon voor Vlaschaard schreef ik den Heer Lateur, dat ik wilde berusten in een uitgaaf van 40 centiem meer dan de overeengekomen prijs van 5 Frank per ex. omdat ik dan beter papier zou verkrijgen. Verder deelde ik mede van U te hebben vernomen dat ik 50 centiem meer moest betalen met betrekking tot het eereloon, dat naar mijn opvatting de overeenkomst dezelfde was gebleven als die ZEd. met mij indertijd wilde maken, enz. Hierop antwoordt de Heer Lateur heden, dat het voor mij een kleinigheid is, 10 centiem meer te moeten betalen en verder "die 40 centiem meer voor beter papier was toch maar redelijk- en dat hij er nu nog 10 centiem bij vraagt, is toch maar een kleinigheid op de heele partij."
Dit is inderdaad zoo, maar U schreef mij toch duidelijk 50 centiem eereloon meer boven het bedrag dat voor beter papier werd gevraagd, n.l. Fr. 5.40, dus Fr. 5.40 + 50 centiem???
Alvorens den Heer lateur te antwoorden gaarne even omgaand Uw antwoord. Brief in Archief Joris Lannoo te Tielt, classeur 4, briefwisseling S-Z, 1931-1932
[5]
Lannoo was aan het onderhandelen met uitgeverij Regenboog om Drie Russische novellen over te nemen.
[6]
Edward Vermeulen werd in 1931 zeventig jaar. Enkele vrienden richtten ter gelegenheid van zijn verjaardag een feestcomité op, dat een huldiging voor deze Vlaamse schrijver organiseerde. Op het feest, dat op 18 oktober 1931 te Roeselare plaatshad, huldigde men niet alleen de persoon Vermeulen en zijn zeventigste verjaardag, maar ook het verschijnen van zijn twintigste boek De Reis door het Leven en het toen net voltooide, maar nog niet uitgegeven, tweeëntwintigste boek Tegen Sterren en Wind: Edward Vermeulen, Tegen Sterren en Wind. Tielt, J. Lannoo, 1932. Met illustraties van Jozef Speybrouck. Een doorslag van de overeenkomst tussen Frank Lateur en Achiel Denijs namens het 'Komiteit ter Huldiging van Warden Oom te Roeselare' en Joris Lannoo, d.d. 15 februari 1932, wordt bewaard in het Archief Joris Lannoo te Tielt (Classeur 3, briefwisseling P-S, 1931-1932). Het vermeldt o.a. dat Lannoo 350 exemplaren van Tegen Sterren en Wind drukt op 'Holl. papier nr. 282 der Firma Pannekoek'. 'Elk boek zal kort verslag bevatten van de feestelijkheden en de lijst der inschrijvers. Prijs onder Ingres-omslag: 30 fr. Betaling: onmiddellijk na levering.'
[7]
Cf. vraag van Joris Lannoo in zijn brief aan Streuvels van 18 april 1932.
[8]
De in de brief vermelde vlagjes en plakbrieven of affiches H. Lemaire, De taal van Stijn Streuvels, deel II/5, p. 1330 kondigden mogelijk het verschijnen van Tieghem, Het Vlaamsche lustoord aan. Streuvels had zijn zoon Paul een schets van de heilige Arnoldus, patroon van Tiegem, laten maken, die dan op de vlagjes zou afgebeeld worden. In het Archief Joris Lannoo te Tielt wordt een prijsopgave van de firma Désiré Dierick & Fils, 'Fabrique de jouets' uit Deinze bewaard voor een partij 'gedraaide stokjes voor vlagjes'. De prijsopgave dateert van 27 april 1932 en vermeldt volgende prijzen:
- in beukenhout, dikte 8 mm. aan 0.25 fr. de lopende meter
- in beukenhout, dikte 12 mm aan 0.40 fr. de lopende meter
