23 Mei, '32
Waarde Heer Lannoo,
Vanmorgen had ik juist geschreven naar
Ab[ramsz] om eene oplossing te vinden door persoonlijke bijeenkomst,-
[1] ik was van meening dat die voorgestelde reis in Mei gebeuren moest,- nu het zoo gesteld is, en gezien de toestanden die Gij mij mededeelt, zou ik U voorstellen:
- 1) Aan Ab[ramsz] Uw voorstel te doen (ik onderstel aan behoorlijke voorwaarden) pakken of laten - een ultimatum dus - maar dat het per omgaande moet beslist worden.[2] Bijvoegend: in geval van afwijzend antwoord, dat Gij verplicht zijt het aanbod te doen bij een anderen Holl[andschen] uitgever.[3]
- 2) In dit geval doe dan onmiddellijk aanbod bij Brand.
Maar nu weet ik nog altijd niet hoever Gij werkelijk staat met
Rigouts? Hangt het nog slechts af van den afzet in Holland? Zijt Gij met hem accoord nopens de overname? Kent Gij de verhouding met
Van Mierlo, den drukker, en weet Gij of de partij nog bij den drukker ligt en Gij ze daar loskrijgt? Over dit alles blijf ik in 't duister en onderstel daaruit dat de zaak nog altijd niet gevorderd is. Luister hier - ik zou eene ziekte opdoen met dat treuzelen, en ben voor expeditieve afhandeling van zaken - laat het toch niet altijd bij "praten" blijven, en liever doortasten.
Ziehier mijn besluit:
Gij sluit de zaak af met
Rigouts, aan de gedane voorwaarden, en neemt de heele partij over. Ik ben bereid de partij die niet van titelblad is voorzien (in losse vellen dus) voor mijn rekening te nemen, aan de door U betaalde prijs en voor een bedrag gelijk aan het bedrag van mijn
honorar[ium] (5000
fr[anc]s) Dit in geval
Ab[ramsz] niet koopt, dàn onderhandel ik met de door mij aangekochte partij - ofwel de helft der oplaag - met
Brand, of een anderen uitgever in
Holl[and] En.... Gij zult eens zien in hoe weinig tijd de zaak is afgeloopen! Met zulke voorwaarden geloof ik niet dat Gij nog aarzelen moet, maar doe er dan asjeblief mede voort - handel de zaak af met een persoonlijk bezoek, desnoods, dat het toch gedaan geraakt. In zulk een geval gelijk met
Rigouts hebben we toch alles te verliezen, met te wachten,- een geluk dat de heele boel nog niet aangeslagen is! En dat zijn we nog zoo zeker niet.....
[4]
Een
ex[em]pl[aar] Reinaert[5] zal van een handteeken voorzien zijn.
Over het boek van
De Pillecijn zal inderdaad moeten uitgemaakt worden wie van U beiden de uitgever is!
[6] Maar, laten we dat rusten tot de andere zaak uit de voeten is,
n[ame]l[ijk] Rigouts, en tot Gij
Ab[ramsz] het
boek over Tieghem (dat Donderdag... zou... gereedkomen!!! Maar....)
[7] en Gij wat voorleggen kunt van de
Vlaschaard. Dàt zal, meen ik het beste, en eenig geldend argument zijn om de zaak in Uw voordeel te beslechten. Verder kan ik eigenlijk niet weten wie van U beiden de zaak van dit boek het eerst heeft opgevat en ontworen,- ik geloof toch dat het (volgens ik mij herinner) gebeurd is dat ik er 't eerst heb van gehoord, na een bezoek van U bij
Ab[ramsz]? Ik kan het wel nazoeken in mijne briefwisseling, maar dat is niet noodig, het komt wel terecht. Dus: niet meer op antwoord wachten van
Ab[ramsz] indien Gij meent dat het met
3 Russ[ische] Novellen misloopt, doch nog niet met
Brand, maar... wèl met
Rigouts afhandelen en zien dat Gij de partij
ex[em]pl[aren] in bezit krijgt, dàt is het bijzonderste voor 't oogenblik.
De affiches heb ik in goede orde ontvangen.
[8] (Tieghem heeft er toch ook gekregen?) De kleur is goed, maar ik had de inkt wat vetter gewild.
[2]
Die foto's
[9] zou ik liefst wachten van te laten zien, tot ze er àl zijn. Zondag komt de fotograaf
[10] om de tweede serie te maken,... als 't weer meewilt,- zonnelicht moeten we waarlijk stelen tegenwoordig, en als het dan nog maar niet altijd regende,- het is om zijn geduld te verliezen. Ik weet niet of het goed is dat Gij die foto's meeneemt bij het aanbod van het boek,- buiten hun verband als illustratie bij den tekst,- als aparte foto's zal dit misschien niet het gewenschte effect doen. In elk geval moogt Gij nu reeds zeker zijn dat het illustratief gedeelte van het boek iets van belang zijn zal, en technisch een merkwaardig product, waar het succes zijn aandeel zal aan hebben.
Maar....
Ab[ramsz] vraagt me ook naar die foto's! Het wordt eene grappige geschiedenis. En de montage van het omslag, hoe zal dàt verloopen?
Ab[ramsz] liet mij speciaal een portret maken: 3/4 profiel met verlichting op de linkerwang!... Enfin, laat ons zoo afspreken: ik stuur niets naar
Ab[ramsz] tot ik verneem dat de zaak tusschen U beiden geregeld is. En werk intusschen door om alle documenten bij elkaar te hebben. Einde
toek[omende] week is dit alles bij elkaar.
Zorg Gij maar voor "
Tieghem" en voor "
De Vlaschaard".
Hoogachtend gegroet
(handtekening Stijn Streuvels)
Annotations
[2]
Lannoo was aan het onderhandelen met uitgeverij Regenboog om
Drie Russische novellen over te nemen. Cf. brief van Regenboog aan Stijn Streuvels van
17 mei 1932. Op 13 mei 1932 had Lannoo de Amsterdamse uitgeverij Veen het volgende aanbod gedaan:
(...) "Regenboog"-uitgeverij geeft het op en biedt me de uitgave aan tegen 8 fr. het ex. 1500 ex. werden gedrukt zonder firmanaam en die wil ik U tegen inkoopprijs overlaten en de andere met den naam van "Regenboog van binnen in neem ik voor mij. Indien ik deze uitgave kan verwerken en heel overnemen kan ik van dezelfde firma de uitgave overnemen van een handschrift, dat me voor Vlaanderen zeer geschikt voorkomt. (...) Op 25 mei antwoordde Abramsz:
Naar mijn bescheiden meening hebt U aan de firma "De Regenboog" een wel wat te stijve prijs betaald om zijn boeken in bezit te krijgen, daar U mij 8 frs. vraagt bij 1500 ex. Het getal is mij te groot en de prijs te hoog. Ik zou aan die prijs graag het grootste gedeelte van mijn fonds als opruiming willen overdoen. Ik zou 500 ex. zonder firmanaam kunnen gebruiken tegen een veel lageren prijs dan 8 frs. Op 26 mei kan Lannoo tot zijn eigen vreugde de firma Veen goed nieuws brengen. Hij schrijft:
Ik ben nu op aanbiedingsreis met enkele nieuwe uitgaven en ontmoette gister te Antwerpen den zaakvoerder der firma, die De drie Russische novellen die Streuvels vertaalde zal overlaten. We zijn tot geen uitslag gekomen en ik was op het punt de zaak op te geven, doch heden kwam een telegram, die de zaak in orde bracht. Ik krijg een frank vermindering, dien ik Ued. ook met genoegen afsta. Ik zou echter omgaande antwoord van Ued. moeten ontvangen, omdat dh. Lateur die zaak wil geëindigd zien. Dit nog: het gaat niet, dat U slechts 500 ex. neemt van deze nieuwe uitgave die goed verzorgd werd. Ik wil wel het getal op 1250 fr., doch lageren prijs en mindere hoeveelheid gaat absoluut niet op. Ik kan in dit geval niet toegeven. Brieven in Archief Joris Lannoo te Tielt, classeur 4, briefwisseling S-Z, 1931-1932
[3]
Op 28 mei 1932 antwoordde Abramsz van de firma Veen als volgt op Lannoos voorstel:
(...) haast ik mij U te berichten, dat ik van het boek "Drie Russische Novellen", om Uw aankoop in het belang van den Heer Lateur mogelijk te maken, mij neerleg bij den prijs van 7 frs. per exemplaar, gebrocheerd. Ik zal dan 500 ex. op mijn naam voor mijn vaste rekening nemen, Gij kunt mij er dan 750 ex. op gecombineerden naam in consignatie bij zenden. Ik zal mijn uiterste best voor dit boek doen. Wat maakt Gij in dit geval van het omslag, zijn die op naam van den Regenboog? Ingesloten doe ik U een ontwerp toekomen, zooals ik mij dit gedacht heb. De breedte moet dan 50 cM. worden. (...) Brief in Archief Joris Lannoo te Tielt, classeur 4, briefwisseling S-Z, 1931-1932
[4]
Cf. antwoord van Joris Lannoo in zijn brief aan Streuvels van
27 mei 1932.
[5]
Lannoo hielp deze exemplaren 'opruimen'.
[6]
Abramsz van de Amsterdamse uitgeverij schreef op 25 mei over de geplande uitgave
Stijn Streuvels en zijn werk het volgende aan Lannoo:
Ik ben reeds bezig aan het foto-montage omslag voor deze uitgave en wordt dit boek dus in Nederland gedrukt. Wil mij s.v.p. opgave doen welke werken van Streuvels U aan den Heer de Pillecijn ten geschenke gaf en welke kosten U nog gemaakt hebt behalve de 2000 frs., die U als voorschot op zijn eereloon gaf. Ook zal ik gaarne vernemen hoe groot het saldo van dat eereloon is, wat ik aan ZEd. heb te betalen. Nu is mijn beleefd, doch dringend verzoek, zend mij nu omgaand wat Gij aan tekst, aan foto's enz. hebt en doe daarbij mededeeling a.u.b. hoeveel tekst er nog volgt opdat ik eenigzins de omvang kan berekenen en voor mijn a.s. reis een paar modellen kan laten maken.
Kon het zijn en dat zou mijn opzet zeer vergemakkelijken, dat U tevens Uw opgave zendt voor het getal, dat U in België in exploitatie denkt te nemen en zonder mij daar natuurlijk aan te binden, zou ik gaarne eenigzins op de hoogte worden gebracht van de prijs, die U wenscht te betalen voor ex. in losse vellen, met of zonder mijn foto-montage omslag?
Lannoo was verbaasd en reageerde de volgende dag:
Ook in zake het werk van De Pillecijn moet ik U teleurstellen: ik deed totnogtoe alle werk, gaf richting en hulp en zou niet gaarne het werk afstaan: dat begrijpt U toch. Toen we samen waren, heb ik U voorgesteld: we moesten iets doen om Streuvels['] werk weerom op de markt te brengen! Ik ook heb de schrijver aan 't werk gekregen, omdat het een persoonlijk vriend is van mij Enz. enz. Ik wil dat werk ook tegen een lagen prijs met flinke korting en toch zeer verzorgd op de markt brengen en dat zal ook moeilijk gaan als het van U komt. Onder meer vraagt de schrijver een dubbel eereloon indien het werk in Nederland verschijnt!! Laat dh. Lateur eens samen met mij die zaak in orde brengen en U zult tevreden zijn.
Brieven in Archief Joris Lannoo te Tielt, classeur 4, briefwisseling S-Z, 1931-1932
Deze uitgave resulteerde uiteindelijk in: Filip De Pillecijn, Stijn Streuvels en zijn werk. Tielt, J. Lannoo, s.d. [1932]. Lannoo verzorgde de uitgave voor België, de firma Veen was verantwoordelijk voor de Nederlandse uitgave. De Vlaamse uitgave besloeg 202 pagina's. Ze werd gedrukt op zwaar kunstdrukpapier en gezet uit de Hollandse Medievalletter, 12 punten. 110 meestal onbekende foto's, tekeningen en facsimiles versierden de uitgave. Het boek kostte 30 fr. ingenaaid en 44 fr. gebonden in linnen. Er werden ook 50 genummerde exemplaren gedrukt op Russel With Artpaper en gebonden in linnen tegen 75 fr. per exemplaar. Het boek kreeg een sierlijk en gekleurd schutblad. Catalogus Uitgeverij Lannoo 1933
[7]
Op
11 mei 1932 schreef Lanoo aan Streuvels:
Ik reken dat we niet voor H[eilige] Sakraments-dag klaar komen (d.i. 26 dezer).
[8]
De in de brief vermelde vlaggen, plakbrieven of affiches
H. Lemaire, De taal van Stijn Streuvels, deel II/5, p. 1330 moesten het verschijnen van
Tieghem, Het Vlaamsche lustoord aankondigen.
[9]
Stijn Streuvels en zijn werk is vooral belangrijk geweest omwille van de vele foto's en illustraties. Voor het eerst werden zo veel foto's van Streuvels — meer dan 100, de meeste nog nooit gepubliceerd — in boekvorm uitgegeven. Verantwoordelijke hiervoor was de fotograaf G. Gyselynck van 'de Foto-Centrale' te Kortrijk.
P. Thiers, Stijn Streuvels, leven en werk, p. 77
[10]
G. Gyselynck van 'de Foto-Centrale' te Kortrijk.