Hoe Gij Uw plan getrokken hebt, moet Gij weten, maar: mij dunkt dat ik toch een copie zou moeten hebben van den brief die voor mij bestemd was, en nu in Abr[amsz]'s handen berust; dàn zou ik ten minste weten, hoe het ginder staat.
Laat mij weten, aan welken prijs Gij de eerste 2000 stel Gezelle van de firma Veen hebt afgekocht,- aan welken prijs de latere 1000, idem de tweemaal 500, en aan welken prijs de rest, evenals den prijs door Abr[amsz] nu gesteld voor de laatste stellen. Gij moet mij eveneens mededeelen: de reden waarom de laatst gekochte stellen hooger in prijs waren dan de eerste. (Dit moet U maar desnoods van Abr[amsz] trachten te vernemen).[2] Nu de zaken zulk eene wending nemen, moet ik enkele familieleden van Gezelle op de hoogte brengen van de situatie, eer ik verdere besluiten neem.[3] Mijn voorloopig voornemen is en blijft - gelijk ik U vroeger meldde - voorloopig geen nieuwe uitgaaf. Het zal dus ook niet noodig zijn dat U naar Holland gaat, tenzij als Gij het noodig vindt met Abr[amsz] te spreken over den aankoop van den laatsten voorraad. En dàt raad ik U ten zeersten aan te doen (het gaat Abr[amsz] absoluut niet aan of Gij die zaak kalmpjes aanneemt of niet) - ik herhaal: het is in Uw belang dat Gij dat overschot in Uw bezit krijgt. Wàt Gij er voor betaalt, is Uw zaak, doch de verkoopprijs mag niet verhoogd worden, denk dààraan,- en: dat ik de reden moet kennen, waarom die verhooging van aankoopprijs geschiedt. Eens die voorraad volledig opgeruimd - en niet eerder - als ik met die zaak heelemaal vrij sta tegenover de firma Veen èn tegenover U, dan eerst wordt er van een nieuwe uitgaaf gesproken,- en dàn zal ik zien wat mij te doen staat.
N[ota Bene] Abr[amsz] heeft U geen voorwaarden te stellen over den verkoopprijs voor België. ook niet over de korting. (Die brieven houd ik voorloopig nog hier).
Daaruit moet ik besluiten dat Gij een poovere diplomaat zijt,- wàt wildet Gij daarmede bekomen? Waar hebt U dàt gehaald om hem dat te schrijven? Het een noch het ander is waar! 1) Abr[amsz] heeft nooit geweigerd de nieuwe uitgaaf aan te gaan op 5000 ex[em]pl[aren] voor Holl[and] - integendeel: hij wilde: 1) 10.000 laten drukken in Holl[and] en 5000 leveren aan U, en toen dit niet ging, deed hij mij het voorstel 5000 te drukken voor Holl[and] en U de andere 5000 voor België,- dus twee uitgaven. Ik heb dat niet gewild - tenminste voorloopig niet,- dàn heb ik U geschreven: breng, of tracht met Abr[amsz] de zaak zelf verder te bedisselen.[5] 2) De weigering om die IJsl[andsche] Sagen uit te geven: waarom zou ik daarvoor kwaad moeten zijn - eerder blij toch zeker! Ik heb dat dààr slechts aangeboden omdat ik meende zedelijk verplicht te zijn, en: een aanbod weigeren staat toch iedere uitgever vrij, zonder dat de auteur daar reden voor hebben zou om boos te zijn. Ik heb toch geen moeite om in Holl[and] een uitgever te vinden! Dit jaar nog verschijnen van mij twee boeken, en.. voor mij aan veel voordeeliger condities dan bij de firma Veen.[6]