Heden zullen wij zuurkool eten, en Gothaworst en leverworst. De meid is dat alles gaan halen. Ze klopt op mijn kamer en heeft een beteuterd aangezicht: "Mademoiselle, weet ge wel, dat het allemaal duitsch goed is, wat ik hier medebreng, dat hebben ze mij daar in den winkel gezeid. Mogen wij dat gerust eten, ware van den vijand?"

"En waarom niet?"

"Ik dacht zoo 't komt toch van Duitschland misschien verboden spijs voor iemand, die zijn land nog gaarne ziet."

Gewetensbezwaren als bij een vrome katholieke, die op zuiveldagen vleesch bereiden moet.

Ik tracht ze zooveel mogelijk gerust te stellen; maar ze is nog niet aan het einde van haar vaderlandsche bezwaren: "Die kapitein daar van den Steenweg, ge weetoorsp.: wel wie, is dezen uchtend [68] opgetrokken in 't midden van een heelen troep met trommel en fluit."

"Zoo!"

"En denk eens, zijn korf, zonder het fruit, maar met de strikken, de linten en de bloemen, staat voor 't kelderkeukenraam, waar hij verbleef."

"Hij kan toch alzoo een korf niet meedragen naar de loopgraven en 't front, Marie."

"Dat weet ik... hij zal haar dat misschien gegeven hebben bij het henen gaan, aan de keukenmeid, meen ik... Is ze niet beschaamd, dat tentoon te stellen, wat ze van een Duitsch krijgt of te willen, wat hij achterlaat!... Moest het mij gebeuren, ik stak den boel liever, waar hij nog bij staat, in de kachel, of ik stampte het onder mijn voeten aan stukken, er mocht van komen, wat er wil."

Dezen namiddag was er koffiekrans in een vriendenhuis. Daar lag de "Rotterdamsche Courant," op een étagère.

"Hoe durft ge dat hier hebben?" vroeg ik, aan de gastvrouw, "hoe durft ge toch! het is verboden spijs. Moest er eens een Duitschman binnenkomen."

"Wat zou dat," sprak ze moedig.

"Ik waag het niet. Ik kan die Courant alle dagen krijgen, zonder mij aan 't gevaar bloot te stellen hem te koopen. Ik krijg hem geleend, indien ik wil, en mag hem na lezing verbranden en durf hem toch niet aanvaarden," zeg ik. Andere dames waren nu ook aanwezig. Het gesprek over het geoorloofde en niet geoorlofde werd voortgezet:

"Ik heb een luitenant te logeeren," zei er eene; Hij leeft met ons als kind ten huize. Hij is heel beschaafd, heel inschikkelijk, zelfs dankbaar en ik stoor mij niet aan hem. Wij lezen engelsche en hollandsche bladen. Ik beweer niet, dat wij ze tergend onder zijn oog tentoon spreiden, maar hij stelt zich aan als merkte hij het niet.

"Wat leest ge dan? Er verschijnt niet veel meer."

""Vooruit", den "Bien public"."

"Het orgaan van 't Bisdom, de aartsvijand der liberalen!"

"De "Flandre libérale" verschijnt niet meer. Die las ik van bij haar ontstaan, ofschoon ik er verre van af ben al haar overtuigingen te deelen. Tevens las ik steeds den "Bien public." Ik zie er geen bezwaar in om het voor en tegen te leeren kennen."

""De Gazette van Gent," hadden wij," zei er eene.

"Als politiek blad was ze onzijdig, maar beschavend, goed ingelicht en niet zelden wetenschappelijk. Ze is geschorst, na een levensloop van 248 jaar." Ik zweeg voorzichtigheidshalve en dacht aan al mijn angst voor verklikking, aan al mijn zorg voor 't bergen van verboden vrucht. Wat zou het die dames vermaakt hebben te hooren van een dagboek en van al de schuilhoeken, waar het opvolgentlijk zat!

"De Duitschers zijn niet oordeelkundig," zei een welweetster, "te Brussel mag de "N. R. Courant" verkocht en verspreid worden, hier op tuchtstraf niet," en ze lachte eigenwijs.

Een andere wist het echter beter; ze kende er de reden van. Een duitsche dokter, die bij haar verbleef, had het haar vertrouwd. Ja, ja, het was een geheim... Ze mocht het niet voort vertellen, maar ze deed het toch: "Brussel ligt buiten het Operationsgebied en buiten de Etappe. Er is een bezetting, die er schier onafgebroken verblijft. Deze treedt slechts zelden in aanraking met de werkzame strijders. Het komt er niet zoozeer op aan, wat ze lezen. De N. R. C. geeft het nieuws zonder partij te kiezen. De steeds afwisselende soldaten, hier aankomend, na korten tijd naar 't front vertrekkend, zouden het noodige enthusiasme missen, moesten ze vernemen, dat Duitschland wederwaardigheden ontmoet en verliezen kan."

De burgemeester van Gent ontving den volgenden brief:

2 mob. Etappen-Kommandantur. Gent 4 februari '15.

Mijnheer de Burgemeester,

Ik verzoek u al de boekhandelaren, papierhandelaren, enz. te verwittigen, dat het hun in alle omstandigheden verboden is de portretten der belgische Koninklijke Familie tentoon te stellen, zoowel aan vitrienen, als binnen de magazijnen. Zij, welke zich anders gedragen, zullen streng gestraft worden. De Kommandant der Etappe (get) Henz

Uit een door bevoegden gedaan onderzoek blijkt, dat de oude St. Niklaas-kerk — reeds geschraagd en geankerd — door de geweldige aardschokken van het zwaar vervoer gevaar oplevert. Zij wordt gesloten voor den toegang der geloovigen.