| < | Resultaat 1903 van 2074  | > |
|---|
… William zal het kind mogen helpen gewend worden[1] Hope wel dat geen philosoof[2] maar wel Mijnheer Algar of Mr Catulle hem zullen leeren. In alle geval iemand - 't Bedde kan men hem hier geven
Mr Lanssen en de non zullen verwittigd zijn en gereed.
Mr Superior en Mr Catulle zijn overhands[3] uitgegaan, en ik heb moeten een lang sermoen gereed maken voor derden maarte[4] Daarom p2en heb ik niet eer geschreven
| Naam | Gezelle, Guido; Loquela; Spoker |
|---|---|
| Datums | ° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist |
| Bio | Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd. |
| Links | [odis], [wikipedia], [dbnl] |
| Naam | Verriest, Hugo |
|---|---|
| Datums | ° Deerlijk, 25/11/1840 - ✝ Ingooigem, 27/10/1922 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; auteur; leraar; directeur kloostergemeenschap; schooldirecteur; pastoor |
| Bio | Hugo Verriest was leerling aan het kleinseminarie te Roeselare (1854-1859). Hij kreeg er gedurende negen maanden les van Gezelle. Hij volgde filosofie in 1860 en zijn priesterwijding volgde op 17/12/1864. Hij werd leraar aan het Sint-Lodewijkscollege (09/06/1864) en aan het kleinseminarie te Roeselare (19/09/1867). Hij onderwees zijn leerlingen in de geest van Gezelle. Hij figureerde als spilfiguur binnen de Blauwvoeterij, dit ook als redacteur van het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge, het medium van de Blauwvoeterij. Vervolgens was hij directeur van de Zusters van Liefde in Heule (25/08/1877) en superior van het college te leper (13/06/1878). Hij was pastoor te Wakken (19/09/1888) en Ingooigem (19/06/1895). In 1906 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal-en Letterkunde. Hij was een spilfiguur in de Vlaamse Beweging en een zeer vurig spreker. Als auteur schreef hij romantisch-impressionistische gedichten, talrijke artikels en biografieën o.m. van Guido Gezelle, Stijn Streuvels en Albrecht Rodenbach. |
| Links | [odis], [wikipedia], [dbnl] |
| Relatie tot Gezelle | zanter (WDT); correspondent; medestichter van Biekorf; oud-leerling kleinseminarie Roeselare; lid van Gezelles confraternity; lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde |
| Bronnen | B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III |
| Naam | Verriest, Hugo |
|---|---|
| Datums | ° Deerlijk, 25/11/1840 - ✝ Ingooigem, 27/10/1922 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; auteur; leraar; directeur kloostergemeenschap; schooldirecteur; pastoor |
| Bio | Hugo Verriest was leerling aan het kleinseminarie te Roeselare (1854-1859). Hij kreeg er gedurende negen maanden les van Gezelle. Hij volgde filosofie in 1860 en zijn priesterwijding volgde op 17/12/1864. Hij werd leraar aan het Sint-Lodewijkscollege (09/06/1864) en aan het kleinseminarie te Roeselare (19/09/1867). Hij onderwees zijn leerlingen in de geest van Gezelle. Hij figureerde als spilfiguur binnen de Blauwvoeterij, dit ook als redacteur van het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge, het medium van de Blauwvoeterij. Vervolgens was hij directeur van de Zusters van Liefde in Heule (25/08/1877) en superior van het college te leper (13/06/1878). Hij was pastoor te Wakken (19/09/1888) en Ingooigem (19/06/1895). In 1906 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal-en Letterkunde. Hij was een spilfiguur in de Vlaamse Beweging en een zeer vurig spreker. Als auteur schreef hij romantisch-impressionistische gedichten, talrijke artikels en biografieën o.m. van Guido Gezelle, Stijn Streuvels en Albrecht Rodenbach. |
| Links | [odis], [wikipedia], [dbnl] |
| Relatie tot Gezelle | zanter (WDT); correspondent; medestichter van Biekorf; oud-leerling kleinseminarie Roeselare; lid van Gezelles confraternity; lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde |
| Bronnen | B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III |
| Naam | Gezelle, Guido; Loquela; Spoker |
|---|---|
| Datums | ° Brugge, 01/05/1830 - ✝ Brugge, 27/11/1899 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; leraar; onderpastoor; dichter; taalgeleerde; vertaler; publicist |
| Bio | Guido Gezelle werd geboren in Brugge. Na zijn collegejaren en priesterstudies (priesterwijding te Brugge op 10/06/1854), werd hij in 1854 leraar aan het kleinseminarie te Roeselare. Gezelle gaf er onder meer talen, begeleidde de vrij uitgebreide kolonie buitenlandse leerlingen, vooral Engelsen, en kreeg tijdens twee schooljaren (1857-1859) een opdracht als leraar in de poësis. In 1865 werd Gezelle onderpastoor van de St.-Walburgaparochie te Brugge. Naast zijn druk pastoraal werk was hij bijzonder actief in het katholieke ultramontaanse persoffensief tegen de secularisering van het openbare leven in België en als vulgarisator in het culturele weekblad Rond den Heerd. In 1872 werd Gezelle overgeplaatst naar de O.-L.-Vrouwparochie te Kortrijk. Gedragen door een sympathiserende vriendenkring werd hij er de gelegenheidsdichter bij uitstek. Gaandeweg keerde hij er ook terug naar zijn oorspronkelijke postromantische en religieus geïnspireerde interesse voor de volkstaal en de poëzie. De taalkundige studie resulteerde vooral in een lexicografische verzameling van niet opgetekende woorden uit de volkstaal (Gezelles ‘Woordentas’ en het tijdschrift Loquela, vanaf 1881), waarmee ook hij het Zuid-Nederlands verdedigde binnen de ontwikkeling van de gestandaardiseerde Nederlandse cultuurtaal. Die filologische bedrijvigheid leidde bij Gezelle uiteindelijk ook tot een vernieuwde aandacht voor zijn eigen creatief werk, zowel vertaling (Longfellows Hiawatha) als oorspronkelijke poëzie. In 1889 werd hij directeur van een kleine Franse zustergemeenschap die zich in Kortrijk vestigde. Hij was een tijdje ambteloos. Dit liet hem toe zich op zijn schrijf- en studiewerk te concentreren. Het resultaat was o. m. de publicatie van twee poëziebundels, Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897), die, vooral in het laatste geval, qua vormgeving en originaliteit superieur van gehalte zijn. Om die authentieke en originele lyriek werd hij door H. Verriest, P. de Mont en vooral door Van Nu en Straks als een voorloper van de moderne Nederlandse poëzie beschouwd. Ook later eerden Nederlandse dichters, zoals Paul van Ostaijen en recenter, Christine D’haen, Gezelle als de meest creatieve en vernieuwende Nederlandse dichter in Vlaanderen. In 1899 werd Gezelle naar Brugge teruggeroepen om zich te wijden aan de vertaling van een theologisch werk van zijn bisschop (Waffelaerts Meditationes Theologicae). Hij verbleef nu in het Engels Klooster van Kanonikessen, waar hij echter vrij vlug en onverwachts stierf op 27 november 1899. Hij liet nog een verzameling uitzonderlijke gedichten na die in 1901 postuum als zijn Laatste Verzen werden gepubliceerd. |
| Links | [odis], [wikipedia], [dbnl] |
| Naam | Algar, Joseph Cox |
|---|---|
| Datums | ° Hume-Bristol, 12/12/1819 - ✝ Roeselare, 21/12/1881 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | leraar |
| Verblijfplaats | Engeland |
| Bio | Joseph Algar was de zoon van een vooraanstaande dominee. Hij studeerde theologie aan het Magdalen College te Oxford en behaalde er de graad van Master of Arts. Om gezondheidsredenen moest hij zijn studies staken en werd hij een rondtrekkende privé-leraar. Hij gaf les aan de zonen van de anglicaanse aartsbisschop van Dublin en aan de kinderen van de Engelse ambassadeur in Stockholm. Onder invloed van diens vrouw dacht hij aan bekering tot het katholicisme. Terug in Engeland zocht hij John Henry Newman (1801-1890) op, zelf een bekeerling en toekomstig kardinaal. Die stuurde hem naar Faict, anglofiel en professor aan het grootseminarie te Brugge (1847-'48). Nadat Faict superior was geworden te Roeselare (1849), kwam Algar ook naar het kleinseminarie (april 1850) om er leraar Engels te worden (1851). In 1854 werd hij professor voor de afdeling van de Engelsen. Algar werd er de goede vriend van Gezelle, wie hij raad gaf voor alles wat de Engelse letterkunde betrof. Samen gingen ze te Brugge het Engels College leiden (oktober 1860 - maart 1861). Na de mislukking van dat experiment keerde Algar naar Roeselare terug waar hij tot aan zijn dood verantwoordelijk was voor de Engelse afdeling. Gezelle droeg hem postuum zijn vertaling van Longfellows Song of Hiawatha (1886) op. |
| Relatie tot Gezelle | correspondent; collega |
| Bronnen | B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III |
| Naam | Catulle, Jan |
|---|---|
| Datums | ° Ingelmunster, 22/08/1835 - ✝ Brussel, 23/03/1899 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; onderpastoor; econoom; redemptorist; missionaris; kloosteroverste |
| Verblijfplaats | Canada |
| Bio | Jan Catulle, zoon van Leonard Catulle, graankoopman, en Rosalia Vervaecke, was leerling aan het kleinseminarie te Roeselare in 1853 (vierde klas) tot 1857 (filosofie). In het schooljaar 1856-1857 was hij lid van Gezelles Confraternity, waarvan hij tevens één van de leiders was. Hij werd tot priester gewijd in het grootseminarie op 22/12/1860. Hij was achtereenvolgens onderpastoor te Handzame (24/05/1861), Oostende (18/12/1861) en Roeselare (04/11/1863). Zijn vraag aan Mgr. Faict om bij de Engelse redemptoristen te gaan werd geweigerd (31/12/1866). Hij werd in maart 1867 econoom aan het kleinseminarie van Roeselare. Hij trad in 1878 in bij de redemptoristen te Sint-Truiden en deed er op 02/08/1879 zijn kloostergeloften. Van 01/07/1884 tot 1898 was hij missionaris in Canada, waar hij in Montreal een nieuw klooster stichtte. In 1898 keerde hij terug naar België en werd hij rector van het Sint-Jozefsklooster (redemptoristen) te Brussel. |
| Links | [odis] |
| Relatie tot Gezelle | correspondent; Gezelles confraternity |
| Bronnen | B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III |
| Naam | Lanssen, Victor |
|---|---|
| Datums | ° Roeselare, 18/03/1844 - ✝ Eernegem, 12/11/1904 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; surveillant; coadjutor; onderpastoor; pastoor |
| Bio | Victor Lanssen was oud-leerling van Gezelle aan het kleinseminarie van Roeselare. Gezelle was er zijn biechtvader. Hij nam in januari 1862 deel aan een loterij voor de financiering van de kerk te Highgate (Londen) waarvoor Gezelle bemiddelde. Lanssen werd er op 02/07/1869 zelf surveillant. Zijn priesterwijding volgde op 07/11/1869 te Brugge. Hij droomde er echter van missionaris te worden. Op 10/12/1870 deed hij zijn aanvraag om naar het Amerikaans seminarie te Leuven te gaan. Bisschop Faict weigerde dit echter. Op 01/03/1880 kreeg hij wel de toelating om tijdens de grote vakantie naar het klooster te gaan. In 1881 werd hij omwille van zijn Vlaamsgezinde houding verwijderd uit het kleinseminarie van Roeselare. Hij werd benoemd tot deservitor te Bekegem (24/08/1881), hulppriester (17/11/1881) en vervolgens onderpastoor (11/06/1882) te Oostende. Later werd hij pastoor te Leffinge (09/12/1891) en te Eernegem (06/06/1899). |
| Links | [odis], [dbnl] |
| Relatie tot Gezelle | lid van de Gilde van Sinte-Luitgaarde, correspondent; oud-leerling Gezelle |
| Naam | Verriest, Hugo |
|---|---|
| Datums | ° Deerlijk, 25/11/1840 - ✝ Ingooigem, 27/10/1922 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; auteur; leraar; directeur kloostergemeenschap; schooldirecteur; pastoor |
| Bio | Hugo Verriest was leerling aan het kleinseminarie te Roeselare (1854-1859). Hij kreeg er gedurende negen maanden les van Gezelle. Hij volgde filosofie in 1860 en zijn priesterwijding volgde op 17/12/1864. Hij werd leraar aan het Sint-Lodewijkscollege (09/06/1864) en aan het kleinseminarie te Roeselare (19/09/1867). Hij onderwees zijn leerlingen in de geest van Gezelle. Hij figureerde als spilfiguur binnen de Blauwvoeterij, dit ook als redacteur van het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge, het medium van de Blauwvoeterij. Vervolgens was hij directeur van de Zusters van Liefde in Heule (25/08/1877) en superior van het college te leper (13/06/1878). Hij was pastoor te Wakken (19/09/1888) en Ingooigem (19/06/1895). In 1906 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal-en Letterkunde. Hij was een spilfiguur in de Vlaamse Beweging en een zeer vurig spreker. Als auteur schreef hij romantisch-impressionistische gedichten, talrijke artikels en biografieën o.m. van Guido Gezelle, Stijn Streuvels en Albrecht Rodenbach. |
| Links | [odis], [wikipedia], [dbnl] |
| Relatie tot Gezelle | zanter (WDT); correspondent; medestichter van Biekorf; oud-leerling kleinseminarie Roeselare; lid van Gezelles confraternity; lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde |
| Bronnen | B. De Leeuw, P. De Wilde, K. Verbeke, e.a., De briefwisseling van Guido Gezelle met de Engelsen. 1854-1899. Gent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 1991, dl.III |
| Naam | Delbar, Hendrik Jozef |
|---|---|
| Datums | ° Moeskroen, 07/06/1833 - ✝ Menen, 24/11/1894 |
| Geslacht | Mannelijk |
| Beroep | priester; kanunnik; schooldirecteur; pastoor-deken |
| Bio | Hendrik Delbar deed zijn humaniora in Douai (1847-1853) en studeerde filosofie van 1853 tot 1854 aan het kleinseminarie van Roeselare. Hij werd tot priester gewijd te Brugge op 19/12/1857. Hij was eerst leraar (22/12/1857) en later superior (02/07/1869-22/11/1884) van het kleinseminarie van Roeselare. Voor hem was de Franse taal superieur, maar hij tolereerde het Vlaams als buffer tegen het liberalisme. Hij stond eerst positief tegenover de Vlaamse Beweging, maar zag het gaandeweg als een bedreiging voor het traditionele onderwijs. Er ontstond een conflict met de Vlaamsgezinde leraren waaronder Verriest. Delbar probeerde het Vlaamse verzet te breken door o.m. Vlaamse lectuur zoals Conscience te verbieden, de toneelgilde van de poësis af te schaffen en rebelse leraren elders te benoemen. Hij werd gezien als de "blauwvoethater". Op 30/08/1872 werd hij erekanunnik, op 22/11/1884 president van het grootseminarie te Brugge, op 24/11/1884 prosynodaal examinator en lid van de bisschoppelijke raad, op 26/03/1885 kanunnik-theologaal en tenslotte op 29/04/1889 pastoor-deken te Menen. |
| Links | [odis] |
| Relatie tot Gezelle | collega; superior kleinseminarie |
| Bronnen | http://theater.ua.ac.be/nevb/html/Delbar,%20Henri.html |
| Naam | kleinseminarie Roeselare |
|---|---|
| Beschrijving | Het klein seminarie werd opgericht onder het Frans bewind en herstartte officieel in 1830 als bisschoppelijk college. In 1846 werden de Latijnse klassen aangevuld met een handelsafdeling Saint-Michel, waaraan ook lagere basisschool verbonden was. De school trok heel wat katholieke leerlingen uit Engeland en Ierland aan. In 1849 werd hiervoor een aparte Engelse afdeling opgericht. Vanaf hetzelfde jaar werd ook een filosofieafdeling ingericht als voorbereiding op de priesteropleiding. Hij volgde er secundair onderwijs van 1 oktober 1846 tot 19 augustus 1850. Vanaf 21 maart 1854 tot 21 augustus 1860 kwam hij er terug als leerkracht. Zijn eerste drie bundel waren nauw verbonden met deze periode. Ook nadien hield hij een intens contact met zijn oud-leerlingen. |
| Datering | 1830 |
| Links | [odis], [wikipedia] |
 | (C) 2020 Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie -
KANTL | Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren Koningstraat 18 | b-9000 Gent | Belgium | E ctb@kantl.be | T +32 (0)9 265 93 50 | F +32 (0)9 265 93 49 |  |
 |
