Ten gevolge van ongesteldheid heb ik Uw vriendelijk schrijven[1] niet zoo spoedig kunnen beantwoorden als ik wel gewenscht had. Tot mijnen spijt zijn de uitkomsten van mijn onderzoek niet zeer bevredigend. Het woord haarle komt, behalve als eigennaam, in geen enkele Germaansche taal voor; dat wil zeggen: men heeft het niet aangetroffen als op zich zelf staand woord. Hoogstwaarschijnlijk is ha(a)rle in Ha(a)rlebeek hetzelfde woord als in Haarleveen; misschien ook als in Haarlem (Haarl-hem), ofschoon de p2lezing - mij eenigszins verdacht - in eenige oude stukken Haslem, Heslem schijnt te wezen.[2]

Als mansnaam is Herilo (ouder Harilo) bekend genoeg. Nog in het hedendaagsche Hoogduitsch bestaat de eigennaam Härle. Plaatsnamen met dit Herilo afgeleid zijn Heriles-cella, Herilis-huson[3] Een geslachtsnaam, zgn. patronymicum, er van is Harilung, Herlung, Harling, o.a. voorkomende in Harling-hausen bij Osnabrück. In Nederland heeft men Harlingen.

Het is niet onmogelijk dat Ha(a)rlebeek beteekent “de beek van Ha(a)rle”, al ontsnapt ons de reden waarom men eene beek naar eenen persoon benoemd heeft. Vergelijk echter St. Jansbeek, thans een dorp in Noord Brabant. Wat tegen zulk eene verklaring pleit, is de omstandigheid dat de beek zelve den (H)aerle heet. De vertolking van beke met “torrens”[4] is juist, inzooverre de p3oudere beteekenis van beek inderdaad “bergstroom” of een van eenen heuvel neerkomende watersprank[5] is.

Gaarne had ik Uwe vraag op meer bevredigende wijze beantwoord, maar al heb ik deze voldoening niet, doet het mij toch genoegen dat mij de gelegenheid geopend werd om U te schrijven, al was het maar om U te betuigen, dat ik een oprecht bewonderaar ben van Uwe gedichten. “Wel”, zult Gij misschien denken, “wat doet het er toe, of ik eenen lezer meer of minder tel?” Doch het menschelijk gemoed heeft behoefte aan instemming; niet om bewonderd, maar om begrepen te worden, hechten wij, tenzij wij ons in den mantel der hooghartigheid hullen, aan ‘t gevoelen van den medemensch.

Vergeef mij deze uitweiding en laat ze strekken als een bewijs van mijne hoogachting. Mocht Gij p4 ooit hier in Holland komen, dan houd ik mij voor een bezoek aanbevolen.