Opening van het algemeen Vatikaansch Concilie. Zyt zoo goed in dezen nummer het schoon stuk van Mr. Debo te geven - ‘t zal allerbest gekomen zyn – en zoo zal het bewaard blyven.

-

R.D.H. heeft reeds verscheide bewysstukken gegeven van het sterk geloof onzer voorouders aan de Onbevlekte Ontvangenis der allerheiligste Maagd Maria. (lees 3e jaar bl.9)[1]

Wilden wy nog een weinig opzoek doen, zouden wy, ik twyfel er niet aan, in elke diergelyke vrome getuigenissen by onze nederlandsche voorvaderen tegenkomen.

Twee stukjes der voorledene eeuw laat ik hier volgen, gy kunt er gebruik van maken, als het te passe komt. Nu zou men schier niet klaarder noch schooner kunnen spreken.

Het eerste vertaling uit: Litaniae Lauretanae... à Francisco Xaverio Dornn (1750) Decano, et praedicatore ordinario in Fridberg.
1°. Pag 15. Mater purissima
2°. Pag 69. Festo Immaculatae conceptionis Mariae Punita meditationis

Het tweede uit: Stigtelyke uytbreiding der Litanie van O.L. Vrouwe van Loretten.p2In ‘t ligt gegeven door M.V.D.L.
Tot Brussel
By J.J. Boucherie, boekdrucker ende boek-verkooper in de Keysers-straet.

(op ‘t einde van ‘t boekje)
Approbatie
Mechelen den 26 October 1760
J.F. Foppens Canon. Grad. Archidiac. Mechl. L.C.

(op de eerste bladzyde)
Ex Libris Fisco med: Lic:

Geheel ‘t boekje op rym gestelt in ‘t vlaamsch is in latynsche verzen overgezet door wien? waarschynlyk door den eersten eigenaar zelve van ‘t boekje want ‘t geschrift gelykt styf elkander, te weten, de versen aan: Ex Libris… Fisco...

Mater purissima!

Consideratio.

I.

Maria non immerito cum luna comparari potest, utpote quae a Sacra Scriptura vocatur Pulchra ut luna, lunamque sub pedibus habere dicitur. Porro per hoc nihil aliud denotatur, quam puritas Mariae, de qua etiam invidus aliquis Argus dicere debet: Tota pulchra es, & macula non est in te. Nimirum Deus semper puritatis amans erat; Sic Arca purissimo vestiebatur auro; plateas coeli vidit Joannes pretiosissimis coruscantes lapidibus; imo maculatas oves a Sacrificio exclusit Dominus; quis igitur prudenter dubitet, quin etiam Matrem purissimam elegerit Deus?

II.

Notandum hic, quod Maria dicatur Tota pulchra; ex quo infertur, quod nulla omnino,nec originalis peccati macula in illa fuerit. Rationem si consulamus, hanc veritatem dictabit; quaeso! quis credat, Christum elegisse Matrem, quae cum Eva fuit inobediens ? quae contra p4prohibitionem divinam manum ad pomum vetitum extendit ? quae etiam ad tempus sub potestate diaboli fuit? Certe Rex Assuerus ex omnibus puellis pulcherrimam elegit; ita pie credi potest. Christum purissimam sibi Matrem elegisse, quae tota pulchra, hoc est, etiam sine macula peccati originalis fuit.

III.

Juxta textum subscriptum quod Deus purificavit, tu commune ne dixeris; Si igitur Deus elegit Matrem puram, non fuit communiter pura , sed ita pura , ut haec puritas nulli communis sit. Sicut igitur Joannes in utero Matris ab originali peccato jam fuit purificatus, ita Maria tanquam Mater Dei majori digna gratia sine dubio a peccato originali omnino praeservata fuit; alias ipsius puritas communis fuisset, & vix major puritate Joannis.

Oratio.

O Maria! Tota pulchra, & purissima Mater! ego Immaculatam Conceptionem tuam firmiter credo, defendo , & judico, te similem esse agro illi AEgyptiaco, p5qui ab omni onere & tributo immunis erat ; templo Salomonis , in cujus aedificatione nullus mallei ictus audiebatur; soli orienti coelo sereno sine ulla nebula; & simul rogo: ah! purissima Mater! quae odisti peccatum, non autem peccatores ; maculas, non autem maculatos , nunquam oculos tuos a me averte, sed impetra mihi, ut purus & sine macula peccati gravis e vita discedam. O Maria!

Mater purissima! Ora pro nobis!p6Iets van de prente[2]

Allerreinste Moeder!

Bemerking

I.

Maria kan niet zonder reden met de maan vergeleken worden, aangezien dat zy door de Heilige Schriftuur genoemd wordt Schoon als de maan, en dat zy de maan onder hare voeten gezeid is te hebben. Nochtans daardoor wordt niet anders beteekend als de reinheid van Maria van welke zelfs een afgunstige Argus moet zeggen: Gy zyt geheel schoon, en gene vlek is in U. Ongetwyfeld was God altijd minnaar der reinheid; Zoo was de Ark met allerpuurste goud bekleed; de straten des hemels zag Joannes van allerkostelykste gesteenten blinken; ja zelf de geplekte schapen sloot God van de slachtofferande uit; wie zal dan met voorzichtigheid twyfelen of God heeft ook eene allerreinste Moeder gekozen?

II.

Het is hier te bemerken, dat Maria gezeid is Geheel schoon; waaruit volgt dat geene hoegenaamde, zelfs niet de vlek der erfzonde in haar geweest is. Indien wy de rede te rade gaan, zal zy ons deze waarheidp7vorenhouden; ik vraag het u! Wie zal geloven dat Christus eene Moeder verkozen heeft, die met Eva ongehoorzaam is geweest? die tegen het goddelyk verbond de hand naar de verboden vrucht heeft uitgesteken? Die zelfs voor eenen tyd onder de macht des duivels geweest is? Zekerlyk koos de koning Assuerus de schoonste onder al de dochters; zoo ook mag men godvruchtiglyk geloven, (moet men vastelyk geloven, zou men nu zeggen) dat Christus zich eene allerreinste Moeder verkozen heeft, die geheel schoon , dat is, die zelfs zonder de vlek der erfzonde geweest is.

III.

Volgens den ondergeschreven tekst Wat God gereinigd heeft, noem dat niet gemeen; indien dus God eene reine Moeder verkoren heeft, is zy niet gemeenlyker wyze rein geweest, maar zoo rein, dat hare reinheid niemand gemeene is. Gelyk dus Joannes van in den schoot zyner Moeder van de erfzonde reeds gereinigd geweest is, zoo is Maria als Moeder Gods weerdig van eene meerdere genade, zonder twyfel van de erfzonde teenemaal bevryd geweest; anderzins ware hare reinheid gemeene geweest, en schier niet meerder dan de reinheid van Joannes.

Gebed.

O Maria! Geheel schoon, en allerreinste Moeder! Ik geloof vastelyk uwe Onbevlekte Ontvangenis, ik verdedig Haar, en ik oordeel dat gy gelyk zyt aan dat land van Egypte dat van allen last en schatting vry was; aan den tempel van Salomon, in welkers bouwing geen een hamerslag gehoord wierd; aan de zon opryzende in den helderen hemel zonder het minste wolkje; en ter zelfder tyd smeek ik U: ach! Allerreinste Moeder! Die de zonde gehaat hebt, maar niet de zondaren; de smetten, maar niet de besmetten, keer nooit uwe oogen van my af, maar verwerf my, dat ik rein en zonder vlek van zware zonde uit het leven moge scheiden. O Maria!

Allerreinste Moeder! Bid voor ons!

Festo
Immaculatæ Conceptionis Mariae.

Puncta Meditationis.

1. Potuit Deus praeservare Matrem suam a peccato originali, quis enim hoc deneget Divinae omnipotentiæ? decuit etiam eam praeservare, quia Maria Mater Dei erat; Doctrina: ergo dicendum est, quod Deus eam actu praeservaverit, aut quod non fecerit, quod decuit, quod ultimum Deo derogat.

2. Sine dubio verba illa sponsi coelestis: Tota pulchra es, & macula non est in te, intelligi debent de Maria; Doctrina: Si igitur peccati originalis non fuisset expers, non posset dici tota pulchra, & revera macula in illa fuisset.

3. Esther a lege Regis Assueri, vi cujus omnes Judaei ad mortem damnati sunt, exempta fuit; Doctrina: Pariter Maria per Estherem figurata a peccato originali praeservata fuit.

4. Per peccatum originale homo daemonis mancipium fit, ejusque potestati subjicitur; Doctrina: Igitur indecens fuisset, si Deus factus esset Matris illius filius, quae aliquando etiam unico tantum momento subjecta fuit daemoni.

Oratio.

O Maria! purissima Filia Dei Patris! inviolata Mater Dei Filii, immaculata Sponsa Spiritus Sancti! gloriosissima victrix serpentis infernalis! speculum sine omni macula! Lilium inter spinas! ego firmiter credo, te non solum ab omni peccato actuali, sed etiam a peccato originali immunem fuisse, & hinc immaculatam tuam Conceptionem, quantum possum, semper defendam, ac praedicabo; Ah! effice o Virgo immaculata! ut anima mea sine macula peccati gravis e corpore meo discedat, & sic a Christo Judice ad dexteram, nempe inter oves collocetur, Amen.p9Feestdag
der onbevlekte ontvangenis
van Maria

Punten der Overweging

1. God kon zyne Moeder van de erfzonde bevrijden, wie immers zal dat aan de Goddelyke almogendheid ontzeggen? Het betaamde ook haar te bevryden, omdat Maria de Moeder Gods was; Leering: Dus men moet zeggen, dat God haar inderdaad ervan bevryd heeft, of dat Hy niet gedaan heeft, hetgeen betaamde, en dat laatste is God te kort doen.

2. Zonder twyfel deze woorden van den hemelschen bruidegom: Gy zyt geheel schoon, en geene vlek is in U, moeten van Maria verstaan zijn; Leering: Indien zy bygevolg van de erfzonde niet vry is geweest, zou zy niet geheel schoon mogen gezeid worden, en in der daad zou er in haar eene vlek geweest zyn.

3. Esther is van de wet van Koning Assuerus ontslegen geweest, uit welkers kracht al de Joden ter dood veroordeeld geweest zyn; Leering: Van ‘s gelyke is Maria door Esther afgebeeld van de erfzonde behoed geweest.

4. Door de erfzonde wordt de mensch de slaaf des duivels, en aan zyne macht onderworpen; Leering: Dus zou het onbetaamlyk geweest zyn, had God de zoon van zulk eene Moeder geweest, die eens zelfs eenen enkelen oogenblik, aan den duivel onderworpen geweest is.

Gebed

O Maria! Allerreinste Dochter van God den Vader! ongeschondene Moeder van God den Zoon, onbevlekte Bruid van den Heiligen Geest! Allerroemrykste overwinster van het helsch serpent! Spiegel zonder alle vlek! Lelie tusschen de doornen! Ik geloof vastelyk, dat gy niet alleen van alle dadelyke zonde, maar ook van de erfzonde bevryd zyt geweest, en daarom zal ik uwe onbevlekte Ontvangenis, zoveel ik vermag, altyd vorenstaan en verkondigen; Ach! Doet toch ô Maagd onbevlekt! dat myne ziel zonder vlek van zware zonde uit myn lichaam moge scheiden, en alzoo van Christus den Rechter aan de rechterhand, te weten onder de schapen moge geplaatst zyn. Amen.

Stigtelyke uijtbreiding
der Litanie
van O.L. Vrouwe
van Loretten.
Op rym gestelt – enz.

---

Op papier in ‘t boekje verbonden vinde ik in geschrift deze verzen zoo vertaald in 1779, gelyk heel de litanie.