Ingoyghem 10 Juli '27
Waarde Vriend,
Ik heb waarlijk plezier beleefd aan Uwe kroniek over "Werkmenschen"[1] en dank U om de toezending er van. Het mocht wel eens gezegd worden, want in de republiek onzer Letteren is het waarlijk treurig gesteld! Of het er iets aan helpen zal? doet weinig ter zaak — de mentaliteit der menigte brengt die toestanden te weeg — jacht naar afwisseling en nieuwigheid, zonder inzicht [2]van innerlijke waarde — 't lijkt wel eene boerenkermis waarop de kwakzalvers 't hooge woord voeren en de meeste stommiteiten 't publiek moeten verlustigen. Gelukkig degenen die niet op succès gesteld zijn, en allen bijval missen kunnen,— we werken après-tout toch voor ons eigen genot en voor enkele vrienden die 't nog bij 't rechte eind hebben...
Toch is het zeker nooit gebeurd dat er zoo weinig gezaghebbende critiek bestond en alle gekheden straffeloos mochten op de markt komen zonder tegengesproken te worden — 't lijkt wel een huis waar de kinderen baas zijn — 't geen tegenwoordig ook al tot de mode behoort.
[3]
Intusschen doen we maar kalmpjes en rustig voort, in afwachting der réactie — want voor wie wachten kan, komt alles terecht.
Ik hoop dat het U beiden goed gaat, en gij... jong blijft!!
Hartelijk Uw
(handtekening Stijn Streuvels)
"[']t meeste genot dat een mensch hebben kan, bestaat in: zijn best te doen, zonder meer."
Annotations
[1]
Streuvels verwijst naar Robbers' bespreking van Streuvels' bundel Werkmenschen in de 'Kroniek' van Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.
Op de publicatie van Werkmenschen (1926) was namelijk niet of nauwelijks gereageerd door de Nederlandse pers. Daarbovenop kwamen de zwaar tegenvallende verkoopcijfers. Bij veel critici klonk het dan dat Streuvels afgedaan had. Robbers' bespreking is hier duidelijk een reactie op. Hij neemt zijn vriend in bescherming en probeert aan te tonen dat de critici en het grote publiek het bij het verkeerde eind hebben. Streuvels is in geen enkel opzicht achteruitgegaan. Veeleer het tegendeel!, klinkt het strijdlustig. Robbers verwijt het Hollandse publiek wispelturigheid en ontrouw ten aanzien van Streuvels. Hij ontmaskert hun vroegere fascinatie voor de werken van de West-Vlaamse schrijver als niets anders dan mode, een bevlieging. Robbers betreurt het dat men Streuvels in den steek [liet] om achter jongere, uitbundiger zich uitende talenten aan te loopen, oppervlakkige flierefluiters het meest en die het beproefd-pakkende er veelal pandik op legden! Hij stelt vast dat het grote Hollandse publiek nu een gretige voorliefde [...] voor kinderen en... sympathieke landloopers, goedhartige moordenaars en simpelen heeft. Uit het jaaroverzicht van De Stem blijkt inderdaad dat in 1926 heel wat romans verschenen zijn rond de kindertijd, vb. Just Havelaars Weg tot de werkelijkheid, Top Naeffs Letje en A.M. De Jongs Merijntje. Robbers verwijt de critici in tijdschriften en dagbladen laksheid. Zij juicht en moedigt aan, zij geeft het groote publiek groot gelijk, zij... waait lustig mee met alle winden! Dirk Coster, 'Jaaroverzicht van "De Stem"', in: De Stem, 7 (1927), 1, p. 59-80; 'Waarheen gaan wij?... Een Poging tot onderzoek en zelfonderzoek', in: De Stem, 7 (1927), 1, p. 1-3; J.C. Van Schagen, 'Antwoorden op de enquète waarheen gaan wij?', in: De Stem, 7 (1927), 5, p. 403-407
