5 Aug., '32
Waarde Heer Lannoo,
De 15
gebroch[eerde] ex[em]pl[aren] Russ[ische] Novellen heb ik in goede orde ontvangen
[1] (samen met het
ex[em]pl[aar] D[okte]r Lauwers,
[2] dat nu ook werd vereffend) Ik zal dus maar uitzien wat er van de rest terecht komt. Toch wilde ik - al ware het maar om mijne nieuwsgierigheid te voldoen - dat Gij aan
Rigouts vragen zoudt: hoe het komt, en waarom ik die luxe-
ex[em]pl[aren] en de gebondene niet krijg, die hij sedert 21 en 26 Mei in zijn bezit heeft! Dat is nu maar eene vraag, doch aan de "vervulling" zal ik gelooven.;.. als ik de boeken thuiskrijg. Natuurlijk - het klinkt als een axioma! - zal ik ze niet krijgen eer Gij ze zelf in handen hebt! Doch liever had ik de mededeeling: waarop Gij nu weer de verzekering mededeelt... dat het geschieden zal in den loop der week.. Ik wilde dat 't waar ware, zeggen de kinders.
[3]
Ik verwacht dus de revisie van het laatste deel v[an de] Vlaschaard... zoo gauw hier alles weer normaal loopt! Doch Gij vergeet te melden... wàt er niet normaal loopt!
Zeg maar aan
Abr[amsz] dat hij
Filip wat aankotteren zou!
[4] Ik kreeg heden de proefvellen op het nieuwe papier.
[5] Dat ziet er goed uit en zal wel de beste oplossing zijn om de platen goed te doen uitkomen. Ik meen echter dat de raster der cliché's
[6] te grof is om een goede reproductie te krijgen,
b[ijzonderlijk] voor groepen, landschappen
e[n andere] Indien er nog cliché's te maken zijn, zou ik aandringen om ze op een fijner raster te laten maken. Ik ontving hier juist een boek van
[R.] Vandevelde: "
Op Frieslands Wijde Wateren" met cliché's zoo fijn als de foto's zelf.
[7] De foto N[umme]r 75 zou ik willen laten wegvallen,- hij wordt vervangen door een ander.[8] Gij krijgt er ook nog eenige die in de maak zijn. Voor de rangschikking, zullen wij dan ook nog eens moeten confereeren.
[9] Gij zegdet toch dat Gij het boek reeds aan 't zetten waart, kan dat zonder het eerste hoofdstuk?
[10]
Het nieuws van
Erasmus wist ik reeds,
[11] en heb dan ook dadelijk de
ex[em]pl[aren] die er nog waren
[12] doen opsturen aan mijn adres,- en heb die ook (gedeeltelijk) ontvangen. Volgens mijne rekening moet Gij indertijd van
Erasmus ontvangen hebben: 300
ex[em]pl[aren] gewone; en 50
ex[em]pl[aren] op
Holl[andsch] Indien dit klopt, is alles, wat U betreft in orde. De
Gezelle-uitgaaf wordt verder voortgezet bij een drukker die dezelfde letter bezit, in Gent geloof ik. Ja, de schuld ligt aan de Handelsbank!
Ik krijg een brief van
De Ceuleneer (
Standaard-boekhandel te Antwerpen) waarin hij meldt..... heden het nieuws vernomen te hebben van de prijswijziging en de overname door U van
Prutske!
[13] Dat is nu weer een van die verrassingen die alleen in den boekhandel voorkomen. De overname geschiedde in Februari
l[aatstleden] korts daarop kwam Uw geïllustreerd prospectus,- maar nu wilde ik toch in gemoede van U vernemen: is er dan geen aanbieding geweest bij den
Standaard-boekhandel????? Ik heb toch van eene reis-aanbieding gehoord of gelezen? En zoo er eene geweest is, wilde ik wel gaarne vernemen: hoe die bestuurder daarop heeft gereageerd. Er is namelijk kwestie van schade dat hij opgeloopen heeft door die prijsverlaging daar hij beweert nog
ex[em]pl[aren] in voorraad te hebben bij
Cultura[14] aan den hoogen prijs gekocht! Hoeveel mag dat wel zijn,... aangezien
De Standaard bij U per eenheden bestelt? Enfin, ik heb hem geschreven dat hij zijn voorraad aan mij zou terugsturen en dat ik hem het bedrag zou overmaken.
[15] Ik wil niet dat
De Standaard aan mij verliezen ondergaan zou!
[16]
Hoogachtend gegroet
(paraaf Stijn Streuvels)
Ik zie nog altijd uit naar 't eerste teeken van publiciteit voor het
boek over Tieghem, waarvoor zulke mooie plannen bestonden, met cliché's,
enz[ovoort]- En de pers-
ex[em]pl[aren]?? artikels in
De Boer,
Kroostrijke Gezinnen,
Toerisme,
enz[ovoort][17]
Annotations
[1]
Streuvels reageert hier op de brief van Joris Lannoo d.d.
1 augustus 1932. Lannoo was nu al geruime tijd aan het onderhandelen met uitgeverij Regenboog om
Drie Russische novellen over te nemen, maar er kwam maar geen schot in de zaak. Lode Rigouts van uitgeverij Regenboog bezorgde Streuvels het contract voor
Drie Russische novellen op
22 juni 1931. Daarin wordt o.a. bepaald dat de bundel op maximum 3000 exemplaren zou verschijnen en dat er 20 genummerde exemplaren op Hollands papier zouden uitgegeven worden. Als honorarium zou Streuvels 5000 fr. ontvangen, aangevuld met 30 gewone exemplaren (waarvan 15 gebonden) en 10 luxe-exemplaren (in losse vellen).
[2]
Dr. Emiel Lauwers jr., zoon van Dr. Lauwers, had het initiatief genomen om de verspreide geschriften van zijn vader te bundelen in een 'vorstelijke uitgave'. Stijn Streuvels was raadsman bij het samenstellen van de bundel. Het werd een 520 bladzijden tellend werk, bestaande uit een reeks opstellen van Dr. Lauwers over natuur- en heelwetenschap, reizen, gedichten en herinneringen aan vrienden. Streuvels nam de financiële verantwoordelijkheid van de uitgave op zich.
Op 17 juni 1931 hield Streuvels een lezing over dit werk en zijn auteur in de Koninklijke Vlaamsche Academie. Deze toespraak werd gepubliceerd in Verslagen en Mededeelingen van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal en Letterkunde (p. 591-600). L. Schepens, Kroniek van Stijn Streuvels, p. 91; Biekorf, 1932, p. 179-181; Karel Platteau, 'Streuvels en zijn vriend Lauwers', in: Jaarboek IV van het Stijn Streuvels Genootschap, p. 351-358
[3]
Op
1 september 1932 kan Streuvels eindelijk melden dat de 15 gebonden exemplaren van
Drie Russische novellen gearriveerd zijn. Van de luxe-exemplaren op Hollands papier ontbrak echter nog elk spoor.
[4]
Filip De Pillecijn was al een hele tijd een werk over Streuvels aan het voorbereiden, nl.
Stijn Streuvels en zijn werk. De Amsterdamse firma Veen en uitgeverij Lannoo waren het oneens over wie het werk mocht uitgeven. Uiteindelijk verzorgde Lannoo de uitgave voor België, de firma Veen was verantwoordelijk voor de Nederlandse uitgave. De Vlaamse uitgave besloeg 202 pagina's. Ze werd gedrukt op zwaar kunstdrukpapier en gezet uit de Hollandse Medievalletter, 12 punten. 110 meestal onbekende foto's, tekeningen en facsimiles versierden de uitgave. Het boek kostte 30 fr. ingenaaid en 44 fr. gebonden in linnen. Er werden ook 50 genummerde exemplaren gedrukt op Russel With Artpaper en gebonden in linnen tegen 75 fr. per exemplaar. Het boek kreeg een sierlijk en gekleurd schutblad.
Catalogus Uitgeverij Lannoo 1933
[5]
in plaats van het ongesatineerde Duitse naturapapier.
[6]
Verlopende tonen berusten op gezichtsbedrog. Het beeld wordt opgelost in puntjes van verschillende grootte. Dat oplossen in puntjes geschiedt d.m.v. een raster, oorspronkelijk twee op elkaar gekitte glazen platen, op de ene waarvan zwarte lijnen in één richting staan, en op de andere net zulke lijnen haaks daarop. De fijnheid van een raster wordt uitgedrukt in lijnen per strekkende centimeter of per strekkende inch. In de klasse 'fijn' vallen de rasters van 48, 54, 60 en 70 lijnen per centimeter. Zij tellen respectievelijk per cm² 2304, 2916, 3600 en 4900 punten. Zichtbaar grof tot zeer grof zijn de rasters 34, 30, 25 en 22, die in kranten worden gebruikt en waarvan de punten met het blote oog zichtbaar zijn.
Huib Van Krimpen, Boek over het maken van boeken, p. 114-115
[7]
Titelbeschrijving: Reindert Jacobus de Stoppelaar,
Op Frieslands wijde wateren. Leeuwarden, Van der Velde, 1932, 111 p.
[8]
Het is niet duidelijk om welke foto het hier gaat.
[9]
'Uitleg bij de platen':
- Portret van den Jubilaris, met de zes kruisjes. Tegenover titelblad.
- Zicht op het geboortedorp Heule (p. 11).
- Bladzijde handschrift uit het Cahier de Narrations (p. 13).
- Moeder met de twee zonen bij den rondreizenden portrettetrekker - eene gebeurtenis! (p. 14).
- De Verluchting van het Schrijfboek (p. 15).
- De Vroegste Handteekening (p. 15).
- De Familiegroep in 1890 (p. 17).
- De Bakkerij te Avelgem, waar een tijdlang twee merkwaardige namen boven de deur prijkten (p. 18).
- De Scheldemeerschen in den Winter, waar Streuvels ging varen (p. 19).
- Portret van den negentienjarigen Pasteibakker (p. 21).
- De Schelde te Avelgem (p. 22).
- De eerste Inspiratie onder de hoede van Vader Vondel (p. 24).
- Moeder Lateur, die sprekend gelijkt op haar broer Guido Gezelle (p. 25).
- Bij Moeder en Zuster en den hond Pan (p. 26).
- Aan 't Werk in het kleine, smalle Kamertje te Avelgem; op tafel: het Idioticon en Loquela; aan den wand: eene plaat van Memlinck, de Oogst van Meunier, een Tanagrabeeldje, de portretten van Dostojevski, Ibsen, Verhaeren, Van Langendonck; op de schouw: Gezelle en Vermeylen (p. 27).
- De groote Gebeurtenis: de eerste literaire Brief van Karel van de Woestyne, den 15 Mei 1896 (p. 28-29).
- Schaduwknipsel (p. 30).
- De Scheldemeerschen met den Kluisberg (p. 31).
- Uit den joligen Tijd, met broer Karel en kozen Cesar (p. 32).
- Een bocht van de Schelde (p. 34).
- Uit den somberen Tijd (p. 35).
- De Kerkstraat te Avelgem, met den Dorpsbarbier, den Kleermaker, enz. Links, de twee Schoolgaande Kinderen, Alida en Marietje Staelens (p. 36).
- Foto uit den Tijd van Lenteleven (p. 38).
- Horieneke in den bloemenwegel (p. 39).
- De Ontmoeting met Jules De Praetere, die Lenteleven zal drukken (p. 41).
- Met kozen Cesar in de Pampas (p. 42).
- Met pastor Verriest en pastor Cuppens (p. 44).
- In zwarte Gepeinzen verdiept (p. 45).
- Het Lijsternest (p. 47).
- Een Propagandatocht te Wacken, voor de Verriest-feesten, met Van Severen, Vermeylen, Eeckels, Toussaint, Sevens en Modest Huys (p. 48).
- Aan het groote Raam (p. 50).
- Over de Halve-deur (p. 51).
- De Veldwegel achter het Huis (p. 53).
- Geteekend Portret door Jules Fonteyne, in 1912 (p. 54).
- Het Uitzicht ten Oosten, naar den Hoogen Berg te Tieghem (p. 56).
- De Vogelnesten boven de Woning (p. 58).
- Tocht in de Kempen, met Prof. Geurts, Cesar Gezelle, pastor Verriest, pastor Cuppens en Karel Lateur (p. 59).
- Geteekend Portret door Flor. Aerts, in 1919 (p. 61).
- Aan de Werktafel (p. 63).
- 't Blanke Vel Papier (p. 64).
- Een Krabbel van Flor. Aerts (p. 66).
- De Lange, rechte Steenweg, voor den Oorlog, de vermaarde Olmendreef (p. 67).
- De Houthakker aan 't Werk (p. 69).
- Op 't Lijsternest is de bakker zijn Oven Trouw Gebleven - Element: Vuur (p. 70).
- Terug van den Veldarbeid (p. 72).
- Voeten die Vast op den Grond Staan (p. 73).
- Element: Lucht (p. 75).
- Met Vrienden op Reis (p. 76).
- Ontwerp Bladzijde voor Ingoyghem uit Openlucht. Ter plaats geschreven, op den Heuvel te 4 ure 's Morgens bij 't opstaan der zon. (1/3 verkleind) (p. 78).
- Een Zonne-foto (p. 79).
- Op Reis met de Mijol-Club (p. 80)
- Per Schip op Avontuur met de Schilders (p. 82).
- Bezoek te Gemoet (p. 83).
- Winterwerk: onder 't Licht der Lamp (p. 85).
- Het Werktuig (p. 86).
- Bezoek aan Mistral, te Arles (p. 87).
- Bloemen en Planten moeten Verzorgd worden (p. 89).
- De Boomen van Ongediert gezuiverd, houden den Mensch Lenig en Stevig (p. 91).
- 's Morgens voor Dag en Dauw om Mollen te Vangen (p. 93).
- Den Voomiddag in den Hof met Boomen en Planten Bezig (p. 94).
- 's Namiddags bij de Boeken (p. 95).
- De Mensch heeft Oogen om te Kijken (p. 97).
- Noenestond in den Zomer (p. 99).
- Boomen die men zelf Geplant heeft, zijn de Schoonste (p. 100).
- In de Veranda (p. 103).
- Bloesemweelde in de Kruin van den Appelaar (p. 104)
- Krabbel van een Waalschen Schilder (p. 106).
- Op Wandel (p. 107).
- De Beste Vrienden zijn de Boeken (p. 108).
- Element: Water (p. 110).
- Masker (p. 113).
- Lijsters gereed het Nest uit te Vliegen (p. 114).
- Ondertusschen wordt er kalm voortgewerkt (p. 115).
- De Ingang langs den Tuin (p. 117).
- Van hieruit blikt men over de Wijde Ruimte (p. 118).
- 't Jongste van het Nest (p. 119).
- Masker door Van Immerzeel (p. 121).
- Met 't Waterhoen op de Leie (p. 122).
- Borstbeeld door Gaston Martens (p. 124).
- Op Zoek naar het Juiste Woord (p. 126).
- Op den Uitkijk (p. 127).
- Prutske aan 't Mijmeren (p. 129).
- In 't Land van Genoveva. 't Laacher Meer in 't Eifelgebergte (p. 131).
- Masker achter Tralies (p. 134).
- Onder de Boomen (p. 135).
- Onder den IJzertoren te Dixmuide (p. 136).
- Krabbel door Alb. Vandyck (p. 139).
- Tocht op de Leie (p. 140).
- De Geschrevene Tekst wordt naderhand Getypt (p. 143).
- Prentenkijken blijft altijd eene prettige Bezigheid (p. 146).
- Bladzijde Handschrift uit Alma (op de helft verkleind) (p. 148).
- Medaillon door Karel Lateur (p. 150).
- Zicht over Ingoygem dorp (p. 151).
- 's Zondags in den Zomertuin (p. 154).
- Een Duitsche Baanwacht die weinig ontzag uitoefent (p. 155).
- In de Bibliotheek te Antwerpen (p. 156).
- Op 't Water met Saverijs (p. 160).
- Na den Arbeid smaakt de Pijp lekker (p. 164).
- Bezoekers op Lijsternest worden Welkom toegewuifd (p. 167).
- Bij de Kippen (p. 171).
- Portret geteekend door Alb. Vandyck (p. 176).
- Moeder met haar Twee Jongste Dochters (p. 181).
- Het Gezin (p. 186).
- En nu op Reis (p. 190).
- Tweede Bezoek in 't land van Genoveva (p. 193).
- Het Wapenbord (p. 195).
- Het Lijsternest: 't Geen de Tijd er van gemaakt heeft (p. 196).
- Het Feestmaal van den 60-Jarige: Wààr en Wie is de Jubilaris? (p. 198).
[11]
nl. dat deze Gentse drukkerij
opruimt en verdwijnt (cf. brief van Lannoo aan Streuvels d.d.
1 augustus 1932).
[12]
D.i. van de
Jubileumuitgave van Guido Gezelle's Volledige Werken. 18 delen. Antwerpen, Standaard Boekhandel, 1930-1939. Tekstkritisch uitgegeven, ingeleid en verklaard door P. Allossery, F. Baur, E. De Cuyper en Al. Walgrave.
Dit volledige werk van 5115 bladzijden werd uitgegeven naar aanleiding van het eeuwfeest van Gezelles geboorte in 1930, dat door het Guido Gezelle-comité (met o.a. Prof. Baur) georganiseerd werd. Jubileumcatalogus van de N.V. Standaard-Boekhandel uitgegeven ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan 1924-1949, p. 23
Drukkerij Erasmus te Gent drukte de volledige reeks. E. De Bom, Guido Gezelle Bibliographie, p. 5; Kort overzicht van de geschiedenis van L.J. Veen's uitgeversmaatschappij, p. 68; Het boek in Vlaanderen, p. 57
[14]
Hendrik Cayman (1894-1946) van de in 1924 opgerichte flamingantische uitgeverij en boekhandel Cultura te Brugge, gaf 500 van de 1000 exemplaren van
Prutske (1930) uit. Streuvels stelde de luxe-uitgave eerst aan Lannoo voor, maar deze laatste weigerde. Hij waagde het niet onmiddellijk 50.000 fr. te investeren en verkoos Streuvels elke maand de verkochte exemplaren terug te betalen. Dit zou minder risico's inhouden. Streuvels ging niet akkoord met het tegenvoorstel en nam contact op met Hendrik Cayman. Deze in Blankenberge geboren uitgever nam Streuvels' aanbod wel aan.
Ludo Simons, Het boek in Vlaanderen sinds 1800. Een cultuurgeschiedenis., p. 388
[15]
Deze brief vonden we niet terug in de geraadpleegde archieven.